Nienke van Atteveldt en Nadia Dominici hebben beiden een ERC Starting Grant in de wacht gesleept. Ze krijgen samen 3 miljoen euro om een eigen onderzoeksgroep op te richten.
Wiskundeknobbel
Van Atteveldt doet onderzoek op het grensgebied van de neurowetenschap, onderwijswetenschap en de onderwijspraktijk. “Ik vind het heel belangrijk dat het onderwijs ook echt wat heeft aan mijn bevindingen”, zegt ze aan de telefoon. In haar ERC-project wil ze erachter komen of het denken van middelbareschoolleerlingen over hun eigen leervermogen invloed heeft op hoe ze omgaan met tegenslagen. Als een leerling bijvoorbeeld gelooft dat hij geen wiskundeknobbel heeft en ook nooit zal krijgen, gaat die waarschijnlijk anders om met een onvoldoende dan een leerling die gelooft dat hij zelf invloed heeft op zijn prestaties.
Gevoelige hersenen
“Als je gelooft dat het vastligt hoe goed je bent in leren, denk je bij een onvoldoende eerder: zie je wel, ik kan het niet”, zegt Van Atteveldt. “Dan zul je ook nooit proberen om beter te worden, en wordt ook elke keer je overtuiging bevestigd dat je het niet kunt. Het wordt versterkt door je eigen gedrag.”
Volgens Van Atteveldt zijn de hersenen heel gevoelig voor de omgeving. Als je gelooft dat je zelf invloed hebt op hoe goed je bent in bijvoorbeeld wiskunde, kun je heel veel bereiken. “In de Verenigde Staten is hier al veel onderzoek naar gedaan. Ik vind het belangrijk dat we dat ook in Nederland doen, waar een heel ander schoolsysteem is.”
Scanner
Van Atteveldt gaat in haar onderzoek leerlingen drie jaar volgen. Behalve hen in de hersenscanner leggen, wil ze ook kijken of ze de mindset (en daarmee de motivatie en prestaties) van leerlingen kan beïnvloeden. “We weten al dat het kan helpen als je leerlingen uitlegt dat het brein plastisch is en dat ze zelf invloed hebben op de sterkte van de verbindingen in de hersenen. Maar ik wil het ze niet alleen uitleggen, ik wil ze een mobiel neurofeedbackapparaat opdoen en ook echt laten ervaren hoe hun hersenen reageren.” Voor de ontwikkeling van dat mobiele apparaat krijgt ze 100.000 euro extra.
Eerste stapjes
De andere ERC Starting Grant-winnaar Nadia Dominici doet onderzoek naar de eerste stapjes van kinderen en de veranderingen in het brein die ermee samenhangen.
Zij wil onderzoeken wat er precies in de hersenen gebeurd op het moment dat een kind zijn eerste stapjes zet. “Kinderen hebben al vanaf hun geboorte het loopinstinct, maar het duurt gemiddeld een jaar voordat ze los kunnen lopen. Het lijkt erop dat de hersenen op een bepaalde manier gerijpt moeten zijn voordat ze kunnen gaan oefenen.”