De universiteiten willen inzicht krijgen in de culturele diversiteit onder hun medewerkers. Daarom gaan ze persoonsgegevens delen met statistiekbureau CBS. Maar aan deze ‘barometer’ wil niet iedereen meedoen.
Hebben wetenschappers en medewerkers met een migratieachtergrond gelijke kansen aan de universiteit? Vermoedelijk niet. Met een nationaal actieplan voor meer diversiteit en inclusie hopen het kabinet en de wetenschap daar iets aan te doen.
Harde cijfers
Maar harde cijfers zijn er nog niet. Om in kaart te brengen hoeveel docenten en medewerkers een migratieachtergrond hebben, werkt een deel van de universiteiten mee aan de zogeheten ‘Barometer Culturele Diversiteit’.
Dat gaat zo: universiteiten delen bepaalde gegevens over hun medewerkers (zoals geboortedatum, adresgegevens, faculteit en functie) met het CBS. Het statistiekbureau koppelt deze gegevens vervolgens aan eigen data over afkomst en levert geanonimiseerde databestanden terug. De universiteiten weten dan hoeveel medewerkers een migratieachtergrond hebben.
In de Tweede Kamer is het idee omstreden. Onder meer de VVD hekelt het bijhouden van ‘lijstjes’ van etniciteit en migratieachtergrond van onderwijspersoneel en riep eerder samen met het CDA in een motie op daarvan af te zien. De motie werd aangenomen.
Opt-out
Desondanks werken in elk geval vijf universiteiten aan de barometer mee. Maar personeel dat bezwaar heeft, kan weigeren: net zoals bij registratie in het donorregister is er een ‘opt-out’. Medewerkers kunnen via de mail aangeven dat hun gegevens niet met het CBS mogen worden gedeeld. Anders gebeurt het wel.
Enkele honderden medewerkers hebben inderdaad bezwaar gemaakt, blijkt uit een rondgang van het HOP. Zo hebben bij de Erasmus Universiteit Rotterdam 48 medewerkers afgezien van deelname. Bij de Vrije Universiteit waren het er iets meer: 60 mensen doen daar niet mee. In Leiden hebben zich zo’n 70 medewerkers afgemeld, vertelt de diversity officer van de universiteit in een interview met Mare. Bij de Universiteit van Amsterdam hebben 159 medewerkers bezwaar aangetekend.
Opgeschort
Vooral bij de Universiteit Utrecht loopt de discussie hoog op. Daar zijn tot nog toe de meeste weigeraars: 430 van de 5.461 aangeschreven medewerkers doen niet mee. Maar ook de universiteitsraad heeft zijn zorgen geuit over de privacy van medewerkers. Dat heeft ertoe geleid dat de universiteit de levering van data aan het CBS even heeft opgeschort, meldt NRC.
Het college van bestuur van de UU ziet geen reden om te stoppen met het project, zegt een woordvoerder, maar zal de universiteitsraad eerst meer informatie sturen. Indien nodig volgt er dan eind april een nieuwe bespreking over de barometer, voordat de gegevens met het CBS worden gedeeld.
Kamervragen
Vorige week uitte een Utrechtse docent zijn zorgen over de bezwaarprocedure in Elsevier Weekblad. Medewerkers krijgen hooguit drie weken om zich af te melden, waarschuwde hij. En wat als iemand dat ene mailtje over de barometer simpelweg heeft gemist?
De VVD heeft Kamervragen gesteld over het project, schrijft de kersverse onderwijswoordvoerder Hatte van der Woude op Twitter. “Studenten en medewerkers in het WO mogen niet gereduceerd worden tot hun afkomst, en zeker niet als ze geen uitdrukkelijke toestemming hebben gegeven.” Ze wil onder meer weten of die barometer wel mag, als de Tweede Kamer het bijhouden van diversiteitsgegevens afkeurt.
Geen nieuwe data
En hoe zit het dan met de privacy? Het CBS laat weten dat er voor dit project geen nieuwe data worden verzameld en dat het met de privacywetgeving goed zit. Overigens worden er alleen resultaten gedeeld over groepen van ten minste 250 personen. Gegevens van kleine faculteiten zullen dus worden samengevoegd.
Het actieplan diversiteit is ondertekend door negen partijen, waaronder wetenschapsfinancier NWO, wetenschapsgenootschap KNAW, universiteitenvereniging VSNU, het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren en het Promovendi Netwerk Nederland.