Voor het ontrafelen van het DNA van Neanderthalers en andere mensachtigen heeft de Zweedse onderzoeker Svante Pääbo de Nobelprijs voor de fysiologie of geneeskunde gekregen. De grondleggers van het coronavaccin zijn gepasseerd.
Pääbo geldt als de vader van de ‘paleogenetica’. Hij doet onderzoek naar het erfelijk materiaal van uitgestorven soorten en bracht bijvoorbeeld het genoom van de Neanderthaler in kaart, een mensensoort die een poos naast de moderne mens leefde.
Dankzij Pääbo weten we onder meer dat de Neanderthaler en de moderne mens samen nakomelingen hadden. Ook ontdekte hij met dna-onderzoek een andere uitgestorven mensensoort, de Denisova-mens, die op grote hoogte in Tibet woonde.
De vader van Pääbo was ook Nobelprijswinnaar. Dat was Sune Karl Bergström, die veertig jaar geleden met twee anderen de prijs kreeg voor zijn onderzoek naar hormoonachtige stoffen (prostaglandinen).
Een journalist bij de bekendmaking vroeg wat nu precies de bijdrage van Pääbo was geweest. Werkte hij niet met technieken die anderen hebben bedacht? Onderschat zijn werk niet, was het antwoord. Hij heeft de techniek om zulk oud en kwetsbaar DNA te analyseren sterk verbeterd.
Corona
Vooraf werd gespeculeerd dat de grondleggers van het coronavaccin weleens de Nobelprijs konden krijgen. Het vaccin zelf is razendsnel ontwikkeld dankzij de ontdekkers van een revolutionaire mRNA-techniek.
Het comité heeft echter anders besloten. Net als vorig jaar wilde het comité er niets over zeggen. “Dat is een zeer goede vraag, die ik niet ga beantwoorden”, zei secretaris-generaal Thomas Perlman tegen een journalist. “We praten alleen over degenen die de Nobelprijs krijgen, en niet over anderen.”
De Nobelprijs bedraagt 10 miljoen Zweedse kronen, omgerekend 917 duizend euro. In het verleden hebben twee Nederlanders de Nobelprijs voor de fysiologie of geneeskunde gewonnen: Niko Tinbergen in 1973 voor zijn onderzoek naar het gedrag van sociale dieren zoals bijen en vogels, en Christiaan Eijkman in 1929 voor zijn onderzoek naar vitamines.