Onafhankelijke journalistiek over de Vrije Universiteit Amsterdam | Sinds 1953
2 december 2024

Wetenschap
& Onderwijs

Een derde van de wetenschappers maakt zich schuldig aan twijfelachtige onderzoekspraktijken

Twee procent van de wetenschappelijke onderzoekers geeft toe tenminste eenmaal data te hebben vervalst of verzonnen. Vierendertig procent heeft zich schuldiggemaakt aan twijfelachtige onderzoekspraktijken, zoals alleen die bevindingen publiceren die van pas komen. Dat blijkt uit onderzoek van wetenschapsfraudedeskundige Daniele Fanelli.

In zijn inaugurele oratie als hoogleraar Methodologie en integriteit spreekt voormalig rector magnificus Lex Bouter op vrijdag 2 mei in de aula van het VU-hoofdgebouw over de manier waarop universiteiten zich tegen dergelijke praktijken moeten wapenen. Zijn oratie draagt de titel: ‘Perverse prikkels of rotte appels?’

Open cultuur

‘Uiteraard moeten gevallen van wetenschappelijk wangedrag worden opgespoord en aangepakt. Maar nog belangrijker is dat gewerkt wordt aan de weerbaarheid van alle onderzoekers’, aldus Bouter, die ook lid was van de KNAW-commissie die duidelijkheid moest verschaffen over ‘zelfplagiaat’.

Volgens Bouter bestrijd je fraude door middel van scholing van onderzoekers, kwaliteitszorg op de werkvloer en een open cultuur waarbij dilemma’s bespreekbaar zijn en onderzoekers elkaar aanspreken op dubieus gedrag.

Perverse prikkels

‘Universiteiten moeten zorgen dat de scholing op orde is en de cultuur deugt’, zegt Bouter. Ook moet er volgens hem kritisch worden gekeken naar perverse prikkels, zoals een te hoge publicatiedruk. Daarnaast moeten er goede richtlijnen komen, en een eerlijke en transparante procedure bij vermoedens van schending van de wetenschappelijke integriteit.

De financiers van onderzoek kunnen eveneens een belangrijke rol vervullen:door alert te zijn op perverse prikkels en door eisen te stellen aan de kennisinstellingen. En met name door onderzoek te stimuleren naar de wijze waarop de wetenschappelijke integriteit het best kan worden gewaarborgd. ‘Want we weten daar nog veel te weinig van.’

Internationaal seminar

Voorafgaand aan de oratie is er een internationaal seminar waar diverse wetenschappers, waaronder Fanelli, spreken over wetenschappelijke integriteit.

Aanmelden is verplicht.

 

Reageren?

Houd je bij het onderwerp, en toon respect: commerciële uitingen, smaad, schelden en discrimineren zijn niet toegestaan. Reacties met url’s erin worden vaak aangezien voor spam en dan verwijderd. De redactie gaat niet in discussie over verwijderde reacties.

Velden met een * zijn verplicht
** je e-mailadres wordt niet gepubliceerd en delen we niet met derden. We gebruiken het alleen als we contact met je zouden willen opnemen over je reactie. Zie ook ons privacybeleid.