Onafhankelijke journalistiek over de Vrije Universiteit Amsterdam | Sinds 1953
4 december 2024

Campus
& Cultuur

Zo vergaat het VU-ondernemers tijdens de coronacrisis

Ondernemerschap is dit jaar het thema van de VU, en het onderwerp van de rede van koningin Máxima tijdens de dies natalis vandaag. Maar hoe vergaat het de ondernemers op en rond de VU in deze lockdowntijden?

Arie Koops is sinds een week de nieuwe directeur van het VU Sportcentrum. Een interessante periode om te beginnen, zo met de pas aangekondigde maatregelen voor sport. “Maar dat zie ik juist als uitdaging. Je mag nu officieel maar met z’n tweeën tegelijk sporten, maar dat hebben wij omlaag geschaald naar individueel sporten. Dat is ook makkelijker te handhaven.”

Om dat te faciliteren, bouwden ze meteen na de persconferentie de sporthal, die doorgaans gebruikt wordt voor groepslessen, om tot fitnesszaal. Bang om abonnementhouders kwijt te raken is Koops niet. Competities worden vooruitgeschoven in plaats van gecanceld, en sommige groepslessen werden online toch nog gegeven. “En we zijn moeilijk te vergeten. Als je op Uilenstede uit het raam kijkt zie je ons meteen liggen.”

‘De dag van gisteren kunnen we niet veranderen’

Als Koops gevraagd wordt of hij tips heeft voor andere ondernemers om het hoofd koel te houden, lacht hij: “Je moet ze zeker even langs het sportcentrum sturen. En daarnaast: je moet kunnen resetten. Nadenken wat je tijdens een lockdown kunt doen, welk achterstallig onderhoud je kunt bijwerken, visieplannen ontwikkelen voor de toekomst. In ieder geval niet in het moment blijven hangen. De dag van gisteren kunnen we niet veranderen. Je zult maar een cultuurcentrum zijn dat niks meer mag organiseren. Dat moet voelen als een amputatie.”

Verschuifcircus

De Griffioen is zo’n voorbeeld. Hoewel het cultuurcentrum vanaf 1 juni weer deels open kon, bleef het verplaatsen van theatervoorstellingen en cursussen “één groot verschuifcircus”, aldus directeur Eme van der Schaaf. “Met name cabaretiers willen liever niet optreden voor een zaal met dertig mensen. Daar krijg je weinig energie van. Je wilt een actief publiek dat feedback geeft.” Dat heeft ervoor gezorgd dat sommige programma’s zelfs doorgeschoven zijn naar het voorjaar van 2022. In de werklast is dat niet terug te zien. Het geven van vouchers en restituties is meer dan een dagtaak geworden.

Financieel wordt het centrum waar nodig gesteund door de VU, en Van der Schaaf heeft veel tijd gestopt in het zoeken naar noodfondsen en garantiesubsidies om het centrum draaiende te houden. Iets dat hij wel mist, is contact met bezoekers. De animo om in grote getalen weer samen te komen na de lockdown, zal ook nog wel uitblijven vreest hij.

‘Je wilt een actief publiek dat feedback geeft’

Toch is hij niet pessimistisch over de toekomst. Volgend jaar verhuist de Griffioen naar de VU-campus. Daar gaat nu veel aandacht en energie naartoe. “En we hebben ook het voordeel dat we in een branche werken waar the show must go on. We hebben een werkmentaliteit om alles onder druk goed te laten verlopen. Relativeren met humor helpt, maar ook de problemen niet wegdrukken en eerlijk zijn naar je collega’s over de tegenslagen en dingen die fout gaan.”

Financieel zwaar weer

Bij Mohamed Edlbi’s snackkar op de hoek van de Boelelaan komt nu nog maar zo’n tien procent van zijn gebruikelijke klandizie. Toen de lockdown werd afgeroepen, gingen ze vier weken dicht. Daar konden ze op anticiperen. Omdat ze dagelijks hun ingrediënten inkopen, zaten ze niet met een voedseloverschot of doorlopende inkoopkosten.

Hij en zijn partner hebben in de periode die volgde, het hoofd nauwelijks boven water weten te houden. Bij het elektriciteits- en waterbedrijf vroegen ze een verkorting op de kosten aan. Drie maanden lang hoefden ze maar de helft te betalen, maar dat moeten ze nu beginnen terug te betalen. “We zitten klem. Van de overheid lenen we nu geld, de inkomsten van de truck zijn nu niet genoeg.” Bang dat mensen niet meer terugkomen, is hij niet. “Het begint nu weer iets drukker te worden, ze komen wel weer terug. We slaan ons er doorheen, we hebben geen andere keus.”

Groene werkplekken

Hoewel de Hortus Zuidas drie maanden dicht moest, ging het werk achter de schermen onverminderd door. “Voor het publiek waren we gesloten, mensen konden niet meer langskomen om planten te kopen of een kopje koffie te drinken, maar wij konden gelukkig wel met een kleine groep naar de tuin komen”, zegt directeur Geralt Joren. Naast de planten in de tuin, droegen de medewerkers ook zorg voor de vele planten die alleen achterbleven in de VU-gebouwen. “En je ziet dat mensen hun werkplek thuis ook wat groener willen maken. Daar komen verzoeken van binnen. Het is een geweldige afleiding om met planten bezig te zijn.”

‘We gaan ervanuit dat er weer een andere tijd aankomt’

Toch ziet de hortus een flink gat in hun jaaromzet ontstaan met het wegvallen van hun horecafunctie en het sluiten van de wintertuin die ze normaal verhuren voor evenementen. “Dat gat zal niet in één jaar gedicht worden. Maar het is al vaker onzeker geweest of de hortus kon blijven voortbestaan. Ik heb dus altijd geprobeerd op het personeel en de vrijwilligers over te brengen dat we ons niet moeten gedragen alsof er geen morgen meer zal zijn. Dan kom je in een negatieve spiraal waar je niet meer uit komt. We steken onze kop niet in het zand voor de problemen, maar gaan er ook vanuit dat er weer een andere tijd aankomt.”

Reageren?

Houd je bij het onderwerp, en toon respect: commerciële uitingen, smaad, schelden en discrimineren zijn niet toegestaan. Reacties met url’s erin worden vaak aangezien voor spam en dan verwijderd. De redactie gaat niet in discussie over verwijderde reacties.

Velden met een * zijn verplicht
** je e-mailadres wordt niet gepubliceerd en delen we niet met derden. We gebruiken het alleen als we contact met je zouden willen opnemen over je reactie. Zie ook ons privacybeleid.