Vorige week verscheen misschien wel het belangrijkste rapport van het jaar over het hoger onderwijs, maar in Den Haag is daar weinig van te merken. SP, GroenLinks en SGP uiten hun zorgen, maar andere partijen lijken met het hoofd bij de formatie te zitten.
Veel kinderen van laagopgeleide ouders durven niet te lenen voor hun studie, blijkt uit de Monitor beleidsmaatregelen die gisteren verscheen. Er gaan nog altijd minder mbo’ers rechtstreeks naar het hbo dan in de jaren voordat de basisbeurs werd afgeschaft. Jongeren zijn nog steeds niet goed op de hoogte van regelingen als de aanvullende beurs en gunstige leenvoorwaarden.
Vorig jaar waren zulke berichten, in de aanloop naar de verkiezingen, aanleiding voor een felle discussie over kansenongelijkheid in het onderwijs. Maar opmerkelijk genoeg springen politici er nu bepaald niet bovenop. Vooral de partijen die veel genoemd worden voor een nieuwe regeringscoalitie houden hun kaarten tegen de borst.
Tweedeling
Alleen SP, GroenLinks en SGP vinden het rapport vooralsnog een reactie waard. De SP ziet de leenaversie van eerste generatie studenten als een bevestiging dat het leenstelsel niet werkt. “Op die manier versterkt het dus de tweedeling. Kinderen uit relatief laagopgeleide gezinnen blijven zelf ook vaker laagopgeleid”, aldus onderwijswoordvoerder Frank Futselaar.
Hij eiste eerder deze week een debat over de kwestie, nog voordat de Monitor verschenen was, maar daar wilde de Tweede Kamer niet aan. “Kennelijk willen de voorstanders van het leenstelsel liever niet geconfronteerd worden met de gevolgen.”
GroenLinks, voorstander van het leenstelsel, benadrukt eerst de positieve cijfers. “We zijn blij dat de instroom in het hoger onderwijs het afgelopen jaar met ruim zeven procent is gestegen”, zegt Kamerlid Zihni Özdil. Toch kan ook hij er niet omheen: de doorstroom van het mbo naar het hbo stagneert.
Dat komt vooral door selectie aan de poort, meent Özdil. “Selectie werpt onnodige barrières op en remt de doorstroom af. Dat zien we bijvoorbeeld bij de pabo.” GroenLinks vindt verder dat er betere financiële voorlichting moet komen, vooral over de aanvullende beurs.
Gezinnen
Het rapport is voor de SGP vooral reden om het recht op de aanvullende beurs uit te breiden. Die is nu alleen bedoeld voor studenten met ouders met een laag inkomen, maar ook voor gezinnen met een middeninkomen zijn studerende kinderen duur. “Met het studievoorschot zijn vooral middeninkomens de klos”, zegt SGP-medewerker Gijsbert Leertouwer.
Leenstelselpartijen VVD, D66 en PvdA hebben nog niet gereageerd. “Ik moet het rapport eerst nog goed lezen”, zegt D66-Kamerlid Paul van Meenen. Ook fervent tegenstanders CDA en ChristenUnie houden hun kruit droog. Mogelijk is de formatie, die in een impasse zit, daar de oorzaak van.