Onafhankelijke journalistiek over de Vrije Universiteit Amsterdam | Sinds 1953
8 november 2024

Wetenschap
& Onderwijs

Ondertussen in de zomer…

De zomer van 2013: niet iedereen had vakantie. We praten u even snel bij. Over wetenschapsfraude, collegegeld, hoofddoekjes, shanghai-ranking, derde geldstroom, enzovoort.

Snelle student verliest rechtszaak…

Een student had zijn opleiding in drie jaar afgerond in plaats van vier jaar. Toen wilde hij nog een extra jaar tegen het lage collegegeld studeren aan de Haagse Hogeschool. Dat mocht niet: hij moest ruim zevenduizend euro collegegeld voor zijn tweede studie betalen. Het College van Beroep voor het Hoger Onderwijs (de rechtbank voor zulke zaken) heeft nu bepaald dat de hogeschool daarin gelijk heeft. De student had zijn afstudeerdatum kunnen uitstellen om nog een jaar goedkoop te studeren, maar dat heeft hij nu eenmaal niet gedaan.

… maar trage student wint

Een chronisch zieke studente had kunnen voorzien dat ze nogal lang over haar tweede masteropleiding zou doen. Daarom is er volgens de Radboud Universiteit Nijmegen geen sprake van een ‘onvoorziene omstandigheid’ die ervoor zorgt dat ze minder collegegeld hoeft te betalen. Maar daar kijkt de rechter anders tegenaan. De ‘hardheidsclausule’ is juist bedoeld om studenten te steunen als het instellingscollegegeld tot onbillijkheden leidt.

Fraude met de basisbeurs…

Vorig jaar zijn 1.742 studenten betrapt op fraude met de basisbeurs, meldt het ministerie van OCW triomfantelijk. Ze woonden nog bij hun ouders, maar deden alsof ze op kamers waren: dat scheelt ruim tweeduizend euro per jaar. Voorheen was de pakkans zo goed als nul en fraudeurs kregen ook geen straf, maar dat is veranderd. Inspecteurs komen nu bij verdachte studenten op bezoek, die bijvoorbeeld in dezelfde straat zeggen te wonen als hun ouders. Wie betrapt wordt, krijgt een hoge boete: de helft van het gefraudeerde bedrag. Als inspecteurs een student voor de tweede keer betrappen, verliest hij zijn studiefinanciering. Fraude met de basisbeurs kost de overheid naar schatting zo’n veertig- à 55 miljoen euro per jaar. “Deze studenten duperen andere studenten die wel eerlijk zijn, en daarom pakken we ze hard aan”, aldus Bussemaker.

… en fraude in academisch ziekenhuis Leiden

Weer is een wetenschapper betrapt op fraude. Het Leids Universitair Medisch Centrum heeft een reumatoloog ontslagen die onderzoek manipuleerde. Directe collega’s ontdekten de misstap. Het LUMC trekt twee wetenschappelijke publicaties terug en kijkt ook naar eerder onderzoek. Volgens het ziekenhuis is de veiligheid van patiënten niet in het geding geweest.

Hogescholen letten beter op privacy

Twee hogescholen moesten de dossiers van studenten beter afschermen van de buitenwereld, vond het College bescherming persoonsgegevens in februari. Het ging om de Hogeschool Utrecht en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, die nogal willekeurig waren gekozen. Ze hebben nu orde op zaken gesteld, aldus het CBP. Ze controleren nu regelmatig wie er toegang heeft tot cijferlijsten en andere bestanden.

Nederlandse wetenschappers verdienen goed aan bedrijfsleven

Onderzoekers van Nederlandse universiteiten weten veel geld los te peuteren bij het bedrijfsleven. Wereldwijd staan ze op de derde plaats en binnen Europa pontificaal op nummer 1. Dat meldt het Britse tijdschrift Times Higher Education. Het zou omgerekend om bijna 73 duizend dollar per wetenschapper gaan, tegenover bijvoorbeeld dertienduizend dollar in Groot-Brittannië. Alleen Korea en Singapore staan boven Nederland.

Maar wat betekent dit? Volgens president Hans Clevers van de KNAW kan het topsectorenbeleid nu de prullenmand in, omdat wetenschappers en bedrijfsleven elkaar al goed weten te vinden. Het geld kan maar beter rechtstreeks naar de wetenschap gaan. Maar voorzitter Karl Dittrich van universiteitenvereniging VSNU noemde dat op BNR Nieuwsradio “een heel vroege reactie” en wil eerst de cijfers analyseren. Het beleid bijstellen nog vóór het goed en wel van start is gegaan, ziet hij niet zitten.

Shanghai-ranking

Van alle Nederlandse universiteiten staat de Universiteit Utrecht het hoogst in de jaarlijkse Shanghai Ranking: nummer 52 van de wereld. Nummer één is wederom Harvard. Hoe omstreden ook, de ranglijst is wereldwijd waarschijnlijk de bekendste.

Leiden (72) en Groningen (92) behoren ook tot de eerste honderd. Nijmegen, UvA, VU en Wageningen staan op een gedeelde plek 101 tot 150. Daarna komen Rotterdam (151-200), Delft en Maastricht (201-300), Eindhoven en Twente (301-400). In deze lijst scoort Nederland minder goed dan in de concurrerende lijst van de Times Higher Education, die al deze universiteiten in de top 200 zet. Tilburg valt in beide ranglijsten buiten de boot.

Geen stage, maar waarom niet?

