Onafhankelijke journalistiek over de Vrije Universiteit Amsterdam | Sinds 1953
12 oktober 2024

Campus
& Cultuur

Kronkelwegen op een bed rozen

VUsionair Kristien Hemmerechts verbetert Jan Siebelink prompt wanneer hij haar laatste boek Kronkelwegen noemt: “Paden!” Kronkelpaden van het geheugen luidt de titel. Even later kaatst zij de bal doeltreffend terug door Siebelinks  bestseller Knielen op een bed rozen (in plaats van violen) te noemen. Dit begin zet de toon van deze Verdieping op de Zuidas. De auteurs praten over biografisch schrijven, maar ze kunnen elkaar niet echt vinden. Hemmerechts beantwoordt zijn vragen vaak eerst met een zucht, een stilte of een getroebleerde blik. Siebelink merkt die wel op, maar slaagt er niet in haar gefrons te stoppen.

Autobiografisch

Daar waar Hemmerechts steeds meer neigt naar het echte leven, wil Siebelink vooral “iets universeels maken, iets heel moois.” Voordat het verhaal verteld kan worden, moet hij de personages wel vervormen. “Het moet vertelstof worden, en dat vergt transformatie”, vindt Siebelink. “Dat heeft niets met te maken met het echte leven.” Zijn ouders stonden weliswaar model voor Knielen op een bed van violen, maar de lezers moeten niet denken: zo ging het eraan toe in gezin Siebelink. “Mijn vader was in het echte leven bijvoorbeeld veel aimabeler en zachtaardiger.”
De onlangs overleden schrijver en psychiater Rutger Kopland belde hem eens op naar aanleiding van een passage in zijn boek. “Als ik je vader toen die medicatie had toegediend, was het heel anders gelopen”, zei Kopland. Dat schoot Siebelink in het verkeerde keelgat. “Zo letterlijk mag je die passage niet nemen, het is een roman!” Hemmerechts vindt dat merkwaardig. “Want als jij een cameraploeg laat filmen in je geboortedorp, dan lok je dat toch uit dat lezers je boek geheel autobiografisch interpreteren. You can’t have your cake and eat it!”

Scheppen

Plotseling haalt Siebelink een gunstige recensie van Marja Pruis aan. Zij vindt hem een feminine schrijver. Iemand die op sensitieve wijze met mooie zinnen een verhaal vertelt waarmee  hij tevens de chaos bedwingt en bezweert. “Waarom vertel je dat nou?” vraagt Hemmerechts. Zij vindt het geen interessant onderwerp: mannelijk of vrouwelijk schrijven. Liever wil ze weten waarom hij het leven wil veranderen in literatuur. Zij wil juist zo dicht mogelijk bij het leven komen en als voorbeeld noemt zij de film Amour. “Dat is adembenemend om te zien wat er speelt aan het eind van je levensdagen. Maar de vraag is of kunst wel moet vastleggen wat er gebeurt.”

Geen mensenwerk

Siebelink is voor het scheppen. “Als ik ’s ochtends dat lege papier zie, ben ik altijd wat angstig en nerveus. Gaat het me lukken? De wezenlijke scènes moeten me namelijk overkomen. Ik zet het decor op en dan moet ik wachten tot het gebeuren gaat. Dat komt dan uit de diepste krochten van mijn geest, daar waar het ongemakkelijk toeven is. Ik bedenk niet zoveel. Ik had al een mapje met scènes over personage Margje, geen enkele daarvan is in de roman terechtgekomen. Schrijven is niet helemaal mensenwerk. Ik word gestuurd.”

‘Een goed gesprek met Jan Siebelink’ vond plaats op donderdag 28 februari in de VU-boekhandel, 17-18 uur. Een editie van Verdieping op de Zuidas. Meer info vuconnected.nl

Reageren?

Houd je bij het onderwerp, en toon respect: commerciële uitingen, smaad, schelden en discrimineren zijn niet toegestaan. Reacties met url’s erin worden vaak aangezien voor spam en dan verwijderd. De redactie gaat niet in discussie over verwijderde reacties.

Velden met een * zijn verplicht
** je e-mailadres wordt niet gepubliceerd en delen we niet met derden. We gebruiken het alleen als we contact met je zouden willen opnemen over je reactie. Zie ook ons privacybeleid.