In de afgelopen twintig jaar liepen meerdere pogingen om fondsen te werven bij de VU-achterban spaak. Het onlangs gelanceerde VUfonds moet daar verandering in brengen.
Tot voor kort was de VU de enige universiteit in Nederland zonder universitair fonds. En dat terwijl de VU in de eerste driekwart eeuw van haar bestaan volledig werd bekostigd door giften van haar achterban. Nadat meerdere pogingen tot fondsenwerving mislukten, lijkt de universiteit met het VUfonds nu vastberaden om te slagen. De basis voor het gehoopte succes werd begin vorig jaar gelegd, toen de VU de dienst Universitaire Relaties & Fondsenwerving oprichtte.
Alumni uit het oog verloren
Voor deze nieuwe dienst haalde de VU met Delia de Vreeze een ervaren directeur in huis. Bij Wageningen University was ze tien jaar hoofdverantwoordelijk voor fondsenwerving en alumnirelaties. “Fondsenwerving past heel goed bij de VU. Niet alleen vanwege haar historie, maar ook vanwege het karakter van de VU: middenin de maatschappij, divers en inclusief. Alleen is de universiteit haar alumni gaandeweg uit het oog verloren. Ik vind het een mooie uitdaging om de band met alumni en andere relaties weer op te bouwen.”
Negentig jaar geleden verenigden duizenden vrouwen zich in Vrouwen VU-hulp, een organisatie die tientallen miljoenen wist in te zamelen voor de VU. Op vrijdag 1 april eren de VU en de VUvereniging deze vrouwen met een symposium en de onthulling van een kunstwerk.
De Vreeze wil dus een community bouwen in plaats van simpelweg geld inzamelen. “Friendraising before fundraising, zeg ik altijd. We willen de buitenwereld naar binnen halen. Dat doen we samen met de VUvereniging, want dat is van oudsher de plek waar alumni en vrienden van de VU zijn verenigd. Het gaat niet alleen om fondsenwerving, maar ook om kennisuitwisseling. Ondernemende alumni kunnen bijvoorbeeld studenten en medewerkers helpen bij het oprichten van een start-up.”
Meer vrijheid
Daarnaast bieden giften vanuit het VUfonds meer vrijheid, betoogt De Vreeze. “Bij filantropie heb je geen wederkerigheid, het is een vrije gift. Daarmee kun je bijvoorbeeld onderzoekers in staat stellen om innovatief en baanbrekend onderzoek te doen, of talentvolle studenten de kans geven om aan de VU te studeren.”
Rest de vraag: gaat deze poging tot fondsenwerving wél slagen? Volgens de Vreeze is het in ieder geval het juiste moment. “Waar de focus van de VU vroeger lag bij studentenwerving en medewerkers, richt het huidige college van bestuur zich nu meer op ondernemerschap, diversiteit en duurzaamheid. De universiteit is veel opener geworden, wat meer ruimte biedt voor fondsenwerving.”
‘De VU is opener geworden en richt zich meer naar buiten’
De Vreeze: “Het is niet altijd gebaseerd op logica, of een project wel of niet zal slagen. Het gaat er ook om hoe iets organisch groeit. Ik zie in ieder geval dat de VU zich de laatste jaren veel meer naar buiten richt. Dat zorgt ervoor dat onze dienst een goede plek heeft binnen de organisatie en dat we mensen kunnen aantrekken die je nodig hebt voor succes.”
Niets aan de strijkstok
De VU is ook betrokken bij de landelijke campagne Steun jouw universiteit, die het belang van wetenschappelijk onderzoek onder de aandacht brengt bij een breed publiek. Tot 25 maart zamelt het VUfonds geld in voor twee onderzoeksprojecten met een maatschappelijke impact: onderzoek naar kinderobesitas en onderzoek naar valpreventie bij ouderen. “We hebben ervoor gekozen om urgent en multidisciplinair onderzoek uit te lichten waarin je de VU herkent. Je doneert rechtstreeks aan deze projecten, er blijft niets aan de strijkstok hangen.”
Noodfonds voor Oekraïne
Voorlopig kiest het VUfonds ervoor om zich alleen op bestaande projecten te richten, terwijl veel andere universiteitsfondsen ook beurzen beschikbaar stellen voor jonge onderzoekers of vernieuwend onderzoek. Juist voor jonge onderzoekers zijn universitaire fondsen enorm belangrijk: hun kleine beurzen vormen vaak een springplank naar grotere beurzen, zoals een Veni-beurs van NWO.
“Ik kan me best voorstellen dat we daar in de toekomst aan gaan werken”, zegt De Vreeze. “Maar we richten ons nu eerst op deze landelijke campagne. Daarnaast hebben we een noodfonds voor Oekraïne opgezet en hieraan een crowdfundingsactie verbonden. Hiermee ondersteunen we onze studenten uit Oekraïne en Rusland en helpen we gevluchte wetenschappers die hun onderzoek aan de VU willen voortzetten.”
De Vreeze is in ieder geval dolblij met haar team. “Je krijgt niet vaak de gelegenheid om een volledig nieuw team samen te stellen. We hebben een aantal heel goede mensen aan ons weten te binden, bijvoorbeeld uit het bedrijfsleven. Ik heb er alle vertrouwen in.”