College op een grasveld of een werkgroep in het park? De coronabeperkingen zijn buiten minder streng en dat biedt mogelijkheden voor het hoger onderwijs. University College Roosevelt in Middelburg verzorgt na de zomer kleinschalige colleges in de openlucht.
Al sinds de lockdown zijn instellingen naarstig op zoek naar meer ruimte voor fysiek onderwijs. In het nieuwe studiejaar worden de lestijden opnieuw verruimd, maar door de anderhalve meter afstand blijft de capaciteit van de gebouwen beperkt.
In werkgroep- en collegezalen passen veel minder studenten. Instellingen staan daardoor voor lastige keuzes: gaat een docent een fysieke werkgroep twee of drie keer geven, of kan de les maar beter helemaal online plaatsvinden?
Amsterdamse studenten opperden vorige maand in Het Parool om lessen desnoods in de buitenlucht te geven. Daar mogen sinds 1 juli 250 mensen samenkomen.
Openluchtcollege
Ook het University College Roosevelt (UCR), onderdeel van de Universiteit Utrecht, ziet mogelijkheden. Het wil na de zomer zo veel mogelijk buiten lesgeven. “Dat deden we de afgelopen jaren al op kleinere schaal”, vertelt hoogleraar sociologie Barbara Oomen. “Maar vanwege corona wordt het nu meer gesystematiseerd.”
Komend jaar organiseert het UCR een themaprogramma over vrijheid. Studenten volgen onderwijs in kleine groepen (maximaal 25) in een buitenlokaal op de campus, of in de parken, tuinen en oude binnenstad van Middelburg.
Kleinschalig
Een kanttekening: buitenonderwijs is voor het UCR relatief makkelijk te organiseren. De groepen studenten zijn er altijd al klein. Bovendien bevinden onderwijsruimtes en studentenwoningen zich op een steenworp afstand van elkaar. Er kan bij mooi weer dus spontaan worden afgesproken, ook met studenten die eigenlijk al klaar zaten achter de laptop voor een online les.
“Dankzij onze kleinschaligheid kunnen we hyperflexibel zijn”, zegt Oomen. “Sommige vraagstukken waar andere universiteiten en hogescholen mee kampen, zoals studenten wel of niet laten reizen in de spits, spelen bij ons niet.”
En dan is Zeeland ook nog de provincie met de meeste zonuren “We hopen in elk geval tot de herfstvakantie en na de voorjaarsvakantie buiten les te kunnen geven”, zegt Oomen. En als het toch regent? “We hebben binnenlocaties voor als het weer omslaat.”
Ivoren toren
Buitenonderwijs in tijden van een epidemie is niets nieuws onder de zon, weet Oomen. “Het was ook populair tijdens grote griepuitbraken aan het begin van de twintigste eeuw. De geschiedenis herhaalt zich.”
En het is lekker interactief. “Soms loopt er tijdens de buitenles iemand met z’n hond voorbij die ook even meeluistert, of zelfs meediscussieert”, zegt Oomen. “Dat vind ik mooi om te zien. Je komt zo toch een beetje uit je ivoren toren.”