Dat je in Iran niet op Facebook en Twitter kunt, dat weten veel mensen wel. Maar een ogenschijnlijk onschuldig digitaal onderwijssysteem als Canvas? VU-docent Saramifar wilde in Iran iets op Canvas zetten en liep tegen een dichte deur aan.
“Ik was op veldwerk in Iran”, vertelt docent antropologie Younes Saramifar. “Mijn studenten waren in andere landen met hun veldwerk bezig en ik wilde ze laten weten dat ze voor het eerste college een object moesten meenemen uit het land waar ze waren, om wat over te vertellen. Maar toen ik wilde inloggen op Canvas kreeg ik de melding dat ik geen toegang had.”
‘U kunt Canvas niet in, omdat u in een land bent waaraan de Verenigde Staten handelsbeperkingen hebben opgelegd’, was de melding. Het gaat dus niet om een blokkade van de Iraanse overheid, maar om sancties van de VS. Die houden onder meer in dat je geen Amerikaanse technologie mag exporteren, verkopen of leveren aan Iran.
Saramifar loste het probleem op door een mededocent de mededeling op Canvas te laten zetten. “Dat is natuurlijk geen structurele oplossing. Met Blackboard had ik dit probleem nooit. Waarom moeten wij ons als Europeanen houden aan de sancties van de VS? De EU heeft die sancties niet tegen Iran”, aldus de docent.
Amerikaanse sancties
“Het is eigenlijk heel simpel”, zegt Gerdien Jansen, ict- & onderwijsadviseur bij de dienst Student- en Onderwijszaken. “Het bedrijf dat Canvas aanbiedt, Instructure, is Amerikaans. Zij hebben vanwege de Amerikaanse sancties de toegang afgesloten in Iran en wij kunnen daar niets aan doen.” Ze meldde het voorval bij haar leidinggevende, maar de VU nam verder geen contact op met de leverancier.
Instructure zelf heeft er het volgende over op zijn communitywebsite staan: ‘Zoals vereist door het Office of Foreign Assets Control van het Amerikaanse ministerie van Financiën, verbiedt Instructure op dit moment het ongeoorloofde gebruik van haar producten of diensten in Cuba, Iran, Noord-Korea, Syrië en de Krim.’ Het Canvas-webteam beaamt desgevraagd dat je in Iran niet kunt inloggen en oppert om dan een collega die niet in Iran is in te schakelen.
Martijn de Graaf, jurist bij de dienst IT, was betrokken bij de onderhandelingen met Instructure tijdens het aanbestedingsproces van Canvas. Hij weet niet meer precies of er destijds rekening gehouden is met dergelijke beperkingen van het gebruik van Canvas en kan niet direct tijd maken om het uit te zoeken. Per mail laat hij nog weten: ‘De aanbesteding van Canvas is reeds in 2016 afgerond. In het aanbestedingsproces is er zorgvuldig gekeken naar het bedrijf dat Canvas aanbiedt en is er onderzoek gedaan naar het product zelf. Mocht blijken dat Canvas in de toekomst niet meer voldoet aan de (veiligheids-)eisen die in de aanbesteding zijn gesteld, dan bestaat altijd de optie om te ontbinden.’
Vreemde zaak
Een zoektocht op de VU naar iemand die antwoord heeft op de vragen waarom de VU als Nederlandse universiteit te maken heeft met sancties van de VS tegen Iran, en waarom de toegang tot Canvas is geblokkeerd terwijl inloggen toch geen handel is, levert niets op. Hein Breukelaar, jurist bij Bestuurszaken, weet het niet. Tanja Aalberts, hoogleraar internationaal recht, weet het ook niet. Ester Herlin-Karnell, hoogleraar EU Constitutional Law and Justice, vindt het een vreemde zaak. ‘Heeft de VU het Amerikaanse softwareproduct niet gekocht? Dat zou het niet moeten uitmaken waar je inlogt. En het is geen handelsproduct, maar een educatieve tool. Maar’, mailt ze ook, ‘ik ben geen expert op dit gebied.’
Oproep
We zijn benieuwd in hoeverre VU-wetenschappers ook in andere opzichten tegen VS-sancties aanlopen. Laat het ons weten via redactie.advalvas@vu.nl.