Met het W&N-gebouw verdwijnt mogelijk de langste gang van Nederland. “Hij is 250 meter lang”, zegt universiteitshistoricus Ab Flipse.
Het leven verdwijnt de komende jaren steeds meer uit het Wis- en Natuurkundegebouw. Drie afdelingen en hun studenten verhuizen deze maanden naar het Nieuwe Universiteitsgebouw. En als het nieuwe labgebouw aan de overkant van de De Boelelaan over een paar jaar klaar en gevuld is, gaat het overgrote deel van het W&N plat. Ad Valvas verhaalt in een onregelmatige serie over bijzondere W&N-bewoners.
“Het hoofdgebouw kun je haten of ervan houden”, zegt universiteitshistoricus Ab Flipse. “Maar het is wel heel karakteristiek voor die tijd. Het W&N-gebouw daartegen is vooral heel functioneel gebouwd.”
Flipse heeft stapels foto’s van de bouw. “Daar waren ze dol op. Elke keer waren er weer bijeenkomsten met de directeuren en de minister erbij.” Toen de allereerste paal in 1960 de grond inging, was de urgentie hoog. Omdat het oude gebouw van Biologie snel plaats zou moeten maken voor de bouw van de IJ-tunnel en de afdeling Natuurkunde zonder een moderne deeltjesversneller, een cyclotron, wetenschappelijk niet mee zou kunnen, had men haast met de nieuwbouw.
Geen verwarming
Zoveel haast zelfs dat het gebouw in eerste instantie zonder het middenstuk werd opgeleverd. Het tussendeel werd pas later afgebouwd. In 1964 werden er in het pand al colleges gegeven terwijl er nog geen verwarming was. En het was een flink koude winter.
Het is bijna niet meer voor te stellen, maar het W&N-gebouw is, met het ziekenhuis, het oudste gebouw in de hele buurt. “Het was hier een niemandsland.” Flipse wil nog wel een gerucht uit de wereld helpen. “Toen de VU later de Griffioen als logo koos, ging het verhaal dat de grond van boer Griffioen gekocht was. Dat klopt niet: de VU heeft het land van de gemeente Amsterdam gekocht. Het is wel zo dat hier verschillende boeren Griffioen in de buurt grond hebben gehad. Dus het kan zijn dat dit land ooit van een boer Griffioen is geweest.”
Tijdens de bouw van het W&N-gebouw naar de visie van architect H.T. Zwiers was de rest van de buurt een niemandsland.
Eeuwigheid
Dat het gebouw nu gesloopt gaat worden, verbaast Flipse niet. “Vanaf de jaren zestig werd er niet meer voor de eeuwigheid gebouwd. Je ziet dat veel gebouwen uit die tijd gesloopt worden of volkomen gestript tot op het skelet.” Jammer vindt hij het wel. “Er dreigt een stukje geschiedenis te verdwijnen. Dat geldt zeker voor dingen die vastzitten, zoals muursculpturen. Die kunnen niet in een opslag.”
Aan de andere kant komen er ook weer bijzondere dingen boven water nu iedereen aan het inpakken is. “Er zijn heel veel dingen die uit oude kasten komen. Zoals schelpenverzamelingen van de biologen en stenen van de geologen. Gelukkig heeft de VU nu ook een afdeling erfgoed, onderdeel van de bibliotheek, die daar heel goed voor zorgt.”
Lange gang
Wat mogelijk ook verdwijnt: de langste gang van Nederland. De hal die het hele gebouw doorkruist is ongeveer 250 meter lang. “Ik heb niet gecheckt of het echt zo is, maar veel van zulke lange rechte gangen zullen er niet zijn. In elk geval is het een mooi verhaal.”
Meer lezen in de serie Weemoed & Nieuwbouw:
> Het computermuseum van Teun Koetsier
> ‘Een krijtbord is rustiger’, wiskundige André Ran
> ‘Snel verhuizen? Eerst zien, dan geloven’, IvM-wetenschapper Harry Aiking