Het gaat niet goed met de wetenschap. Als je de media moet geloven, tenminste.
‘Niemand vertrouwt de wetenschap nog’, meent De Correspondent en de Volkskrant kopt vandaag: ‘De wetenschap staat in brand. Er is alle reden voor paniek’.
Aanleiding voor het alarmisme in de Volkskrant is het zoveelste sociaal-psychologische onderzoek dat ondeugdelijk blijkt. Een onderzoek uit 1988 dat uitwees dat proefpersonen sneller lachen om dingen als ze een potlood tussen hun tanden hebben geklemd dan als ze dat tussen hun lippen houden, blijkt bij een replicatie niet houdbaar.
De Volkskrant-kop is een citaat van methodoloog Eric-Jan Wagenmakers, die de replicatie leidde. Volgens hem blijken onderzoeken ‘voortdurend’ niet repliceerbaar en staat de wetenschap dus in brand.
Agressie en games
Gevraagd naar een voorbeeld noemt Wagenmakers ‘het vermeende effect van videospelletjes op agressie’. Volgens Wagenmakers ‘lijkt het erop dat het niet bestaat’.
Communicatiewetenschapper aan de VU Elly Konijn doet toevallig onderzoek naar het verband tussen games en agressie, waarover door wetenschappers inderdaad pittig wordt gediscussieerd. “Uit alle onderzoeken concludeer ik dat gewelddadige games onder bepaalde omstandigheden bij bepaalde individuen wel degelijk tot agressief gedrag kunnen leiden”, zei ze in april tegen Advalvas.
Of Wagenmakers de relatie tussen agressie en games heeft onderzocht, wordt uit het interview met de Volkskrant niet duidelijk. Googelen levert geen resultaten op dat gebied. Wel heeft hij aangetoond dat het verwerken van informatie niet wordt versneld door het spelen van games. Advalvas heeft contact met hem gezocht, maar kreeg nog geen reactie.
Grote schoonmaak
Sinds de affaire rond Diederik Stapel, de sociaal-psycholoog die grootschalig bleek te hebben gefraudeerd bij onderzoeken die vaak veel media-aandacht trokken, worden veel onderzoeken overgedaan om te zien of ze repliceerbaar zijn, of je dus dezelfde resultaten krijgt bij herhaling van een experiment. Pas onlangs nog trok geldschieter NWO daar drie miljoen voor uit.
De wetenschap is dus actief bezig met een grote schoonmaak binnen de eigen gelederen. Of dat reden tot paniek is, hangt misschien mede af van de bril waardoor je naar de wereld kijkt.