Hoe vertel je een persoonlijk verhaal zó dat je er een zaal vol vreemden mee kunt boeien? Sahand Sahebdivani geeft een workshop over de kunst van het vertellen.
Enigszins afwachtend zitten zes studenten van vereniging FAM op de comfy banken en stoelen in debatcentrum 3D. Vanavond, 23 juni, gaan zij van Sahand Sahebdivani, eigenaar van storytelling café Mezrab, horen hoe je een goed verhaal vertelt.
‘Juist de vraag wat iemand Nederlands maakt, sprak me heel erg aan’
VU-debatcentrum 3D gaat een samenwerking aan met toneelgroep Oostpool. Van 29 juni tot en met 28 augustus speelt zij Hollandsch Glorie, een humoristische voorstelling over de Nederlandse geschiedenis. Elke donderdag vertelt een VU-student in het voorprogramma Embodied Knowledge haar/zijn eigen verhaal als inleiding op het toneelstuk. Info: bostheater.nl. Met de code STUDENT krijg je 11,50 euro korting.
Maar waarom zouden deze studenten hierin interesse hebben? Nou, deze zomer gaan zij ieder hun eigen verhaal vertellen als introductie op de voorstelling Hollandsch Glorie van toneelgroep Oostpool. Daarin staat de vraag centraal van wat iemand Nederlands maakt. Tien jonge acteurs gaan in dat stuk op zoek naar hét geschiedenisverhaal dat ons als Nederlander bindt. Hoe kijken wij naar onze geschiedenis en vanuit welk perspectief?
Miranda van Holland, programmamanager van 3D, benaderde FAM hiervoor, omdat die studentenvereniging zich beroept op inclusiviteit. Maricristy Foglia (26), voorzitter van FAM: “Wij nemen studenten op die zich bij andere studentenverenigingen niet thuis voelen. En juist de vraag wat iemand Nederlands maakt, sprak me heel erg aan.”
Houd het persoonlijk
Sahebdivani begint de workshop met een verhaal uit eigen stal. Een persoonlijk relaas van zijn eerste date ooit, met een wel heel verrassend einde. Hij vertelde in details hoe hij zijn eerste date ontmoette, toen hij het meisje trof had zij een man bij zich. Sahebdivani veronderstelde dat die man haar vader was, maar het bleek haar vriend te zijn. Zijn eerste date was dus eigenlijk helemaal geen date. Je moet het hem horen vertellen, dan pas snap je dat hij zijn publiek ademloos achterlaat. Niet zo gek dat hij hier zo goed in is, want storytelling is per slot van rekening Sahebdivani’s vak.
Maar wat de studenten ook al snel opvalt: zo’n verhaal kan behoorlijk persoonlijk zijn. Hoe vertel je dat aan een zaal vol vreemden? Sahebdivani: “De beste manier om je publiek mee te trekken in een verhaal is juist door het persoonlijk te houden. Maar dat wil niet zeggen dat je geen regie hebt over wat je vertelt.” Zijn belangrijkste tip: kies een gebeurtenis die al wat verder in het verleden ligt, want afstand creëert perspectief. “Vertel vanuit je litteken, niet vanuit je wond.”
Wie ben ik en waar sta ik; hoe smeed je dat tot een pakkend verhaal?
Sahebdivani vraagt de studenten welke thema’s voor hen nu belangrijk zijn. Grote vraagstukken komen langs, zoals inclusiviteit, ben ik goed genoeg, hoe word ik volwassen, wie ben ik en waar sta ik? Hoe smeed je dat tot een pakkend verhaal? Zijn mini-workshop storytelling draait om drie stappen. Het omschrijven van de omgeving, de serie aan gebeurtenissen en het slot. De theorie lijkt simpel genoeg, de studenten lijken nog wat twijfelend. Hoe makkelijk Sahebdivani zijn story ook vertelt, het blijkt toch nog best lastig om een verhaal te maken dat meeslepend is, pakkend maar met genoeg info, emotioneel maar niet dramatisch.
Worstelen met dezelfde thema’s
De eerste die een poging waagt is Maricristy Foglia. Toen zij negen was emigreerde ze van Peru naar Nederland, en zonder een woord Nederlands te spreken moest ze naar school. Na een misverstand lachte de hele klas haar uit, zonder dat ze begreep waarom. Sahebdivani laat zien dat het verhaal meer gaat leven door juist niet te focussen op de details, maar op het gevoel. Ook Foglia’s medestudent Tyriq Burnett vertelt een aangrijpend verhaal, over de studievoorlichtingsdag op de middelbare school. Zijn ouders hebben nooit de kans gekregen om te gaan studeren, en waar zijn klasgenootjes wél een idee hadden van wat zij wilden gaan studeren, ging Burnett met vijftien infoboekjes naar huis. Sahebdivani: “Praat in beelden en in acties, en vergeet niet, je hebt het over iets uit je leven, maar eigenlijk heb je het over iets groters. We worstelen allemaal met dezelfde thema’s, ook al hebben we niet allemaal hetzelfde meegemaakt.”
Hoewel de meeste studenten geen achtergrond hebben in acteren, lijkt iedereen geïnspireerd de workshop te verlaten. Foglia: “Juist door je eigen verhaal te vertellen in het theater bereik je een publiek dat je anders misschien niet zou bereiken. En Sahand heeft ons vanavond echt geholpen om dat voor elkaar te krijgen.”