Al vier puzzels van hem stonden in Numberplay, de befaamde puzzelrubriek van The New York Times. Henk Tijms, emeritus hoogleraar econometrie, werd vorig jaar drie keer vereerd met publicatie van zijn puzzels over kansberekening.
“Het zijn puzzels voor een breder publiek die ook uitdagend zijn voor de knappe koppen in de wiskunde”, vertelt Tijms aan de telefoon. “Ik kan nauwelijks geloven dat ik zo vaak de rubriek gehaald heb. Ik heb mijn puzzels opgestuurd en ze vielen in goede aarde.”
Duivelspenning
Tijms haalt zijn inspiratie uit wat hij leest. Zo werd hij voor een ervan geïnspireerd door een psychologisch onderzoek waarover hij in Science las. “De onderzoekster vergeleek de gemoedstoestand en het gedrag van ouderen met jongeren bij een spel met geld. Er waren tien doosjes waar verschillende geldbedragen in lagen, €10, €130, €0,50. De mensen wisten hoeveel geld er was, maar niet wat in welk doosje lag. In één doosje lag een duivelspenning.
“Ze moesten de doosjes openen en mochten houden wat erin lag, maar als ze de duivelspenning vonden, waren ze alles kwijt. De onderzoeksvraag was wanneer mensen stoppen. Jongeren zouden meer risico nemen, ouderen zijn zwaarmoediger en nemen daardoor juist minder risico’s. Dat was verder onzin, maar ik vond de vraag wat de optimale strategie is wel interessant.”
Slimme lui
Dus maakte Tijms daar een puzzel van en die werd gepubliceerd. “Daar zijn heel veel reacties op gekomen. De oplossing is heel simpel, maar om het wiskundig uit te puzzelen, dat is nog niet zo makkelijk. En soms waren er heel slimme lui, die met een oplossing kwamen die ik zelf niet had bedacht.”
Tijms’ andere puzzels gingen over ballen in bakjes, het uitwisselen van cadeau’s en jongens en meisjes in nieuwe kleren.
Beetje humor
“Om ze te maken, ben ik wel even bezig”, zegt hij. “Je moet er ook een beetje humor in verwerken. En ik zorg ook altijd dat de VU wordt genoemd. Want er zijn genoeg wiskundeleraren die de rubriek ook lezen, dus dat is goed voor de vakgroep.”