Vorige maand was de prachtige documentaire van Ida Does over hoogleraar Philomena Essed op televisie. Essed werd bekend door haar boek Alledaags racisme uit 1984. Dat haar werk blijvend actueel en inspirerend is blijkt uit de jonge vrouwen van nu die in de documentaire aan het woord komen. Zoals bijvoorbeeld Zakia Essanhaji, die deze maand bij mij promoveert op haar indrukwekkende proefschrift over whiteness in de academische wereld.
Essed werkte in het toenmalige Center for Race and Ethnic Studies (Cres) aan de UvA toen ik daar zelf studeerde. Dit centrum was een oase in de merendeels witte universitaire wereld van die tijd. Van alle verschillende faculteiten kwamen studenten van kleur naar haar colleges. Eindelijk sprak iemand over hun ervaringen in de Nederlandse samenleving. Essed sprak – ook toen al – bedachtzaam en helder. Ze zei: “Het concept ras heeft geen basis, maar er zijn wel mensen en samenlevingen die mensen door racialisering buitensluiten. Het is de racialisering die we moeten bestrijden.”
Het ging in haar colleges over het systeem, maar ook over jouw eigen positie. Wanneer racialiseerde jij zelf andere mensen op basis van positieve of negatieve stereotypen? Het was soms confronterend, maar je had het gevoel dat het echt ergens om ging. Middelpunt van het Cres was Philomena Essed. Zij gaf woorden aan de alledaagse praktijken van discriminatie in Nederland, aan zaken die niemand leek te willen zien, omdat Nederland immers een tolerant land was.
Ik heb haar nooit boos gezien of aanvallend horen spreken. Terwijl er heel veel was om boos over te zijn, zeker voor een zwarte vrouw. Haar boek over alledaags racisme werd zowel in de pers als in de academisch wereld verketterd. Uiteindelijk besloot Essed te vertrekken naar de Verenigde Staten, waar zij hoogleraar Critical Race, Gender & Leadership Studies aan de Antioch University werd en een vooraanstaande wetenschapper in haar vakgebied. Deze maand, veertig jaar na het verschijnen van haar boek, kwam bij het Kennisplatform Inclusief Samenleven een snoeihard rapport uit over alledaags racisme bij Nederlandse gemeenten. Wat hebben we veel tijd verloren door de Nederlandse onwil om Esseds boodschap toen al ter harte te nemen.
Check voor de grap eens (op youtube, insta, tictoc etc) wat Amerikaanse studenten van kleur vinden van de zgn ‘witten’. POC kunnen nooit racistisch zijn, dus mogen ze alles zeggen (tot aan openbare doodwensen en geweld aan toe) en nog steeds zou het niet racistich zijn, want alleen witte mensen kunnen racistisch zijn. De Woke maffia is hierop aangehaakt. Elk woord dat afwijkt van de doctrine is automatisch *-foob. Dus als je beweert dat je alleen een vrouw bent als je kinderen kunt baren en / of ongesteld worden, ben je transfoob. Denk aan JK Rowling, terwijl ze nota bene de term biologisch gebruikte (XX chromosoom, XY chromosoom) Het alledaagse racisme is niet dat van de zgn witte man, maar van iedereen die onder het mom van inclusiviteit/ diversiteit zich allesveroolooft (Trans, nonbinair, POC, religie (behalve christen- en jodendom) wat die zgn onderdrukkende ‘witte man’ / cis niet mag. Dat is het alledaagse racisme van nu. Geen wonder dat mn MOC (men of color) tegewoordig switchen van Dem naar Trump.