De hoofdredacteur van het Eindhovense universiteitsblad Cursor is uit zijn functie ontheven. De redactie reageert ontsteld en heeft de website op zwart gezet. Aanleiding is een artikel over belangenverstrengeling dat niet mocht verschijnen.
De redactie heeft een statement op de website geplaatst. “Al enige tijd ervaren wij, de redactieleden van Cursor, een beperking in onze persvrijheid.” Het ontslag van hoofdredacteur Han Konings is een “triest slotstuk”.
Het zou allemaal begonnen zijn met een artikel over belangenverstrengeling dat niet mocht verschijnen. De redactieraad was ertegen, omdat het niet zou voldoen aan de “informatiebehoeften van de TU/e-gemeenschap”. Het stuk zou grondig zijn gecheckt en voor wederhoor voorgelegd, maar er kwam grote druk om het stuk binnenskamers te houden.
Klacht ingediend
“De hoofdredacteur heeft besloten om het artikel onder deze omstandigheden niet te publiceren, omdat hij bang was voor de gevolgen”, stelt de redactie. Daar kon de betreffende redacteur, Bridget Spoor, niet mee akkoord gaan. Ze heeft voor de zomer een klacht ingediend bij de universiteit, die nog inhoudelijk behandeld moet worden.
Bij de belangenverstrengeling is een hoge bestuurder betrokken, bevestigt Spoor desgevraagd. Verder wil ze er nog niets over zeggen, omdat ze samenwerkt met de Volkskrant. Die zal binnenkort over de kwestie publiceren.
Hoofdredacteur Konings is al bijna 22 jaar hoofdredacteur. Het is niet zijn keuze om te vertrekken en hij betreurt dat het hiertoe gekomen is, zegt hij, maar daar wil hij het voor nu bij laten.
De voorzitter van de redactieraad (en buitenuniversitair lid) is Frank Janssen, deskundige op het gebied van reputatie en strategie. Hij was vanmorgen niet bereikbaar. Ook de TU Eindhoven nam de telefoon niet op.
Eisen
De redacteuren van Cursor eisen een nieuwe, onafhankelijke redactieraad en willen een stem krijgen bij het aanstellen van de nieuwe hoofdredacteur. Ook willen ze het redactiestatuut herzien om de onafhankelijkheid te waarborgen.
Die eisen krijgen steun van de Kring van Hoofdredacteuren van universiteits- en hogeschoolmedia. Het is volgens voorzitter Ries Agterberg sowieso niet de bedoeling dat een onafhankelijke redactie artikelen vóór publicatie aan een redactieraad voorlegt.
“Dit conflict speelt al een paar jaar”, zegt Agterberg, zelf hoofdredacteur van het Utrechtse DUB. “We hebben de universiteit al eens een brief gestuurd hierover.” Volgens hem ziet de huidige collegevoorzitter Robert-Jan Smits de waarde van een onafhankelijk journalistiek medium voor zijn universiteit niet.
“Een universiteit is een academische gemeenschap”, zegt Agterberg, “en daar horen transparantie en debat bij. Wat moeten studenten en medewerkers weten? Soms is dat iets anders dan het bestuur zou willen vertellen. Een onafhankelijk nieuwsmedium zorgt dat de informatievoorziening betrouwbaar is.”
Statuten
De Kring van Hoofdredacteuren gaat de redactiestatuten aan de diverse bladen tegen het licht houden, zegt Agterberg, nu die statuten in Eindhoven de redactie in feite niet beschermen. “Dat is belangrijk. De laatste jaren waren er aan andere instellingen eigenlijk geen problemen, maar die statuten zijn er natuurlijk voor de momenten dat het niet prima loopt en dan moeten ze voldoende houvast bieden.”
Er zijn vaker conflicten. Maar in 2017 zag toenmalig minister Jet Bussemaker geen aanleiding om onderzoek te doen naar de onafhankelijkheid van universiteits- en hogeschoolmedia. Ze zag ook weinig in het wettelijke waarborgen van de onafhankelijkheid, zoals de SP voorstelde.