‘Het meisje maak haar knapper’, was de interpunctieloze opdracht van PVV-Kamerlid Maikel Boon aan Sora. De plaatjesgenerator van OpenAI had op zijn verzoek een realistische foto voorgekauwd van een hoogblond oer-Hollands gezinnetje, met rood-wit-blauwe vlag en al. Maar het campagnemateriaal miste klaarblijkelijk nog een stoot van een dochter.
Generatieve AI maakt het ongekend makkelijk om een beeld neer te zetten. Letterlijk. Een Maikel Boon kan heel veel woorden en interrupties vuilmaken aan het demoniseren van een collega als onbetrouwbare zakkenvuller, maar waarom zou hij? Een paar prompts zijn genoeg voor een hyperrealistisch beeld waarop zijn ambtgenoot wordt ingerekend door twee agenten.
Er schuilt een Maikel Boon in ons allemaal. De mensheid maakt nu al een paar jaar gretig gebruik van het speelse gemak waarmee AI onze stoutste fantasieën (niet alleen op seksueel gebied) werkelijkheid laat worden. De ceo van Google verwacht dat de impact van kunstmatige intelligentie groter zal zijn dan de ontdekking van vuur of elektriciteit.
De eindbaas van de zoekmachine der zoekmachines zal vast door evenveel bronnen gevoed zijn als een gemiddelde chatbot, dus hij heeft er ongetwijfeld meer verstand van dan ik. En toch denk ik dat de exploitatie van zelfdenkende systemen minder revolutionair is dan hij beweert. Sterker nog, wij mensen weten niet beter.
Even terug naar de ontdekking van het vuur. Toen ergens 1,8 miljoen jaar geleden de vonk oversloeg, moeten twee homo sapiens hebben gedacht dat sabeltandtijger opgewarmd beter te verteren zou zijn dan rauw. Sindsdien wisten we de natuur meer en meer naar onze hand te zetten. We lieten ossen onze ploegen trekken, honden voor ons jagen, dolfijnen overgooien met een bal en inmiddels leggen er dagelijks wereldwijd meer dan 200 miljoen dieren het loodje voor onze eetlust.
Dieren zijn niet de enige die ons dienen. Ook mensen uit andere delen van de wereld werden het slachtoffer van slavernij en uitbuiting voor onze welvaart. In de geschiedenis, maar vandaag de dag nog steeds. We profiteren van kinderhandjeskatoen in Bangladesh tot sterfgevallenstadions in Qatar. En in eigen land draaien arbeidsmigranten op voor de klusjes waar we onszelf te goed voor voelen.
Er schuilt een Maikel Boon in ons allemaal. Wij mensen zijn het gewend geraakt om zelfdenkende actoren onbeschaamd te gebruiken in ons eigenbelang. Alleen is er een kleine, onbeduidende kanttekening: het is niet altijd in ons eigenbelang.
Die arbeidsmigranten leveren steeds meer overlast op en onze eeuwenlange greep op de natuur heeft de mensheid in de grootste existentiële crisis gestort rondom haar voortbestaan. We zijn zo goed geworden in ons maakbaarheidsdenken, dat het onze ondergang dreigt te worden.
Ai. Geldt dan hetzelfde voor ons losbandige geknutsel met kunstmatige intelligentie? Of is de impact daarvan zelfs nog groter?
De PVV zag zich genoodzaakt om excuses te maken voor de nepafbeeldingen. Twee dagen later verloor ze de verkiezingen op een paar duizend stemmen. Maikel Boontje komt om zijn loontje.