De opening academisch jaar in september 2023 was voor mij een moment om stil te staan bij het gevoel van saamhorigheid binnen de universiteit. We werken niet zomaar bij een bedrijf, maar dragen actief bij aan een omgeving waar jonge mensen zich ontwikkelen tot kritische denkers, waar mensen uit de hele wereld elkaar leren kennen en waar baanbrekend onderzoek de wereld mooier maakt. Als medewerker van het International Office ben ik trots op de diversiteit, inclusiviteit en dynamiek die onze internationale studenten meebrengen naar de VU.
Toen ik onlangs de uitnodiging binnenkreeg voor de opening van het academische jaar 2024/2025, wilde ik daarom direct op ‘aanmelden’ klikken en uitkijken naar een mooie start van het nieuwe academisch jaar. Met als uitstekend gekozen thema kracht van hoop; een gevoel dat we zowel binnen de VU, als in de wereld om ons heen hard nodig hebben. Tot mijn grote verbazing zag ik dat als hoofdgast/keynote een Kamerlid van de huidige regering is uitgenodigd. Een regering die niet alleen een partij herbergt die staat voor exclusie, vreemdelingenhaat en het ondermijnen van de grondwet, maar ook een regering die de hoger onderwijssector dwingt om hard te bezuinigen. Een stap die binnen de VU potentieel gaat leiden tot gedwongen ontslagen. Is het een boodschap van hoop als iemand op het podium spreekt die medeverantwoordelijk is voor het verlies van banen van de mensen in het publiek?
Misschien heeft de uitgenodigde gast [Eric van der Burg, red.] andere opvattingen dan zijn collega’s uit zijn regering, dat lijkt een snelle Google-actie wel te onderschrijven. Maar hoe kun je een Kamerlid los zien van zijn partij? Wanneer iemand het niet eens is met een partijprogramma of de keuzes van het partijbestuur, dan kan iemand er ook voor kiezen om niet plaats te nemen in een parlement.
Moet een universiteit een plek zijn van discussie, onderzoek en uiteenlopende opvattingen? Absoluut.
Maar moet hierbij voorbij worden gegaan aan menselijkheid, inlevingsvermogen en compassie? Dat lijkt me niet de bedoeling. Als ons college van bestuur de kernwaarden van de VU in de praktijk wil brengen, zou het de organisatie van de opening academisch jaar sieren om een andere keuze te maken.
Zijn er geen andere VU-alumni die over hoop kunnen praten? Misschien een voormalige VASVU-student, die dankzij het voorbereidend jaar voor anderstaligen een kans kreeg om een nieuw leven op te bouwen in Nederland. Misschien een sporter die op de Olympische Spelen straalde, omdat diegene de ruimte kreeg om wetenschap te combineren met topsport. Of misschien wel een student die uit Palestina is gevlucht of een student die eindelijk de lange wachttijden voor transgenderzorg doorstaan heeft; twee minderheidsgroepen waar het bestuur van de VU recent grote steken heeft laten vallen als het op verantwoordelijkheid en openheid aankomt.
Mijn hoop is dat de opening van het academisch jaar ook echt over hoop gaat. Genoeg mensen die over hoop kunnen spreken en die ons als wetenschappelijke gemeenschap kunnen inspireren om door te zetten, vooral in het huidige kille politieke klimaat.
Deze reactie is logisch gezien een sterk voorbeeld van de “association fallacy”. Hier wordt de schuld aan iemand toegeschreven niet vanwege enig bewijs maar vanwege zijn associatie met een dader. Dat is een zwakke redenering of sterker nog: een drogreden. Voor een goed beeld van wie Eric van der Burg is, kun je het programma zomergasten terugkijken. Oordeel zelf en niet op basis van een drogredenering. https://www.vpro.nl/programmas/zomergasten/kijk/afleveringen/2024/eric-van-der-burg.html
Jacob Bouwman, programmamaker Opening Academisch Jaar