Onafhankelijke journalistiek over de Vrije Universiteit Amsterdam | Sinds 1953
3 oktober 2024

Campus
& Cultuur

Decaan Geesteswetenschappen Michel ter Hark

Tekort van bijna vijf ton is financiële meevaller voor Geesteswetenschappen

De faculteit Geesteswetenschappen heeft een tekort van 469.000 euro op haar begroting voor volgend jaar. De totale begroting bedraagt 30 miljoen.

Het is een financiële meevaller voor decaan Michel ter Hark, die had ingezet op een tekort van 524.000 euro. Het tekort is dus kleiner dan verwacht en het is de bedoeling dat Geesteswetenschappen het tekort in 2022 helemaal heeft weggewerkt. Een realistische verwachting, want het aantal studenten aan de faculteit is weer aan het groeien, en elke student meer betekent ook meer geld.

“Geschiedenis gaat goed”, zegt Ter Hark. “drie jaar geleden hadden we 23 eerstejaars, nu hebben we er een kleine zeventig.” Ook de instroom bij filosofie is (ietsje) meer dan verdubbeld van 19 naar veertig eerstejaars. “Communicatie- en informatiewetenschappen is redelijk stabiel met zeventig studenten en literatuur & samenleving doet het met vijftig studenten ook niet slecht.”

Studentenaantallen

Die laatste opleiding zou volgens hem meer studenten hebben gehad als, in verband met het afschaffen van Nederlands of preciezer, de bacheloropleiding literatuur & samenleving: Nederlands, niet per vergissing alle informatie over literatuur & samenleving van de VU-website was gehaald, waardoor informatie erover dit jaar twee maanden lang heeft ontbroken.

Hoe dan ook, de studentenaantallen zijn aan het stijgen en de faculteit krijgt ook meer geld van het college van bestuur van de VU, die al het geld over de faculteiten verdeelt aan de hand van een verdeelmodel dat Vusam heet. Ter Hark denkt daarom dat Geesteswetenschappen de boeken in 2022 “ruim in de plus zal afsluiten”. Maar dan zal hij geen decaan meer zijn. In januari wordt hij opgevolgd door historicus Susan Legêne.

Twee maanden geleden leek de situatie heel wat minder rooskleurig. Op de werkvloer deed het gerucht de ronde dat het tekort van de faculteit bijna een miljoen zou bedragen en dat er flink bezuinigd moest worden. Met andere woorden: er zouden misschien vakken worden opgeheven en docenten naar huis worden gestuurd. Er was woede en frustratie (zie kader).

Fusiepremie

Ter Hark beaamde dat er een tekort dreigde, maar zoals het er toen naar uitzag, zou dat een tekort van rond de zes ton zijn. Dat werd volgens hem onder andere veroorzaakt doordat Geesteswetenschappen geen fusiepremie meer krijgt, een regeling die erop neerkomt dat een fusiefaculteit (Geesteswetenschappen is ontstaan uit de samenvoeging van Letteren en Wijsbegeerte) vijf jaar lang een vergoeding krijgt voor de bestuurskosten van twee faculteiten.

Daartegenover staat echter dat de recente herziening van Vusam betekent dat Geesteswetenschappen volgend jaar grosso modo 350.000 euro meer krijgt dan in 2019. 

Daarnaast krijgt de faculteit, net als de bètafaculteiten en Religie & Theologie, een zogenaamd ‘profielbudget’ omdat de faculteiten een belangrijke bijdrage leveren aan de instandhouding van het brede profiel van de VU. Voor Geesteswetenschappen gaat het om een substantieel bedrag, namelijk 1.240.000 euro. “Vanwege het relatief grote aantal opleidingen dat een beperkte instroom heeft, maar die tegelijkertijd tot de kern van de humanities behoren”, legt een beleidsmedewerker uit.

En Ter Hark heeft net gehoord dat zijn faculteit ook nog een substantiële vergoeding krijgt voor haar lerarenopleiding, “als er geld over is.” Tevens verwacht hij dat Geesteswetenschappen zal profiteren van de internationalisering, volgens hem “een reddingsboei”, die meer buitenlandse studenten naar de faculteit zal trekken, om er bijvoorbeeld een internationale track geschiedenis te studeren.

