.jpg)
Vaders opgelet! Baal je ervan dat jouw baby slecht slaapt? Nou, misschien heb je juist geluk. Baby’s die ’s nachts slecht slapen hebben namelijk een betere gehechtheidsrelatie met hun vader dan baby’s met een goede nachtrust.
Je zou het een vervroegd Vaderdagcadeau kunnen noemen, deze resultaten van Annemieke Witte, onderzoeker aan de faculteit Gedrags- en Bewegingswetenschappen. Op 25 mei verdedigde ze haar proefschrift over de eerste jaren van het vaderschap, waarover nog verrassend weinig bekend is. Naast de relatie tussen slaapkwaliteit en de band tussen vader en kind onderzocht Witte de rol van het knuffelhormoon oxytocine op het gedrag van de vader.
Elk kind hecht zich in het eerste levensjaar aan een of meer belangrijke personen, vaak de ouder(s) of verzorger(s). Kinderen die veilig gehecht zijn voelen zich vrij om de omgeving te ontdekken, hebben vertrouwen in de beschikbaarheid van de ouder en zoeken troost bij de ouder wanneer zij bijvoorbeeld bang of verdrietig zijn. Kinderen die onveilig gehecht zijn hebben juist geen vertrouwen in de beschikbaarheid van de ouder.
Voor het eerste deel van haar onderzoek vroeg Witte kersverse ouders bij te houden hoe vaak en hoe lang hun kind ’s nachts wakker was, bij een leeftijd van 3, 6, 9 en 24 maanden. Wat bleek? Kinderen van 3 maanden die ’s nachts vaker en langer wakker waren, hadden een veiligere gehechtheidsrelatie met hun vader ten opzichte van baby’s die minder vaak en minder lang wakker waren. Voor moeders was deze relatie juist andersom.
Trooster in de nacht
“Deze bevinding voor vaders was onverwacht”, zegt Witte. “We denken dat dit komt doordat een kind dat slecht slaapt voor stress zorgt bij de moeder. De vader springt dan in om de druk op de moeder te verlagen. Als de vader ’s nachts vaker naar het kind toegaat en dit op een goede manier doet, wordt vermoedelijk de kwaliteit van de gehechtheidsrelatie tussen vader en kind beter.”
Om dat laatste vast te stellen, is volgens Witte vervolgonderzoek nodig. “Waarom wordt die gehechtheidsrelatie tussen vader en kind precies beter? Dat weten we nu nog niet. Dat zou je bijvoorbeeld in kaart kunnen brengen door ’s nachts video-opnames te maken. Dan kun je kijken wie naar het kind gaat en hoe die ouder vervolgens op het kind reageert.”
Knuffelhormoon
Volgens sommige wetenschappers kun je de band tussen vader en kind ook verbeteren door het toedienen van hormonen aan de vader. Het meest opvallende hormoon daarvoor is oxytocine, beter bekend als het knuffelhormoon. Witte: “Dit hormoon speelt een rol bij sociale processen, waaronder die tussen ouder en kind. In een dubbelblind onderzoek gaven wij 70 vaders oxytocine via een neusspray. Bij vaders met weinig tot geen nare jeugdervaringen veranderde er eigenlijk niks in hun gedrag. Maar bij vaders met meer nare jeugdervaringen ontdekten we iets opvallends. Deze vaders reageerden na toediening van oxytocine minder gevoelig op de signalen van hun kind.”
Tijdens hersenscans zag Witte dat toediening van oxytocine leidde tot een verminderde activiteit van angstgebieden in de hersenen wanneer vaders luisterden naar huilgeluiden van baby’s. Witte: “Wij denken dat oxytocine op deze manier zorgt voor minder gevoelens van angst en stress bij huilgeluiden. In sommige gevallen werkt het toedienen van dit hormoon dus averechts. Mijn onderzoek laat daarmee zien dat we voorzichtig moeten zijn met het inzetten van oxytocine voor therapeutische doeleinden.”
Zie proefschrift via tinyurl.com/AnnemiekeWitte