Het afscheid van collegevoorzitter Jaap Winter moest vooral niet over hemzelf gaan, vond Winter. Daarom presenteerden faculteiten iets van zijn erfenis. Het onderwerp bruto academische waarde dat altijd tamelijk zweverig klonk, blijkt ineens toch concreet vorm te krijgen.
Theologieprofessor Bert Jan Lietaert Peerbolte kreeg van een studente het verzoek of haar opa mocht meedoen in zijn leesclubje dat de biografie van Abraham Kuyper zou gaan lezen. Opa had vroeger nog voor de VU gecollecteerd, maar zelf nooit de kans gehad om te studeren. Lietaert Peerbolte liet opa meedoen en die leverde interessante bijdragen aan de discussie, vertelt hij. Zo kan bruto academische waarde er dus uitzien.
Nutteloos
Letteren komt met een voorbeeld uit het onderwijs: Ze vonden het aanvankelijk niks, de masterstudenten Oudheidkunde, Archeologie en klassieke talen, dat ze een gezamenlijk vak moesten volgen over oorlogsvoering en collectief geweld in het verleden. “Ze hadden er weinig zin in en het leek ze nutteloos”, vertelt docent Lidewij van Gils. Maar wat bleek? Juist die studenten van andere vakken bleken heel nuttige opmerkingen te hebben bij werkstukken en referaten, juist omdat ze anders keken en andere kennis inbrachten. Achteraf waren de studenten heel enthousiast en hadden ze graag meer interdisciplinaire vakken gewild.”
Nare vragen
Jurist Lodewijk Smeehuijzen vertelt over zijn onderzoek op de Zuidas: hoe kun je zorgen dat bestuurders zich meer prosociaal gedragen? Smeehuizen: “Als je alles probeert vast te leggen in regeltjes, zie je dat mensen ophouden zelf na te denken. Maar als je het te open laat, zie je dat mensen vaak voor hun eigenbelang kiezen. Bestuurders lijden aan overconfidence, ze denken van zichzelf dat ze beter zijn dan ze daadwerkelijk zijn, en ze zijn er heel goed in om hun eigen gedrag goed te praten. Dat pleit toch weer voor strakkere regels. Hoe los je dat op? Dat soort nare vragen stellen wij ons nu, Jaap”, zei hij tegen de scheidend collegevoorzitter. “Ons onderzoek is er daardoor zeker niet eenvoudiger op geworden. Maar het zijn wel de vragen waar het om draait .”
En voor iedereen die nu denkt: dit soort onderzoek en onderwijs toch niks nieuws! Groot gelijk. Jaap Winter zelf is de eerste om toe te geven dat dit soort dingen allang gebeurden aan de VU. Alleen we hadden het er niet genoeg over, vindt hij, we waren te bescheiden: ”We moeten er veel meer over tetteren”, zei hij in zijn slotwoord.