Nataliia Osadcha (21)
‘Ik droom van mijn land, mijn hart ligt nog daar’
“De eerste twee weken na het uitbreken van de oorlog maakte ik nog camouflagenetten als vrijwilliger. Ik wilde niet weg, maar mijn vader heeft me praktisch gedwongen om te vluchten. Eerst dacht ik dat ik dat zou doen met mijn stiefmoeder en haar dochter. Mijn moeder is vier jaar geleden namelijk overleden en mijn vader moest achterblijven want hij zit in het vrijwilligersleger – maar toen kwam deze kans voorbij. Ik wilde heel graag mijn studie afmaken.
Veel van mijn vrienden zijn gevlucht, maar een van hen is omgekomen bij een bombardement op Mariupol. Toen ik zelf urenlang in de badkamer met mijn hond zat te schuilen voor de bombardementen, praatte mijn beste vriend me erdoorheen via de telefoon. Veel van mijn vrienden zijn Russisch, ook hij. Een andere vriend die ik sprak, ontkende dat burgers gedood werden en vertelde me dat ik me geen zorgen hoefde te maken over Oekraïne omdat we binnenkort toch bij Rusland horen. Met hem heb ik geen contact meer, maar mijn beste vriend wil ik niet kwijt en daarom mijden we bepaalde politieke onderwerpen.
‘Ik wil mijn beste vriend niet kwijt dus we mijden bepaalde onderwerpen’
Kilian had ons gewaarschuwd dat Nederlanders best afstandelijk kunnen zijn, dat ze je niet zo snel zullen knuffelen bijvoorbeeld, maar iedereen is hier zo aardig. De voorzitter van de VU kwam op de solidariteitsmeeting over koetjes en kalfjes kletsen. In Oekraïne zouden je superiors niet zomaar met je praten. Ik ben niet een heel praatgraag persoon, dus vrienden maken is niet heel makkelijk. Ik heb de kans daartoe ook nog niet echt gekregen, maar ik ben er ook niet hard naar op zoek. Ik loop vooral veel door de stad en teken op mijn iPad, dat is alles wat ik voor nu nodig heb. Ik sta aan het begin van een normaal leven.
Net voor de oorlog had ik besloten geen Russisch meer te spreken. Ik wilde niet een van die mensen zijn van wie Poetin dacht dat hij ze moest redden uit Oekraïne. Ergens ben ik de oorlog dankbaar, ik heb nog nooit zo beseft hoe sterk ons land is. Het heeft me een beter begrip van mijn identiteit gegeven. Ik droom van mijn land, mijn hart ligt nog daar.”
Olha Shevchenko (21)
‘Hoe kan ik mijn stress verminderen?’
“Toen ik vluchtte uit Kyiv wilde ik eigenlijk ook dat mijn moeder en zusje mee zouden gaan, maar mijn moeder is erg patriottisch – ze wil haar land niet achterlaten. Mijn zusje is erg jong, zij kan niet zomaar weg. Het was erg emotioneel om zelf wél te gaan, maar ik voelde echt dat ik mijn leven moest redden. Ik was altijd erg sociaal en politiek activistisch, net als al mijn vrienden. Veel van hen zijn gebleven om te vechten voor ons land. Ik was bang voor hun oordeel als ik zou vluchten, maar een van hen heeft me uiteindelijk aangespoord te gaan nadat ik dagenlang niet had geslapen.
Hoewel ik hier nu veilig ben, ervaar ik veel stress. Mijn lichaam is veilig, maar mijn brein maakt overuren. De eerste maand hier verliet ik de kantoorkelder waar ik sliep nauwelijks. Het lukt me nog niet om van mijn tijd in Amsterdam te genieten. Ik ben altijd sociaal actief geweest, maar hier lijkt die kant van me wel uitgeschakeld. Ik wil wel contact maken, maar toch heeft dat niet mijn prioriteit. In therapie ben ik vooral bezig met de vraag hoe ik dat gevoel van stress kan verminderen.
‘Ik was bang voor hun oordeel als ik zou vluchten’
Ik ben erg gesteld op mijn personal space en eigen routine. Nu ik een eigen kamer en badkamer heb, gaat het een stuk beter. Maar het nieuws volgen kan ik niet meer. Het enige dat ik over de oorlog lees, komt van Instagram.
Best ironisch, ik was me tijdens mijn studie aan het specialiseren op het gebied van werken met vluchtelingen en immigranten. Nu ben ik dat zelf. Maar door deze ervaring zal ik hen juist beter kunnen helpen. Sociaal werkers werden altijd slecht betaald in Oekraïne, maar ik denk dat dat anders zal zijn als de oorlog voorbij is. Mijn werk zal dan hard nodig zijn.”
Anna Hurina (21)
‘Ik voel me rottig dat ik het zo goed heb’
“Wanneer andere studenten horen dat ik uit Oekraïne kom, krijg ik gelukkig geen vragenvuur op me af, of een blijk van medelijden. Ze zijn soms wel nieuwsgierig, maar vooral tolerant, aardig en respectvol. Dat vind ik van Nederlandse mensen in het algemeen eigenlijk. Laatst zat ik bij een bakkerij toen er iemand aan het tafeltje naast me kwam zitten. We glimlachten en knikten even naar elkaar. In Kyiv zouden mensen dan denken dat je niet helemaal honderd procent bent, of dat je iets van ze wilt. Hier voel ik me er juist thuis door.
In een van m’n colleges kwam een psycholoog langs die uitlegde hoe survivor’s guilt werkt. Dat was heel nuttig. Ik ervaar dat zelf ook, net als veel van de andere Oekraïense studenten. Ik voel me rottig dat ik het zo goed heb en in een veilige omgeving ben, terwijl velen van mijn familie en vrienden dat niet zijn. Dat gevoel bespreek ik ook liever niet met hen, ik wil ze niet opzadelen met nog meer problemen. Met de andere studenten hier kan dat wel. We worden ook allemaal opgeleid tot psycholoog en vinden veel steun bij elkaar. Wel vermijden we de politieke kant van het verhaal, dat is te pijnlijk.
‘Ik zou graag bij een gastgezin gaan wonen’
Toch zou ik op een gegeven moment graag bij een gastgezin gaan wonen. Dat zou een mooie manier zijn om iets te leren over de Nederlandse cultuur, te zien hoe het dagelijks leven er hier uitziet, Nederlands te leren spreken. Op de universiteit heb ik nog weinig contact met Nederlandse studenten. Bij de Engelstalige vakken zitten vooral internationale studenten.
Ik wil het liefst zo snel mogelijk terug naar mijn thuisland, maar het zal lang duren voor we daar weer kunnen wonen. Ook als de oorlog snel eindigt, moet er daarna nog veel worden opgebouwd. Hier kan ik werken aan een betere toekomst. Na dit laatste studiejaar wil ik in Nederland een baan zoeken om mijn familie in Oekraïne te kunnen steunen. Dat zal me ook de tijd geven om te bedenken wat ik verder wil doen in mijn leven. Maar voor nu bekijk ik alles nog van dag tot dag.”