Een debat over de politisering van de wetenschap trok gisteravond bar weinig belangstelling. Toch werden er interessante dingen gezegd.
Toen de namen van een aantal VU-medewerkers onder de homofobe Nashville-verklaring prijkten, hield dat de gemoederen flink bezig. En ook het meldpunt voor linkse indoctrinatie in het onderwijs van het Forum voor Democratie deed veel stof opwaaien. Een kleine anderhalfduizend academici ondertekenden een protest tegen dat meldpunt.
Toch kwamen er niet meer dan rond de twintig mensen naar het debat over de politisering van de wetenschap, gisteravond in de 3D-ruimte op de VU-campus. Drie van hen waren student. Was het onverschilligheid? Lag het aan de organisatie? “Ik schaam me kapot”, zei een docent sociale wetenschappen. “Aan de ene kant zo’n brief tekenen en protesteren, aan de andere kant op deze manier laten zien dat je het blijkbaar niet belangrijk genoeg vindt om er met anderen over te praten. Ik vind dit echt niet kunnen.”
Eén van de drie studenten, politicologiestudent Jurriaan Mulder, oordeelde evenmin erg mild. “Ik heb het gevoel dat ik hier in een echokamer zit”, zei hij. “Wat een makke bende van hippe intellectuelen, jullie slaapwandelen zo de afgrond in.”
Veiligheid en respect
En dit nadat de voorzitter van het college van bestuur, Mirjam van Praag, een mooie voordracht had gehouden waarin ze aandrong op liefde en respect. Spreek je uit, spreek de ander aan, aldus Van Praag, maar met liefde en respect. “De academie is bij uitstek een plek voor controverse, in geschikte vorm”, aldus Van Praag, “en het hoeft ook niet bij uitstek politiek correct te zijn, maar met respect voor de ander.”
En vrijheid van meningsuiting is één ding, maar er moet ook veiligheid van meningsuiting zijn.
Een andere student, rechtenstudent Pim Kelders van de universitaire studentenraad, die er nadrukkelijk niet namens de studentenraad stond maar op persoonlijke titel sprak, waarschuwde voor Amerikaanse toestanden met safe spaces op universiteitscampussen en dergelijke. Maar toen hij door een docent statistiek werd bevraagd over zijn suggestie dat er door VU-docenten wel degelijk college wordt gegeven vanuit een “ideologische bubbel”, protesteerde hij dat hij “nu al vijandigheid naar mij toe” voelde.
Weggezet als racist
Ook de politicologiestudent klaagde dat hij, maar soms ook linkse studenten, werden weggezet als racist. Sociaal wetenschapper Sinan Çankaya schamperde daarop dat het blijkbaar de rechtse studenten waren, die een safe space wensten.
De politicologiestudent bekende daarna dat hij niet echt voor racist was uitgemaakt, maar dat hij had gechargeerd. Wat er wel was gebeurd, is dat een docent had verteld over een gezichtsscanner die niet werkte op zwarte gezichten, en dat daaraan racisme ten grondslag lag. Die docent had dat volgens hem “wobbelig” onderbouwd.
Regenboogvlag
Aan dit soort-van-debat gingen drie sprekers vooraf, steeds ingeleid door historicus Susan Legêne, die niet onvermeld mogen blijven. Behalve Van Praag waren dat theologiedecaan Ruard Ganzevoort en sociologiedocent Boris Slijper.
Ganzevoort vertelde over het dilemma waar hij voor staat als het om de Nashville-verklaring gaat. Ganzevoort, zelf homo, verplaatste zich in de positie van de ondertekenaars van die verklaring en van hun sympathisanten, die zich net zo goed weggezet voelden toen de VU een statement maakte door de regenboogvlag te hijsen. Hij ziet het niet als zijn taak om ideeën als fout te bestempelen, maar pleit voor een debat waarin iedereen “vruchtbaarder op elkaars tenen gaat staan.”
Politiek wereldbeeld
Slijper vindt dat docenten hun rechtse studenten serieuzer moeten nemen dan ze nu doen. Toen hij nog aan de UvA werkte, was Yernaz Ramautarsing zijn student. Ramautarsing maakte als eerste een Facebook-pagina aan waarop studenten konden klagen over linkse indoctrinatie. Collega’s zeiden tegen hem dat het beter was Ramautarsing te negeren, maar daar is Slijper, zelf links, het niet mee eens. Bovendien is er volgens hem wel degelijk grond voor de beschuldiging van (linkse) vooringenomenheid aan de academie. “Als er wordt gekozen welk onderzoek er gedaan moet worden, is dat nooit zonder bias”, aldus Slijper. “En veel theoretische perspectieven zijn nauw verweven met een bepaald politiek wereldbeeld.”
Wees gewoon open over je politieke oriëntatie, zegt Slijper. Dan weet iedereen waar die aan toe is. Ten slotte drukte hij iedereen op het hart om niet een “al te groot” beroep te doen op respect en veiligheid in het debat.
In een eerdere versie van dit stuk stond dat Pim Kelders beweerde dat studenten door docenten worden “aangestuurd”. Nu staat er dat hij suggereerde dat docenten college geven vanuit een “ideologische bubbel”.