De Vrije Universiteit Amsterdam kondigde recent met trots de jaarlijkse Martin Luther King Lezing aan, die op 9 oktober plaatsvindt en waarin de idealen van gelijkheid, gerechtigheid en vrijheid centraal staan. Dit jaar is de Amerikaanse ambassadeur, Shefali Razdan Duggal, een van de sprekers. Wat op het eerste gezicht een nobele lezing lijkt, onthult een schrijnende hypocrisie die niet onopgemerkt mag blijven.
Hoe kan de VU de nalatenschap van Martin Luther King eren, terwijl zij tegelijkertijd een vertegenwoordiger uitnodigt van een land dat de onderdrukking en de systematische vernietiging van een ander volk steunt? De Verenigde Staten hebben het afgelopen jaar miljarden dollars en een ongekende stroom van wapens naar de Israëlische staat gestuurd. Dit ondanks het feit dat Israël bewezen oorlogsmisdaden pleegt in Gaza en momenteel voor het Internationaal Gerechtshof wordt aangeklaagd voor genocide door Zuid-Afrika. Israël negeert bovendien de tussenvonnissen van datzelfde Hof.
Terwijl King zijn leven wijdde aan de strijd tegen onrecht en ongelijkheid, kiest de VU ervoor om samen te werken met een diplomaat die het gezicht is van een land dat direct betrokken is bij een barbaarse oorlog. De VN-rapporteur voor de bezette Palestijnse gebieden, Francesca Albanese, waarschuwde al in maart dat de drempel voor genocide is bereikt. Hoe geloofwaardig is de boodschap van ‘Freedom, Justice, and Hope’ wanneer de handen van de ambassadeur rood zijn van het bloed van onschuldige Palestijnse burgers, gefinancierd door de Amerikaanse overheid?
De VU profileert zich als een instelling die staat voor diversiteit, inclusie en sociale rechtvaardigheid. Maar waar is die rechtvaardigheid als het gaat om Palestina? Tot op de dag van vandaag heeft de VU haar banden met Israëlische academische instellingen, die medeplichtig zijn aan de bezetting en verdrijving van het Palestijnse volk, niet verbroken.
In plaats van gehoor te geven aan de legitieme oproep tot een boycot van deze medeplichtige instellingen, heeft de VU ervoor gekozen om tijd te rekken en haar studenten en staf voor de gek te houden. Recentelijk publiceerde de VU een beschamend toetsingskader voor internationale samenwerkingen, waarin de ‘Human Rights Index’ en de ‘Academic Freedom Index’ worden gehanteerd, waarop Israël op onverklaarbare wijze hoog scoort. Hoe kan de VU dit verenigen met de realiteit waarin Israël een genocidale oorlog pleegt in Gaza en waar geen enkele Gazaanse universiteit meer overeind staat? Deze situatie lijkt volledig in strijd met de waarden die deze indexen pretenderen voor te stellen. Met deze beslissing negeert de VU niet alleen de zorgen van haar studenten en medewerkers, maar ondermijnt ze ook het volledige mensenrechtenkader. Blijkbaar heeft het massaal afslachten en uithongeren van burgers geen enkele betekenis meer en hebben we omslachtige indexen nodig die ons ontdoen van onze verantwoordelijkheid bij het nemen van simpele morele beslissingen.
De institutionele steun van de Verenigde Staten aan Israël mag in de huidige genocidale oorlog op het Palestijnse volk absoluut niet vergeten worden. Dat de VU uitgerekend de Amerikaanse ambassadeur verwelkomt tijdens een evenement gewijd aan de erfenis van een voorvechter van de Afro-Amerikaanse burgerrechtenbeweging, tart werkelijk elk ethisch besef.
Welke boodschap geeft de VU hiermee af? Dat principes van gerechtigheid en vrijheid selectief zijn? Dat de strijd voor gelijkheid alleen geldt wanneer het politiek comfortabel is? Martin Luther King zou zich omdraaien in zijn graf als hij zag hoe zijn naam wordt verbonden aan een evenement waar de vertegenwoordiger van een land dat het internationaal recht negeert, het podium krijgt om mooie woorden te spreken, terwijl de daden van datzelfde land schreeuwen om veroordeling.
De Vrije Universiteit moet kiezen. Of ze blijft trouw aan de idealen die King belichaamde en weigert een platform te bieden aan de Amerikaanse ambassadeur, of ze toont zich openlijk hypocriet door in naam van ‘gerechtigheid’ de vertegenwoordiger van een land dat medeplichtig is aan oorlogsmisdaden en de onderdrukking van een volk, te omarmen.
Volgens de auteur van dit opiniestuk is de Amerikaanse ambassadeur een van de sprekers vanavond. In het programma van de avond op de website figureert zijn naam echter helemaal nergens en wordt zijn aanwezigheid niet genoemd. Als dat wel zo is vind ik dat het progamma moet worden aangepast. Het onderwerp en de overige sprekers van de avond lijken me van groot belang voor iedereen die zich betrokken voelt bij slachtoffers van geweld en onrecht.