Jammer van de Brexit, zeggen Europese universiteiten, maar laten we vooral blijven samenwerken met de Britten. “Er moet door alle geruchten geen verkeerde sfeer ontstaan.”
Zijn Europese wetenschappers opeens huiverig om met Britten in zee te gaan, zoals dagblad The Guardian schreef? Nergens voor nodig, benadrukt de League of European Research Universities (Leru) vandaag in een verklaring. Onder meer de universiteiten van Oxford en Cambridge behoren tot dit verbond van 21 onderzoeksuniversiteiten, maar ook de Universiteit Utrecht, de Universiteit Leiden en de Universiteit van Amsterdam.
Voorlopig blijft alles bij het oude, stelt Kurt Deketelaere, hoogleraar rechtsgeleerdheid in Leuven en voorzitter van de Leru. “Het Verenigd Koninkrijk is een bijzonder belangrijke research power in de wereld. Wij kunnen het ons niet veroorloven om niet meer samen te werken en omgekeerd hebben de Britten ook Europa nodig.”
Waarom wilde de Leru dit onderstrepen?
“Omdat er blijkbaar mensen zijn die denken dat UK-partners niet meer nodig zijn in de wetenschap, of dat ze niet meer in onderzoeksvoorstellen betrokken moeten worden. Op dit moment verandert er nog helemaal niets aan de positie van de Britten in Europa.”
In dagblad The Guardian stond dat Britse wetenschappers een golf van discriminatie over zich heen krijgen sinds het referendum. Ze zouden een financieel risico zijn in Europese samenwerkingsverbanden.
“Ik heb tegen onze Britse leden gezegd: als jullie bewijzen van discriminatie hebben, zwart op wit, laat het dan weten. Maar we moeten absoluut vermijden dat het een self-fulfilling prophecy wordt. We moeten oppassen dat er geruchten en verhalen de ronde doen waardoor mensen gaan denken: laat ons geen Britten meer aan boord nemen. Voorlopig is het in de wetenschap business as usual.”
Wat zullen volgens u de gevolgen van een Brexit zijn voor de wetenschap?
“Eerst moeten we kijken of het echt zover komt. Misschien schroeven de Britten hun besluit zelf wel terug. Maar volgens mij zullen de gevolgen veel minder dramatisch zijn dan nu wordt voorgesteld. We komen waarschijnlijk tot een situatie van een klassiek associate membership, waarbij de Britten wel toegang houden tot de interne markt en ook free movement of people moeten toestaan. Dan zullen ze ook bij het Europese wetenschapsprogramma en Erasmus+ betrokken blijven.”
U bent optimistisch gestemd.
“Ja, want elke stap verder weg van een associate membership zou de positie van de Britten alleen maar verzwakken. Ik kan mij niet voorstellen dat ze de banden met EU helemaal doorknippen. Maar dat veronderstelt wel enig gezond verstand aan zijde van de Britten. Het gemak waarmee nu gezegd wordt dat het Verenigd Koninkrijk eigen handelsverdragen gaat sluiten met de rest van de wereld… Alsof ze niet weten wat daarbij komt kijken.”
Is het bericht van Leru dan vooral ter geruststelling bedoeld?
“We zeggen vooral: vermijd geruchten en self-fulfilling prophecies. Wij blijven gewoon samenwerken met Britse universiteiten, in het bijzonder met onze vijf leden. De Britse universiteiten moeten gewoon bij Europa betrokken blijven.”