In een afgeladen Aula luisterden honderden studenten naar kandidaten voor de Kamerverkiezing. Maar erg tevreden waren de toehoorders niet. “Waarom stuurt de VVD de nummer negen van de kandidatenlijst?”
Uiteindelijk stond alleen de leider van de ChristenUnie Arie Slob op het podium. Jolande Sap stuurde op het laatste moment de tweede man van GroenLinks Bram van Ojik en voor het CDA nam Mona Keijzer de honours waar voor Sybrand Buma. Andere partijen hadden al op voorhand iemand anders dan de lijsttrekker gestuurd. Slob miste echter vooral Wilders. “Niet dat ik hem graag hoor, maar hij ontloopt overal het debat”, aldus Slob. Ronald Plasterk die de PvdA vertegenwoordigde, kon Wilders missen als kiespijn. “Laatst twitterde die man nog hoe mooi Nederland wel niet zou zijn zonder moslims. Met iemand die bevolkingsgroepen uitsluit, willen wij niets te maken hebben.”
Van wieg tot graf
Maar goed, de eerste debatvraag is of er nog wel solidariteit tussen de generaties bestaat en er een verzorgingsstaat van wieg tot graf overblijft. De SP bij monde van Renske Leijten maakt zich daar grote zorgen over. “Door de bezuinigingen staan de verworvenheden van de afgelopen decennia onder druk. Wij willen bijvoorbeeld het gratis schoolzwemmen op de basisscholen weer terug.”
Natuurlijk willen alle andere partijen de welvaartsstaat ook overeind houden, maar het moet wel betaalbaar blijven. “Doorsnee gezinnen met een inkomen van anderhalf keer modaal betalen nu al een kwart van hun inkomen aan zorgkosten. Als we niets doen, betalen ze over tien jaar de helft”, aldus Mark Harbers van de VVD. Ook D66 wil snoeien in de zorgkosten, aldus Stientje van Veldhoven. “Jullie moeten je eerste auto ook zelf betalen, dus waarom ouderen hun scootmobiel niet?”
Dat kwam haar op een reprimande van een studente te staan. “Mijn opa heeft vijftig jaar gewerkt en leeft nu alleen van zijn AOW. Die kan dat nooit betalen. Dus laten we solidair blijven.” Applaus was haar deel.
Internationale solidariteit
Toen mocht Harmen Verbruggen, de decaan van de economische faculteit, uitleggen waar de verkiezingen echt over gaan. “Zonder verdere economische en politieke integratie en versterking van de EU verwordt Europa tot de kwakkelende oude man van de wereldeconomie.”
En dat wil natuurlijk geen enkele politicus op zijn geweten hebben. Zelfs de SP streeft naar een begrotingsevenwicht volgens de Europese regels, verklaarde Leijten. Alleen moeten landen zelf kunnen bepalen hoelang ze erover doen om dat evenwicht te bereiken.
GroenLinks’er Van Ojik nam zelfs de woorden internationale solidariteit in de mond om aan te geven dat de zuidelijke Europese landen gesteund moeten worden. “Stelt u zich voor dat de linkerhelft van deze zaal geen werk heeft. Zo is de situatie in Spanje en Griekenland met een jeugdwerkloosheid van vijftig procent.”
Slechts de ChristenUnie pleit voorzichtig naar een onderzoek om de euro te spitsen in een rijke en een arme variant. “Alleen al door zo’n onderzoek te suggereren, helpt u de euro verder in het slop,” reageerde Plasterk.
Kosten koningshuis
Maar het debat moest natuurlijk ook over het hoger onderwijs gaan. Collegevoorzitter René Smit mocht daar de aftrap voor doen. “Vergeleken met Duitsland geeft Nederland zes miljard euro minder uit aan onderzoek en innovatie. Hoe denkt die mevrouw van D66 dat te gaan oplossen in deze tijden van bezuiniging?” Het antwoord was duidelijk. Schaf de studiefinanciering af en je hebt twee miljard euro om te investeren in de kwaliteit van het onderwijs.”
De studenten in de zaal maakten zich niet erg druk over dit statement. “Waarom wil D66 de indeling van bestaande provincies veranderen?” vroeg er een. “Weet u wel dat het Nederlandse koningshuis 40 miljoen euro per jaar krijgt van de overheid?” wierp een ander de politici voor de voeten, die handenwringend naar een antwoord zochten.
Op de fiets
De winnaar van het debat was uiteindelijk Niels van der Molen. Hij gaat dit jaar economie studeren. Volgens docent politicologie Barbara Vis stelde hij de beste vraag door de SP voor te houden dat zonder sancties en boetes Nederland andere landen in Europa niet kan dwingen hun overheidsuitgaven in de hand te houden.
Hij mocht de fiets van sponsor de Volkskrant mee naar huis nemen. Waarop hij gaat stemmen, weet hij nog niet. “Ik twijfel tussen het CDA en de ChristenUnie. Ik voel me christelijk geïnspireerd en vind principes in de politiek belangrijk. Ik neig naar Arie Slob, want die houdt tenminste zijn rug recht. Zelfs als het over de langstudeerboete gaat. Wat je daar ook over vindt, de andere politici hebben daar een behoorlijk rommeltje van gemaakt, ook het CDA.” (DdH)
Bekijk nog meer foto’s gemaakt door Riechelle van der Valk/Studio VU