Meer dan één op de vijf sollicitanten voor een stageplaats is naar eigen zeggen wel eens afgewezen zonder daarvoor een reden te krijgen. Dat heeft stagebemiddelaar Stageplaza onder 2.145 van zijn eigen klanten gepeild. Daarvan was 59,5 procent hbo’er en 11,5 procent academicus.

Vorige week meldde het bureau ook nog dat bedrijven en studenten niet helemaal hetzelfde ritme hebben. Studenten beginnen ruim voor de zomervakantie te zoeken naar een stage voor september, terwijl bedrijven dat veelal pas in de zomer gaan doen.

Wil de bisschop het Maagdenhuis innemen?

Traditiegetrouw bezetten protesterende studenten om de paar jaar het Amsterdamse Maagdenhuis, waar het bestuur van de UvA en HvA zetelt. Wil de rooms-katholieke kerk nu hetzelfde doen? Nee, het bericht in De Telegraaf – veelvuldig overgenomen door andere media – blijkt niet te kloppen. De bisschop van Haarlem ligt slechts overhoop met een stichting die Het R.C. Maagdenhuis heet. De kerk eist de zeggenschap over deze stichting en haar bezittingen. Ooit was die stichting gehuisvest in het Maagdenhuis, maar dat is al sinds 1953 niet meer het geval.

D66 heeft oplossing voor jeugdwerkloosheid

D66-Europarlementariër Marietje Schaake wil dat meer afgestudeerden leraar worden, liefst in achterstandswijken. Door de vergrijzing ontstaan er overal in Europa tekorten aan docenten, terwijl de jeugdwerkloosheid hoog is. “Door talentvolle academici voor de klas te zetten kunnen beide problemen worden aangepakt en komen leerlingen op jonge leeftijd in contact met rolmodellen”, aldus Schaake en twee andere Europarlementariërs. Het is de bedoeling dat ze niet in eigen land gaan lesgeven, maar in een andere EU-lidstaat. Schaake: “In een steeds sterker verbonden wereld kunnen leerlingen niet vroeg genoeg internationale ervaring opdoen om zich voor te bereiden op de arbeidsmarkt.” SmartEU gaat het programma heten.

Jodelahiti! Iedereen professor

In Oostenrijk heten straks alle docenten professor, ook als ze lesgeven op een middelbare school. Daartoe zal de regering in de herfst een voorstel indienen in het parlement, al zullen de parlementariërs er pas na de verkiezingen over stemmen. De leraren moeten dan wel iets meer lesgeven dan nu. Oostenrijkse leraren zijn vooralsnog niet enthousiast.

Franse raad wil hoofddoek in hoger onderwijs verbieden

De hoofddoek zou verboden moeten worden aan Franse universiteiten, stelde een speciale Franse adviesraad voor de integratie. Universiteiten zien er weinig in, politici zijn ook weinig enthousiast, de minister van onderwijs wimpelt het idee weg, maar volgens een enquête van Le Figaro zou een groot deel van de Franse bevolking er wel achter staan. In het basis- en middelbaar onderwijs is de hoofddoek al verboden. De hoofddoek zou de laïcité (neutraliteit) van het openbaar onderwijs aantasten, maar critici vinden juist dat met het voorstel de vrijheid van meningsuiting en religie in het geding zijn.

Vrolijke zomer voor 115 jonge onderzoekers…

Halverwege de zomer meldde NWO dat 115 onderzoekers geld krijgen om drie jaar lang hun eigen ideeën uit te werken. De onderwerpen variëren van terroristisch gedachtegoed tot de stofwisseling in geheugencellen. Hiervoor krijgen ze Veni-beurzen van maximaal 250 duizend euro. Deze beurzen (samen ruim 38 miljoen euro) zijn de eerste stap op de ladder van NWO-talentbeurzen. Na de Veni-beurzen komen de Vidi- en Vici-beurzen voor ervaren en zeer ervaren onderzoekers.

… en nog 26 met een grote Europese beurs

Nederland kreeg dit jaar 26 van de 287 starting grants (maximaal twee miljoen euro) van de European Research Council. Daarmee staat Nederland op de vijfde plek, achter Groot-Brittannië, Duitsland, Israël en Frankrijk. Dat is inclusief de beurzen voor buitenlandse onderzoekers die hier werken. In totaal kregen 21 Nederlanders een beurs, van wie er vijf in het buitenland aan de slag gaan.

Huisjesmelker van het jaar nomineren?

Absurde huurprijzen, slechte voorzieningen, intimidatie… Studenten kunnen hun malafide huisbaas tot het einde van het jaar aanmelden op de website www.huisjesmelkervanhetjaar.nl van SP-jongerenbeweging ROOD. De jaarlijkse actie lijkt succes te hebben. Afgelopen voorjaar kondigde minister Blok aan dat hij huisjesmelkers harder wil aanpakken. Ze kunnen een boete krijgen van bijna twintigduizend euro en zelfs hun pand kwijtraken.

Reageren?

Houd je bij het onderwerp, en toon respect: commerciële uitingen, smaad, schelden en discrimineren zijn niet toegestaan. Reacties met url’s erin worden vaak aangezien voor spam en dan verwijderd. De redactie gaat niet in discussie over verwijderde reacties.

Velden met een * zijn verplicht
** je e-mailadres wordt niet gepubliceerd en delen we niet met derden. We gebruiken het alleen als we contact met je zouden willen opnemen over je reactie. Zie ook ons privacybeleid.