In alle lagen van het onderwijs gaat het mis met de waardering ervoor, schrijft docentennetwerk KnowVU in zijn manifest. Voorzitter Duco Bannink legt uit waarom én hoe het anders moet.
Wat gaat er mis in het onderwijs op de VU?
“Het begint bij jonge docenten: de VU geeft ze een tijdelijk contract en ze krijgen vervolgens geen enkel perspectief om te groeien. Het is een uitbuitingsmodel. Daarboven zitten de universitaire docenten. Zij geven ook college, maar worden sterk afgerekend op hun onderzoeksprestaties. En daar weer boven heb je mensen die naar het management gaan, ook die hebben last van gebrek aan waardering. De inzet voor onderwijs wordt niet goed beloond, terwijl het een kerntaak van de universiteit is. Om een voorbeeld te geven: medewerkers zonder extern gefinancierd onderzoek besteden gemiddeld 70 procent van hun tijd aan onderwijs. Maar de beloning qua carrière zit juist in die overige 30 procent.”
Duco Bannink is universitair hoofddocent bestuurskunde. Hij was ruim tien jaar opleidingsdirecteur en is voorzitter van KnowVU, een onderwijsnetwerk en docentencommunity. KnowVU haalt in zijn manifest vijf onderwijsmythes onderuit, waaronder de mythes dat studenten college moeten krijgen van onderzoekers en dat docenten met vooral onderwijstaken uitgebluste vijftigers worden.
Het probleem gaat dus verder dan alleen docenten?
“Onderwijs moet je breed zien: docenten hebben ervaring en waardering nodig, maar dat geldt ook voor de managementlaag. Bij de tussenevaluatie van een opleiding vertelde een hoofd onderwijsbureau mij dat opleidingsdirecteuren enorm schrikken van tussentijdse oordelen. Ze denken dat er van alles mis is en zitten met de handen in het haar. Maar dat schrikken is vooral een gevolg van een volstrekt gebrek aan ervaring en betrokkenheid van zo’n directeur – ervaring helpt om zo’n beoordeling op waarde te schatten. Zo’n managementfunctie wordt nu vaak neergezet als iets dat je een jaartje kunt doen en daarna kun je dan weer verder met je onderzoek. Dat werkt niet.”
Hoe gaat jullie manifest hierbij helpen?
“We hebben het overhandigd aan rector Jeroen Geurts, die dit een belangrijk punt vindt. Daarnaast kan het manifest helpen om te laten zien dat wat we hebben afgesproken met Erkennen & Waarderen niet gebeurt. Als we die plannen wel doorvoeren, heeft dat een positieve impact op het hele onderwijs. Een voorbeeld hiervan is het bestaande beleid over het compenseren van je taakvelden. Dat beleid houdt in dat als je heel goed bent in je onderwijstaken, dat kan compenseren voor je onderzoek waarmee je wat achterloopt, en andersom. Maar dat blijkt selectief te worden toegepast: het is veel makkelijker om achterstanden in onderwijs op te vangen met voorsprong in onderzoek dan andersom.”
Kunt u een concrete oplossing noemen?
“Ik denk dat het aannemen van jonge docenten met voornamelijk onderwijstaken heel goed is voor het onderwijs. Het zijn juist de docenten op de VU die zich vooral op onderwijs richten die jaar in jaar uit Docent van het Jaar worden. Zij zijn onze meest toegewijde docenten die studenten tot denken aanzetten, die hen weten te motiveren en te activeren. Zij zijn de docenten die de student zich na het afstuderen nog herinnert. Maar dan moet je die medewerkers wel een serieuze positie en perspectief geven. Dus of streven naar een vaste aanstelling, of vooraf duidelijk maken dat een vaste aanstelling niet mogelijk is, of serieus ruimte geven om naast het onderwijs te werken aan een promotie met een traject tot universitair docent.”