De VU moest gisteren verschijnen voor het College voor de Rechten van de Mens omdat de universiteit wordt beschuldigd van leeftijdsdiscriminatie bij de reorganisatie van Aard- en Levenswetenschappen.
Twaalf ontslagen oudere medewerkers van deze faculteit hadden een klacht ingediend bij het mensenrechtencollege. Zij vinden dat er disproportioneel veel 55-plussers zijn getroffen bij de reorganisatie.
Bomvol
De zaal waar de zitting plaatsvond in Utrecht zat bomvol. De twaalf medewerkers pasten niet allemaal om de tafel en zaten deels op de publieke tribune. Ook was er een flink aantal ondersteuners meegekomen. De VU werd vertegenwoordigd door bètadecaan Karen Maex, hydrologiehoogleraar Han Dolman, een arbeidsjurist en advocaat Derk Domela Nieuwenhuis.
Initiatiefnemer Matthijs Hisschemöller voerde vooral het woord namens de klagers, bijgestaan door twee advocaten en aangevuld met opmerkingen uit de zaal. “Onze zittingen zijn niet zo gestructureerd als in de rechtbank. Als u iets wil zeggen, kan dat gewoon, mits u niet allemaal door elkaar praat”, liet voorzitter Carina van Eck aan het begin van de zitting weten.
Boos
Dat de handelwijze van de VU de medewerkers nog steeds intens emotioneert, was voelbaar in alles. Boos en verbijsterd zijn ze nog steeds dat de VU hun zo heeft afgedankt na vaak tientallen jaren dienstverband. Michel Groen, een van de indieners, vatte het samen: “We hebben het nu over de vraag of de VU een passende oplossing voor ons heeft gevonden, maar de kern van de zaak is dat we ons oude werk kwijt zijn, werk dat we vaak zelf hebben opgebouwd en dat we met ziel en zaligheid deden. En dat nu nog steeds wordt gedaan, maar met jongere, goedkopere medewerkers.”
Katten?
De voorzitter van de zitting deed haar best om uit de discussie blijven of de reorganisatie op zich terecht was en of het arbeidsrechtelijk allemaal juist was gelopen, ‘wij zijn niet bevoegd om daar uitspraken over te doen’, maar dat was nog een hele klus, omdat de verdenking van leeftijdsdiscriminatie zo direct samenhangt met hoe de VU de reorganisatie heeft aangepakt.
De kern van de klacht komt er namelijk op neer dat de VU bij de reorganisatie te gemakkelijk heeft gezegd dat functies specifiek zijn, waardoor ze buiten het bij reorganisaties geldende afspiegelingsbeginsel zijn gehouden (waarbij er uit elke leeftijdscategorie proportioneel evenveel mensen worden ontslagen). Per specifieke functie werd besloten of die na de reorganisatie zou worden voortgezet. Veel van de klagers herkenden hun werkzaamheden echter totaal niet in de functieomschrijving die de VU daarbij hanteerde.
Het voorbeeld van voormalig IVM-medewerker Ron Janssen komt op de zitting ter sprake. De VU fundeert zijn ontslag met een aantal Google Scholar-citaties. Die zijn deels jaren oud en deels kloppen ze zelfs niet. “Straatkatten in natuurgebieden? Daar heeft meneer Janssen nooit onderzoek naar gedaan”, zegt advocaat Corinne de Klerk.
Verhit debat
Als de advocaat van de VU zegt dat de ontslagbedreigde medewerkers inspraak hebben gehad voordat het personeelsplan werd vastgesteld, kan Matthijs Hisschemöller, voormalig IVM-medewerker en initiatiefnemer van de klacht, zich niet meer inhouden: “Noem mij één voorbeeld waar er iets met ons commentaar is gedaan”, roept hij, waarna hij door de voorzitter tot de orde wordt geroepen. “U hebt gelijk, ik zal mijn toon matigen”, geeft hij meteen toe, “maar het is gewoon niet waar.”
Uitspraak
Nader tot elkaar kwamen de partijen niet op de zitting. De VU houdt vast aan haar standpunt dat de medewerkers ontslagen zijn wegens strategische keuzes, de medewerkers blijven erbij dat ze zijn gediscrimineerd. Het College voor de Rechten van de Mens doet op 17 mei uitspraak. “Wij zijn wat ouderwets, dus u krijgt de uitspraak één of twee dagen later met per post”, besloot voorzitter Van Eck de zitting.