Sluit de scholen, zegt SARS-bestrijder Gowri Gopalakrishna. Dan vertraag je de verspreiding van het coronavirus en dat voedt het vertrouwen van de burgers in het kabinet. Heeft Nederland überhaupt wel een strategie?
Gopalakrishna, epidemioloog aan de VU, kan zich vinden in het gister afgekondigde verbod op grootschalige evenementen en het verzoek om zoveel mogelijk thuis te werken. Maar niet in de beslissing om de scholen open te houden. Er komt volgens haar steeds meer bewijs dat het sluiten van scholen de verspreiding vertraagt.
Dat de ouders dan thuis moeten blijven om op de kinderen te passen, hét probleem volgens het kabinet, is juist een groot voordeel. Ouders hebben minder contact met anderen, waardoor het aantal nieuwe besmettingen daalt. “Nu de scholen openblijven, is het belangrijk om de vinger aan de pols te houden. Als op één school meerdere besmettingen aan het licht komen, moet die meteen dicht, net als alle scholen in de directe omgeving.”
Brabant op slot
Gopalakrishna, die een hoofdrol speelde in de bestrijding van SARS-virus in Singapore, vindt dat Nederland te weinig doet om het virus te bestrijden. Noord-Brabant had volgens haar twee weken geleden al op slot gemoeten, net als Lombardije. Ook de scholen hadden daar toen de deuren moeten sluiten. “De verspreiding van het virus in Nederland verloopt niet anders dan wat er in Italië gebeurt. Je weet precies wat je te wachten staat.”
Wat Gopalakrishna mist is een strategie. “Misschien is die er wel, maar presenteer ‘m dan ook. Laat zien wat je van plan bent. Nu sluiten de scholen niet, maar op welk moment zal dat wel gebeuren? En wat als er morgen tweehonderd nieuwe gevallen opduiken? Wat gebeurt er dan?”
Leren van Azië
Transparantie versterkt volgens haar het vertrouwen van burgers in de regering. “Zelf heb ik niet het gevoel dat het kabinet erbovenop zit, dat het precies weet op welk moment strengere maatregelen nodig zijn. Wat zich hier misschien wreekt, is dat Nederland weinig ervaring heeft met grootschalige uitbraken.
Wat dat betreft valt er een hoop te leren van landen in Azië. Na de SARS-epidemie heeft Singapore een nationaal centrum voor infectieziekten en een emergency preparedness department op poten gezet. Ook zijn veel artsen, die zich tegenwoordig vooral bezighouden met chronische ziekten, bijgeschoold in infectieziekten.”
Alarmcodes
In ieder geval pleit Gopalakrishna, eveneens in navolging van Singapore, voor een alarmsysteem vergelijkbaar met de weercodes. De kleuren geel, oranje en rood bieden informatie over de mate van verspreiding en over wat er van mensen wordt verwacht. Ze geven een helder beeld van de ernst van de situatie.
Zo’n alarmsysteem is ook wenselijk met het oog op de toekomst. De trend in de afgelopen twintig jaar laat zien dat nieuwe infectieziekten steeds vaker om zich heen grijpen. “Sinds 2003, toen SARS uitbrak, hebben we moeten dealen met de varkenspest, de vogelgriep, het zika-virus, en MERS. De stijging kan te maken hebben met onze toegenomen mobiliteit, we reizen veel meer, maar misschien ook met de klimaatverandering. Mogelijk kunnen virussen nu makkelijker overspringen van dieren op mensen.”
Hoe accuraat Nederland heeft gereageerd op de uitbraak van het coronavirus, zal volgende week blijken, zegt Gopalakrishna. “Dan breekt het uur van de waarheid aan, dan zal duidelijk worden hoe sterk het virus zich heeft verspreid.”