Bij ontruimingen van pro-Palestijnse demonstraties in Den Haag en Nijmegen vielen afgelopen week gewonden. De Landelijke Studentenbond vindt dat niet kunnen: “Studenten die zich uitspreken verdienen een luisterend oor, geen wapenstok of politiehond.”
De vakbond hoort vaker van studenten dat ze zich onveilig voelen tijdens demonstraties en opent daarom een anoniem meldpunt. Met de verzamelde meldingen wil de LSVb onder meer de druk op bestuurders van universiteiten verhogen om in gesprek te gaan en geen politie in te schakelen.
Vaker in actie
De politie lijkt de afgelopen tijd inderdaad sneller in actie te komen. Vorig jaar werden bezettingen en tentenkampen soms dagenlang getolereerd, maar afgelopen dinsdag stond de mobiele eenheid al binnen een uur op de stoep van de Haagse campus van de Universiteit Leiden. Daar bezetten pro-Palestijnse demonstranten de hal van het gebouw.
Na korte tijd gingen ze vrijwillig het gebouw uit, om vervolgens de ingang te blokkeren. De politie ontruimde deze ingang en pakte verschillende demonstranten op. Er vielen rake klappen: volgens universiteitsblad Mare zijn vijf mensen buiten bewustzijn geraakt (al dan niet door de politie) en anderen raakten gewond.
In Nijmegen werd een demonstrante door een politiehond in haar been gebeten. Ze moest worden opgenomen in het ziekenhuis. De LSVb verwijt bestuurders dat zij überhaupt de politie bellen, waardoor demonstraties volgens de bond in geweld eindigen. “Bestuurders wassen daarna hun handen in onschuld”, zegt de bond.
Beveiligers belaagd
Maar volgens de Radboud Universiteit ligt dat anders. Het bestuur zegt in een verklaring dat demonstranten woensdag met geweld een gebouw wilden binnendringen. “Daarbij is een beveiliger in de hand gebeten, is een medewerker vastgegrepen en geslagen en een andere medewerker gekrabd en de arm gepijnigd”.
Het bestuur neemt niets terug van zijn optreden, integendeel: “Het is een schande dat onze eigen medewerkers op deze manier worden belaagd. Het is goed om te weten dat de politie aanhoudingen heeft verricht.”
Ook de Universiteit Leiden vindt dat het niet anders kon omdat de demonstranten “een of meerdere nooduitgangen” afsloten. Daardoor kon volgens de universiteit de veiligheid van alle aanwezigen in het gebouw in gevaar komen.
Afgelopen woensdag kwamen ook in Utrecht studenten en medewerkers in actie. Bestuursvoorzitter van de Universiteit Utrecht Anton Pijpers kreeg vragen over het politieoptreden tijdens eerdere demonstraties. Hij legde uit dat hij de grens trekt bij bezettingen van universiteitsgebouwen.
Demonstreren is een recht. Dat staat beschreven in artikel negen van de grondwet.
Daarin staan echter ook een aantal kanttekeningen.
Omdat pressie bestaat uit schuring met de goede orde bestaat, worden er afspraken gemaakt met alle betrokken partijen. Daarin worden de grenzen en mogelijkheden besproken. Hoe groter het event hoe meer risico. Voor de veiligheid van demonstranten, omstanders. Politie is hierin begeleidend op te treden. Met het oog op de orde. Zodra actievoerders niet willen onderhandelen over de voorwaarden worden de risico’s groter. Vooral voor niet deelnemers over de partij waartegen wordt gedemonsreerd. De grens bestaat uit het overtreden van de wet. Als er niet wordt onderhandeld van tevoren is de actie zelf vaak al illegaal. Politie oprteden is in dat geval gerechtvaardigd. Die stellen ultimata. Worden de orders niet opgevolgd mag er tot actie worden overgegaan. (het zijn immers orders). Politie optreden is legitiem. Demonstreer je op eigen terrein, en niet in de publieke ruimte. heet het voor de wet huisvredebreuk. Worden er vernielingen aangebracht, wordt de strafmaat groter.
Tekst uit de wet: “Iedereen en iedere groep heeft het recht om in het openbaar bij elkaar te komen, bijvoorbeeld voor een vergadering of een betoging of een demonstratie. Maar je mag geen andere wetten of regels overtreden. Ook mag je niet gevaarlijk zijn voor de gezondheid van de bevolking. En het mag ook niet gevaarlijk zijn voor het verkeer. En het mag ook niet leiden tot verstoring van de openbare orde.”link: https://www.denederlandsegrondwet.nl/id/vgrnbkb31dzy/artikel_9_vrijheid_van_vergadering_en
Uit gesprekken is duidelijk gewordne dat bij de laatste bezetting in Bellevue, demonstranten niet wilden praten en zich intimiderend gedroegen naar het publiek. Het politieoptreden was ligitiem. Mijn idee, is dat actievoerders tegenworodig zich wel op hun recht beroepen maar lak hebben aan voorwaarden en kanttekeningen. Ze maken het zelf wel uit. En zo werkt het niet in een maatschappij.