Onafhankelijke journalistiek over de Vrije Universiteit Amsterdam | Sinds 1953
10 oktober 2024

Campus
& Cultuur

Waarom worden allochtone rechtenstudenten geen rechter?

Zo’n veertig procent van de studenten strafrecht aan de VU lijkt allochtoon te zijn, waarom zijn dan bijna alle rechters wit? Volgens cultureel antropoloog en criminoloog Frank Bovenkerk, die een mastervak strafrecht volgt aan de VU, is er kennelijk een blokkade voor allochtone rechtenstudenten naar het beroep van rechter of officier van justitie.

‘Allochtone strafrechters gezocht’, luidt de titel van zijn gastbijdrage op de website van Criminal Intent, de Strafrechtelijke studievereniging van de VU. ‘In de multiculturele samenleving kun je niet langer verkopen dat het vrijwel uitsluitend autochtone rechters zijn die oordelen over een verdachtenpopulatie die voor een groot gedeelte allochtoon is’, aldus Bovenkerk.

Etnische minderheidsgroepen

Frank Bovenkerk, bekend om zijn onderzoek naar extreemrechts in Nederland, was hoogleraar aan het Willem Pompe Instituut, het criminologisch en strafrechtelijk instituut van de Universiteit Utrecht en daarna bijzonder hoogleraar radicaliseringsstudies aan de UvA.

Bovenkerk is niet de eerste die het opvalt dat er zoveel allochtonen aan de VU studeren. ‘Tijdens een bijzonder hoogleraarschap dat ik na mijn pensionering bekleedde bij de politicologen aan de Universiteit van Amsterdam, ben ik nooit veel studenten tegengekomen die uit etnische minderheidsgroepen afkomstig zijn’, schrijft Bovenkerk.

Twee jaar geleden controleerde Advalvas of er inderdaad zoveel meer niet-westerse allochtonen aan de VU studeren dan aan de UvA. Verschillende rapporten spreken elkaar nogal tegen (het ministerie van Onderwijs sprak in 2010 van 21 procent allochtone studenten aan de UvA en 22 procent aan de VU, maar de UvA zelf noemde een totaal ander percentage: 14 procent) maar het aantal niet-westerse allochtonen aan de VU groeit in elk geval het hardst.

Culturele diversiteit

Hoe dat komt? Bovenkerk schat dat mond-tot-mond-reclame onder allochtonen een belangrijke factor is: ‘Ze komen af op de universiteit die zich kennelijk inschikkelijk betoont voor culturele diversiteit.’

Maar, schrijft Bovenkerk: ‘Waar de afgestudeerde juristen met een migrantenachtergrond terecht komen weet ik niet, maar in ieder geval niet of nauwelijks bij de rechterlijke macht.’

Dat is een probleem dat moet worden opgelost. ‘Als het corps van rechters multicultureel zou zijn samengesteld zou dit de legitimiteit van de rechtspraak vergroten’ aldus Bovenkerk. 

Hij pleit voor een quoteringregeling: een vastgesteld percentage van de Nederlandse rechters moet binnen een bepaalde tijd van niet-westerse afkomst zijn. ‘Zo’n quotum heeft het nadeel dat op iedere nieuw benoemde allochtone rechter bewust of onbewust de verdenking komt te rusten dat hij of zij om zijn of haar afkomst is uitgekozen en niet vanwege uitmuntende geschiktheid’, aldus Bovenkerk.

Belangrijke rol

‘Aan de andere kant: collega’s worden zo in staat gesteld om zelf vast te stellen dat ze uitstekend met allochtone collega’s samen kunnen werken en ook dat ze in de praktijk van het strafproces aan de culturele kennis van de allochtone rechter veel kunnen hebben.’

Daar zouden de VU-studenten volgens Bovenkerk een interessante rol bij kunnen spelen.

Reageren?

Houd je bij het onderwerp, en toon respect: commerciële uitingen, smaad, schelden en discrimineren zijn niet toegestaan. Reacties met url’s erin worden vaak aangezien voor spam en dan verwijderd. De redactie gaat niet in discussie over verwijderde reacties.

Velden met een * zijn verplicht
** je e-mailadres wordt niet gepubliceerd en delen we niet met derden. We gebruiken het alleen als we contact met je zouden willen opnemen over je reactie. Zie ook ons privacybeleid.