Na een aanvankelijke afwijzing heeft de onderwijsminister de VU-plannen voor verbetering van het onderwijs goedgekeurd. Maar wat is er veranderd?
Minister Van Engelshoven heeft eindelijk de bekostiging van het zogeheten VU-kwaliteitsplan goedgekeurd. Vorig jaar keurde ze het plan af omdat het onvolledig zou zijn. Het gaat om een bedrag van bijna 80 miljoen euro over de periode van 2019 tot en met 2024.
De universiteiten en hogescholen krijgen – om hun onderwijs te verbeteren – allemaal geld dat is vrijgekomen door de afschaffing van de basisbeurs. Daarvoor moesten de instellingen wel een uitgewerkt meerjarenplan indienen. Dat van de VU voorzag onder meer in de aanstelling van juniordocenten, innovatieve onderwijsvormen, betere begeleiding van studenten naar de arbeidsmarkt en een groter aanbod van community service learning-projecten. Twee universiteiten, waaronder de VU, en zestien hogescholen kregen een afwijzing.
“De reden dat ons plan toen niet goedgekeurd werd, had niets te maken met de kwaliteit ervan”, legt VU-financieel adviseur Derk Jan Slagter uit. “Het ministerie vond dat we voor een deelbedrag van 8,1 miljoen euro niet genoeg hadden uitgewerkt hoe we dat gingen besteden. Het was een puur boekhoudkundige reden.”
Aangepast aan corona
“Het ging daarbij voornamelijk om bestedingen in 2023 en 2024”, vult programmamanager kwaliteitsafspraken Floor Elsenburg aan. Dat lag nog veel te ver in de toekomst om precies te kunnen oormerken. Er kan in de tussentijd van alles gebeuren.”
Dat bleek. In 2020 brak de coronacrisis uit en moest al het onderwijs overal worden geherorganiseerd. Voor de VU was het een kans. “We kregen een jaar de tijd om de plannen te herzien en dat hebben we aangegrepen om het plan flink te actualiseren”, aldus Elsenburg.
Dus kwam het accent meer te liggen op blended learning en kregen andere plannen minder prioriteit. “Dat waren bijvoorbeeld plannen voor het creëren van handleiding en formats voor docenten en het privatissimum, een gespecialiseerd college voor excellente studenten. We hebben de eerste versie van ons plan niet rigoureus omgegooid, maar wel aangepast aan de behoeftes die door de coronacrisis opeens actueel waren geworden”, aldus Elsenburg. “Maar de onderwijsintensiveringsmaatregelen en de juniordocenten uit het eerste plan zijn ook nog steeds ontzettend belangrijk.”
Studentenwelzijn
De coronacrisis heeft nog een andere behoefte voortgebracht: die aan hulp voor studenten die hebben geleden onder de eenzaamheid en het gebrek aan persoonlijk contact met medestudenten en docenten. “Voor studentenwelzijn wordt ook een bedrag vrijgemaakt”, antwoordt Slagter, “dat komt ook uit een ander financieringsprogramma, het Nationaal Programma Onderwijs, waarvoor het Rijk 8 miljard heeft gereserveerd. De VU krijgt 13,5 miljoen voor het verbeteren van studentenwelzijn en de uitbreiding van studentenbegeleiding met trainingen en mentoren en dergelijke.”
‘Voor studentenwelzijn wordt ook een bedrag vrijgemaakt’
Het herziene kwaliteitsplan kon de goedkeuring wegdragen van de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie, die de minister adviseert over de kwaliteitsplannen. En zo is de VU in elk geval tot en met 2024 verzekerd van financiering van die onderwijskwaliteitsverbetering.
Afschaffing leenstelsel
“Wat er daarna gaat gebeuren, kan onder meer afhangen van wat het nieuwe kabinet met het leenstelsel gaat doen”, zegt Slagter. “De Tweede Kamer heeft twee moties aangenomen voor afschaffing van het leenstelsel. Maar als dat betekent dat de basisbeurs weer terugkomt, moet dat geld ook ergens vandaan komen en zou het kunnen betekenen dat dat gefinancierd moet worden uit de middelen die nu beschikbaar zijn voor de kwaliteitsplannen.” Betekent dit dat de VU tegen afschaffing van het leenstelsel is? Slagter moet grinniken. “Dat moet je maar aan het dagelijks bestuur vragen.”
De VU heeft dus de aanvankelijke tegenvaller in haar eigen voordeel laten uitwerken, een coronaproof plan waarmee ze de toekomst tegemoet kan. “Het zijn nu juist de andere universiteiten, wier plannen al vóór de coronacrisis waren goedgekeurd, die worstelen met de aanpassing ervan aan de veranderde actualiteit”, zegt Elsenburg. “Voor hen zal het straks de verantwoording van de besteding van het kwaliteitsplannengeld extra ingewikkeld worden, met veel administratieve rompslomp. De VU heeft nu een beter passend plan.”