Uit de koffiekamer van informatica op de vierde verdieping van het W&N-gebouw fladderen Engelse klanken. Vier onderzoekers halen koffie, twee anderen zitten in de hoek op zitbanken te praten. Het is al kerst: op de grote koffiestatafel in het midden ligt een glinsterend wit kleedje met een paar waxinelichtjes in glazen potjes erop. Bij het raam staat een kerstboom.
De vier hebben het over koffie. Het gaat niet over het verzet tegen een verhuizing naar de VU, dat plotseling weer is opgelaaid onder met name informaticastudenten op het Science Park van de UvA. Die zijn bang na de verhuizing naar de Zuidas eind 2018 terecht te komen in een ‘koud VU-bad’. Maar ze zitten er vooral over in dat hun facultaire studentenraad achterblijft in Amsterdam-Oost en dat de VU minder ondersteuning heeft voor studenten.
Afzetten tegen VU
Hoe leeft die tegenstand hier op de VU? “We hebben het er zeker over”, zegt senior postdoc Rinke Hoekstra in de koffiekamer. En na lang nadenken: “De VU wordt door UvA-studenten niet echt serieus genomen, denk ik. Ik kom zelf van de UvA. Dat afzetten tegen de VU is onderdeel van de UvA-identiteit. De meeste studenten gaan bewust aan de UvA studeren en niet aan de VU. Maar dat ze nu weer zeggen dat de plannen te veel top-down worden opgelegd en dat ze niet worden betrokken, tja. Waar zit de bottom?”
Een buitenlandse postdoc die staat mee te luisteren wil niet meepraten. “Ik heb niks toe te voegen”, zegt ze. “Mijn contract is volgend jaar afgelopen, dus ik maak de verhuizing toch niet mee.”
Dat is volgens Hoekstra exemplarisch voor veel postdocs, promovendi en studenten. “Zij hebben een veel minder sterke binding met de afdeling dan de vaste medewerkers. De hoogleraren en universitair hoofddocenten kennen elkaar goed en spreken dingen met elkaar af over de samenwerking. Voor de ‘lagere’ laag is het onderwerp heel vluchtig. Dat hebben de ‘hogeren’ misschien te weinig door.”
Vakken inkopen
Hoekstra gaf in de eerste periode college aan studenten die ook van de UvA kwamen. “We hebben een gezamenlijke master artificial intelligence. We zijn echt twee complementaire afdelingen. Om een volledige opleiding te kunnen bieden, moeten we vakken bij elkaar inkopen.” Dus de samenwerking zelf is volgens Hoekstra een no brainer.
De koffiekamer is inmiddels leeg, een mogelijkheid om meer mensen aan te spreken is er niet. Een dag later mailt Frank van Harmelen, hoogleraar bij kunstmatige intelligentie: hij wil graag praten over de samenwerking met de UvA en de weerstand daartegen bij UvA-studenten.
Luide tegenstanders
Aan de telefoon: “Vorige week hebben we op het Science Park een debat georganiseerd voor alle UvA-studenten informatica over de samenwerking met de VU. Dat zijn er zo’n 1500. Er waren er 30. De mensen die tegen zijn, roeren zich luider. Dat is nou eenmaal zo.”
Van Harmelen begrijpt het verzet minder goed dan drie jaar geleden, toen de plannen voor een gezamenlijke bètafaculteit door de studentenmedezeggenschap van de UvA werden weggestemd. “We praten al twee jaar over het samenvoegen van opleidingen en het oprichten van een gezamenlijk onderzoeksinstituut. Dat is al in november 2015 door de medezeggenschap goedgekeurd.”
Het grootste punt is volgens Van Harmelen om de huidige UvA-studenten ervan te overtuigen dat de samenwerking én de verhuizing echt een goed idee zijn. “Grote delen van de staf wil echt graag die samenwerking, en op één plek. Waar, dat maakt niet eens zoveel uit. Het nieuwe gebouw op de Zuidas is alleen wel een mooie kans om het helemaal op onze manier in te richten.”
Stopcontacten
Over de inrichting van bijvoorbeeld de studentenbalie, de faciliteiten in de zalen en de plekken voor de studentenverenigingen denken de studenten mee, vertelt hij. Ze wilden bijvoorbeeld stopcontacten in de hoorcollegezalen en die komen er ook.
“En één van de dingen die we direct tegen de gebouwontwerpers van de VU hebben gezegd, is dat we het systeem dat je alleen met een pasje naar binnen kan niet willen. Dat werkt niet, zoveel is nu wel duidelijk. In het UvA-gebouw op het Science Park hadden ze dat eerst ook, maar inmiddels zijn alle studentenpassen ook geactiveerd voor de stafvloeren. Studenten moeten bij docenten binnen kunnen lopen.”
Loswrikken
Het is ook maar de vraag hoe breed het verzet op de UvA precies is. Op een opiniestuk op de website van de Folia, waarin een student en een promovendus zich kritisch uitlaten over de verhuizing naar de Zuidas reageert een aantal UvA-medewerkers enigszins gepikeerd. Zo schrijft sterrenkundige Ralph Wijers: ‘Bij de verhuizing naar Science Park 904, minder dan een decennium geleden, hebben we op het Roeterseiland menigeen die zich met de nagels in het deurkozijn had vastgeklemd, moeten loswrikken. Luttele jaren later, na het fixen van wat kinderziektes, is kennelijk iedereen zo gelukkig in dat toen gevreesde pand dat het idee van eruit weg verhuizen kennelijk zeer negatieve emoties oproept.’