Onafhankelijke journalistiek over de Vrije Universiteit Amsterdam | Sinds 1953
15 november 2025

Wetenschap
& Onderwijs

Defensie investeert miljoenen in quantumonderzoek

Via het ministerie van Defensie vloeien er miljoenen euro’s naar onderzoek en innovatie. Dat begint komend voorjaar: dan kunnen wetenschappers op het gebied van quantumtechnologie een onderzoeksvoorstel indienen.

De Nederlandse defensie kan wel wat kennis en innovatie gebruiken, vindt het kabinet. De krijgsmacht heeft vooral interesse in slimme materialen, sensoren, ruimtetechnologie, intelligente systemen en quantumtechnologie. Die vijf gebieden maakte het kabinet afgelopen april bekend.

Via NWO wordt er 35 miljoen euro voor onderzoek verdeeld. Na de jaarwisseling komt de eerste oproep (call) aan wetenschappers in de quantumtechnologie online, staat in een update van deze defensiestrategie die demissionair minister Ruben Brekelmans (Defensie) maandag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Een én nul

Quantumtechnologie moet onder meer tot supersnelle computers leiden. Chips in gewone computers maken gebruik van enen en nullen. Maar volgens de natuurkundige inzichten van de quantummechanica is de toestand van de allerkleinste deeltjes soms onbepaald. Dit maakt het mogelijk om computerchips te ontwikkelen die tegelijkertijd één én nul kunnen zijn. Zodra het lukt om hier stabiele systemen mee te bouwen, kan de rekenkracht van computers exponentieel toenemen.

Quantumtechnologie kun je gebruiken om het weer beter te voorspellen, maar ook bijvoorbeeld om codes te kraken. Je zou er ook een nieuw soort sensoren mee kunnen bouwen. De militaire toepassingen lijken talrijk.

Samenwerking

Het inmiddels dubbeldemissionaire kabinet wil meer geld aan Defensie besteden en bezuinigde tegelijkertijd op hoger onderwijs en onderzoek. Adviesorgaan AWTI opperde dat wetenschappers met Defensie kunnen samenwerken.

Defensie ziet die samenwerking wel zitten. De krijgsmacht moet immers “continu kennis opbouwen, leren en innoveren”, schreef minister Ruben Brekelmans begin dit jaar toen het kabinet nog niet gevallen was.

Afgelopen april schetste het ministerie de contouren van de samenwerking. Die 35 miljoen via NWO is niet het enige geld dat de krijgsmacht uittrekt. Er gaat bijvoorbeeld ook 2 miljoen naar praktijkgericht onderzoek van hogescholen. Begin januari wordt bekend welke aanvragen zijn goedgekeurd.

Wetenschappers staan niet allemaal te springen om samenwerking met de krijgsmacht. Onderzoek met militaire toepassingen ligt soms gevoelig, zeker als het in een internationale samenwerking gebeurt.

Tussen vrede en oorlog

Brekelmans schrijft in zijn brief voorbereiding op oorlog cruciaal is om oorlog te voorkomen. Volgens hem bevinden we ons “in het grijze gebied tussen vrede en oorlog”. Een sterke basis van industrie, innovatie en kennis “draagt bij aan de afschrikking van onze tegenstanders”, stelt hij.

Reageren?

Dat is alleen mogelijk met een e-mailadres dat is verbonden aan de VU. Reacties worden gepubliceerd met voornaam of initiaal en achternaam. Houd je bij het onderwerp, en toon respect: commerciële uitingen, smaad, schelden en discrimineren zijn niet toegestaan. Reacties met url’s erin worden vaak aangezien voor spam en dan verwijderd. De redactie gaat niet in discussie over verwijderde reacties. Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd en delen we niet met derden. We gebruiken het alleen als we contact met je zouden willen opnemen over je reactie. Zie ook ons privacybeleid.

Velden met een * zijn verplicht