Best presterend

Geesteswetenschappen verdient die leniging van de financiële nood, wat hem betreft. “We staan nu al jarenlang onder enorme financiële druk, terwijl we, als je naar onze onderzoeken kijkt, één van de best presterende faculteiten van de VU zijn. In september ging twee van de drie ERC Grants voor de VU naar wetenschappers van onze faculteit en ontvingen onze historici twee NWO Open competitie-subsidies. Daarnaast deelden we deze zomer ook in één van de twee prestigieuze zwaartekrachtsubsidies voor de VU (hoogleraar computationele lexicologie Piek Vossen was medeaanvrager voor het project rond de combinatie van machinale en menselijke intelligentie; PB). Het is een rare spagaat, waar we continu in zitten.”

Er zal de komende tijd bezuinigd gaan worden. “Dat doen we door in te teren op de vacatures”, aldus Ter Hark, “en het opleidingenaanbod te rationaliseren.”

“Dat betekent niet dat er opleidingen worden gesloten”, zegt de decaan. “Maar de visitatiecommissie voor Communicatie- en informatiewetenschappen heeft ons er al eerder op gewezen dat ons vakkenaanbod te groot is. Daarom zullen we dat aanbod moeten gaan terugbrengen. Het is daarbij belangrijk dat we niet aan reikwijdte inboeten.”

Grote diversiteit

Het aantal afstudeertracks moet terug, maar “alle hoogleraren zijn er nog”. Ook wil de faculteit opleidingen aanbieden die interessant zijn voor studenten aan andere faculteiten. “Bijvoorbeeld een minor schrijven voor academici, waarbij ze via de literatuur schriftelijke vaardigheden aangeleerd krijgen.”

Het is volgens de decaan onvermijdelijk dat een faculteit als de zijne een groot aantal docenten telt. “Dat komt door de grote diversiteit van ons aanbod. We geven taalopleidingen, maar bijvoorbeeld ook kunst. Ik kan me voorstellen dat je bij een faculteit als Rechten een jurist kunt inzetten in verschillende bacheloropleidingen, maar bij ons gaat dat niet. Je kunt een docent taalkunde geen archeologie laten geven.”

__________

‘MINOR MIGRATION STUDIES SNEUVELT’

Historicus Norah Karrouche is coördinator van de minor Migration Studies, één van de minoren die als gevolg van de rationalisering bij Geesteswetenschappen tijdelijk worden opgeheven. Karrouche is het ermee eens dat er aan haar faculteit een zekere “wildgroei van vakken en minoren” bestaat, maar haar minor heeft een “actueel maatschappelijk thema van globaal belang”, vindt ze. “Deze minor is precies op maat van de International Classroom gemaakt.”

Bovendien beroemt de VU zich op haar diverse karakter en dan ga je volgens Karrouche niet zoiets als migrantenstudies schrappen. “Geesteswetenschappen gooit hoge ogen met het geven van Nederlandse les aan migranten, en dan ga je dit schrappen? Ik kan dat niet rijmen.”

Probleem is dat de minor op dit moment maar acht studenten telt. Eén van de vakken, Introduction to Migration Studies, wordt door 20 studenten gevolgd, die het veelal als keuzevak hebben. Er moeten beslist meer studenten bij, vindt ook Karrouche, “maar de minor is in 2016 begonnen, die heeft groeitijd nodig, een opstartperiode waarin kan worden bijgeschaafd.”

Die wildgroei van minoren is volgens haar veroorzaakt door de druk op Geesteswetenschappen om meer studenten te trekken. “Een minor trekt meer studenten van andere faculteiten en dus meer geld.”

Reageren?

Houd je bij het onderwerp, en toon respect: commerciële uitingen, smaad, schelden en discrimineren zijn niet toegestaan. Reacties met url’s erin worden vaak aangezien voor spam en dan verwijderd. De redactie gaat niet in discussie over verwijderde reacties.

Velden met een * zijn verplicht
** je e-mailadres wordt niet gepubliceerd en delen we niet met derden. We gebruiken het alleen als we contact met je zouden willen opnemen over je reactie. Zie ook ons privacybeleid.