De Onderwijsinspectie heeft vorig studiejaar slechts drie meldingen gekregen van pesterijen in het hoger onderwijs. Toch gaat het er bij hogescholen en universiteiten minder vredig aan toe dan dit cijfer doet vermoeden.
Het rapport van de inspectie maakt onderscheid tussen onder meer seksuele intimidatie, seksueel misbruik, psychisch geweld (bijvoorbeeld langdurige pesterijen) en fysiek geweld. Op basisscholen en middelbare scholen steeg het aantal meldingen met dertig procent: van 426 naar 569.
Dat is nogal een verschil met de hogescholen en universiteiten. Alleen in drie gevallen van psychisch geweld stapten die in het studiejaar 2015-2016 naar de inspectie.
Interne behandeling
Drie pesterijen, is dat niet te mooi om waar te zijn? Dat is het inderdaad, zegt Marijke Dam, vertrouwenspersoon van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en voorzitter van het landelijk netwerk van vertrouwenspersonen. ,,Ik stap eigenlijk nooit naar de inspectie, en ik weet dat veel van mijn collega’s dat ook niet doen. Universiteiten hebben een volledig sluitend systeem dat klachten over ongewenst gedrag intern behandelt.”
Alleen al bij de RUG lag het aantal meldingen vorig jaar al zeker tien keer hoger. Dam kreeg ruim dertig klachten te verwerken, en daarbij ging het vaak (dertien keer) om seksuele intimidatie.
Het aantal klachten per instelling laat zich lastig vergelijken, vertelt Dam. “Soms heeft elke faculteit een eigen vertrouwenspersoon, en soms is er maar één voor de hele universiteit. Daardoor ben je al snel appels met peren aan het vergelijken.”
Vertrouwenspersonen
Om te zorgen voor meer duidelijkheid nam universiteitsvereniging VSNU onlangs een afspraak over vertrouwenspersonen op in het nieuwe cao-akkoord. Elke instelling moet voor het einde van dit jaar aangeven of ze het nodig vinden om een vertrouwenspersoon en/of ombudsman aan te stellen, voor zover ze die niet al hebben.
Ook aan de VU is sprake van psychisch geweld op de werkvloer, zoals pesten en intimidatie, bleek in 2015 uit een werkbelevingsonderzoek van de VU zelf. Anderhalf jaar geleden luidde de ondernemingsraad daarover de noodklok.