De expliciet christelijke teksten bij academische plechtigheden aan de VU worden per 1 januari vervangen door teksten die meer recht doen aan de diverse populatie van deze universiteit.
De kogel is door de kerk: vanaf 1 januari worden academische plechtigheden aan de VU niet langer ingeleid en afgesloten met een tekst over God die hemel en aarde heeft geschapen. In plaats daarvan komt er een verwijzing naar de christelijke wortels van deze universiteit.
Het votum, de tekst die wordt uitgesproken bij het openen van de plechtigheid, luidt nu: “Ik open deze openbare zitting … met een verwijzing naar de van oorsprong christelijke traditie van de Vrije Universiteit, waarin wetenschapsbeoefening verbonden wordt met verwondering en levensbeschouwelijke waarden.”
De doxologie, de tekst ter afsluiting, luidt: “Ik sluit deze openbare zitting … met de verwijzing naar onze missie om waardengedreven wetenschap te beoefenen met verantwoordelijkheid voor mens en planeet.”
Geen expliciet christelijke teksten meer, maar wel de nadruk op het belang van levensbeschouwing en zingeving. In het besloten gedeelte van de promotieplechtigheid blijft de mogelijkheid bestaan om een korte bezinnende tekst te lezen, bijvoorbeeld een Bijbeltekst.
Scheppingsverhaal
‘Met de nieuwe formulering wordt in breed toegankelijke woorden uitdrukking gegeven aan de kernwaarden van de VU’, aldus rector Jeroen Geurts op de VU-website.
Tegen de oorspronkelijke teksten, die direct verwezen naar het scheppingsverhaal in de Bijbel, werd de weerstand de afgelopen jaren steeds luider. De atheïstische hoogleraar evolutionaire ecologie Jacintha Ellers probeerde in 2016 in haar column in Ad Valvas een discussie over de teksten op gang te krijgen, maar ving bot. En ook de pogingen van hoogleraar onderwijswetenschappen Maartje Raijmakers om de zaak in beweging te krijgen, liepen op niets uit.
Maar dit jaar startte een groep promovendi bij Life Sciences een petitie en bood de resultaten aan de rector aan, die er wél mee aan de slag ging. Als hoofd van het college van decanen, dat de baas is over de plechtigheden, lukte het hem het college te overtuigen van de noodzaak tot inclusievere teksten, die ook beter aansluiten bij de grondslag die de VU in 2016 heeft aangepast. Toen is daarin geschrapt dat de VU zich laat leiden door het Evangelie. Er staat nu dat de VU voortbouwt op haar christelijke oorsprong en de rol waardeert van levensbeschouwing en zingeving bij het nastreven van een betere wereld.
Angst
De promovendi zeiden veel tegenwerking te ondervinden bij de verspreiding van hun petitie. Oproepen om de petitie te ondertekenen, werden volgens hen geweigerd door de meeste nieuwsbrieven die door faculteiten en afdelingen aan de VU worden verspreid, en een bericht erover op de lichtkrant werd er na korte tijd weer afgehaald. Medewerkers zouden uit angst niet over de kwestie willen praten.