Wie waren nou die mensen die het geld bij elkaar sprokkelden voor de oprichting van de VU in 1880? “We hebben het beeld dat de VU bij elkaar is gespaard met dubbeltjes en kwartjes van de kleine luyden”, zegt Fred van Lieburg, hoogleraar religiegeschiedenis aan de VU. “Maar in het begin waren het vermoedelijk vooral de wat rijkere ondernemers en notabelen. Veel mensen met dubbele achternamen, zoals de gravin Van Limburg Stirum en dominee Van Coeverden Adriani.”
Tweeduizend donateurs
De VU werd opgericht met 116.000 gulden vast kapitaal en 19.000 euro aan jaarlijkse bijdragen. De lijsten van leden en donateurs zijn bewaard gebleven. Lid was je als je 25 gulden of meer had gegeven en donateur was je al vanaf 5 gulden. Er waren in het begin zo’n vijfhonderd leden en tweeduizend donateurs. Samen met twee studentassistenten gaat Van Lieburg onderzoek doen naar de donateurs die aan de wieg van onze universiteit hebben gestaan: waar woonden ze? Wat voor beroepen hadden ze? Hoe veel geld gaven ze? Bij welke kerk zaten ze? Dat wil Van Lieburg de komende tijd gaan ophelderen en daarvoor kreeg hij geld van het Kuyperfonds.
Alvast een tipje van de sluier: Rotterdammers speelden een belangrijke rol bij de eerste financiering. Van de donateurs kwamen er 350 uit Rotterdam en 300 uit Amsterdam. Ook de vergaderplek van de VU-vereniging was destijds in Rotterdam, in Café Fritschij.
Boos opgestapt?
Of de VU tien jaar later nog steeds dezelfde donateurs had, wil Van Lieburg ook onderzoeken. “Abraham Kuyper was in 1886 uit de Hervormde Kerk gestapt. Er zijn waarschijnlijk donateurs geweest die hem dat kwalijk hebben genomen en zijn opgestapt”, denkt Van Lieburg. “Maar waarschijnlijk trok het ook weer een nieuwe groep mensen aan. Daar gaan we de komende tijd naar kijken.”