In navolging van de Europese Commissie, Duitsland en Denemarken gaat ook Nederland de wetenschappelijke samenwerking met Rusland in de ijskast zetten. Het kabinet komt deze week nog met een verklaring.
Dat zeggen betrokkenen in de academische wereld tegen het HOP. Net als andere landen stelt Nederland sancties in tegen het regime van Poetin. Daar horen sancties op het gebied van de wetenschap bij.
Het kabinet zoekt vermoedelijk de balans. Het wil niet dat het Russische regime profiteert van Nederlands onderzoeksgeld, maar wil ook geen heksenjacht ontketenen tegen individuele onderzoekers en studenten – zeker niet als ze tegen de oorlog zijn.
Europese Unie
De Europese Commissie heeft gisteren de wetenschappelijke samenwerking met Rusland gestaakt. Alle betalingen aan Russische partners worden stopgezet, nieuwe contracten worden niet getekend.
In het Europese wetenschapsprogramma Horizon is Rusland een partnerland. Russische onderzoekers werken bijvoorbeeld samen met Europese collega’s op het gebied van nanotechnologie, klimaat en gezondheid.
Er is zelfs een EU-programma voor grootschalige onderzoeksinfrastructuur met de woordspelige naam CREMLINplus, dat 25 miljard euro kost en speciaal bedoeld is om samenwerking met de Russen van de grond te krijgen.
Duitsland kondigde al eerder een academische boycot aan en ook Denemarken heeft dat inmiddels gedaan. Omgekeerd wordt Oekraïne juist met open armen ontvangen. Het land is vorig jaar als partnerland toegetreden tot het Horizonprogramma.
Erasmus
Rusland is ook een partnerland in het Europese uitwisselingsprogramma Erasmus+. Ruim 2.500 Russische studenten gingen op uitwisseling naar Europa en omgekeerd gingen 1.900 Europese studenten naar Rusland.
Dat zal vermoedelijk ook veranderen, al zegt de Europese Commissie daar nog niets over. Wel roept zij op tot hulp aan Oekraïense uitwisselingsstudenten en hulp aan Erasmusstudenten die momenteel in Rusland zitten.
Mobiliteit
In 2020 volgden 1.201 studenten uit Rusland een opleiding in het Nederlandse hoger onderwijs: ruim 900 bachelors en bijna 300 masters. Het werden er ook steeds meer in de afgelopen jaren, mede dankzij een zogeheten NESO-kantoor in Moskou dat de uitwisseling bevordert.
Rusland staat daarmee op de 23ste plaats in het rijtje met herkomstlanden van internationale studenten, vlak achter Vietnam en Finland. Uit China komen bijna vijfduizend studenten en Duitsland spant de kroon met bijna 25 duizend studenten.
Uit Oekraïne kwamen bijna 700 studenten hierheen, van wie zeshonderd een bachelor volgden en honderd een master.
Omgekeerd komt het minder vaak voor. De cijfers lopen een beetje achter, maar in 2018 volgden voor zover bekend slechts 22 Nederlandse studenten een opleiding in Rusland en zes in Oekraïne.