De borg is betaald, het huurcontract heb je al op zak en dan past de sleutel van jouw nieuwe kamer niet. Op hun zoektocht naar woonruimte lopen heel wat studenten tegen oplichters aan.
Dit artikel verscheen in 2009 in Ad Valvas
Eigenlijk voelde Kirsten (20) al dat er iets niet klopte toen ze een appartement in Purmerend ging bekijken. “Die vrouw die ons het huis liet zien, was echt een raar wijf.” Maar haar ongemakkelijke gevoel stopte de studente aan de hotelschool snel weg. “De vriendin met wie ik het huis ging delen was heel enthousiast. En ik wilde graag op mijzelf gaan wonen. Daar liet ik me door meeslepen.”
De eerste drie maanden woonden ze er met plezier. Het was alleen onhandig dat de verhuurster telkens een smoes verzon om niet mee naar het bevolkingsregister te gaan. “Uiteindelijk hebben we ons zonder haar ingeschreven. Toen ze dat hoorde, raakte ze in paniek”, vertelt Kirsten, “waarom is me nooit helemaal duidelijk geworden.” De vrouw zei dat ze met haar kinderen op ons adres stond ingeschreven en in de problemen zou komen.
De huisgenote van Kirsten kreeg daarna een telefoontje dat ze binnen twee weken het huis uit moesten. “Toen zeiden ze ineens dat het huurcontract op de naam van haar vriend stond, maar de hypotheek zou niet op zijn naam staan. Daarom moesten we weg.” Om haar argument kracht bij te zetten, kwam de verhuurster met haar vader en broers langs. Zelfs de aanwezigheid van de politie hield haar niet tegen om bedreigingen te uiten. “Als ze ons nog eens zagen, zouden ze ons in elkaar slaan.”
Dat Kirsten en haar vriendin uit schrik een nachtje ergens anders sliepen, bleek een tactische fout. De volgende dag waren de sloten veranderd en zat de moeder van de verhuurster in het huis. “We stonden voor een dichte deur.” Ze had geen andere keuze dan weer bij haar moeder te gaan wonen.
Niet bestaande kamer
Bij Maartje van het SRVU Kamerbureau komen regelmatig studenten vragen wat ze tegen dit soort oplichtingspraktijken kunnen doen. “Vooral internationale studenten en studenten die van ver buiten Amsterdam komen stinken erin. Die moeten vaak snel iets hebben omdat ze anders maanden in een hostel zitten.”
Er zijn heel wat manieren om kamerzoekende studenten op te lichten. Zo vragen malafide kamerbureaus veel geld voordat je een kamer kunt bekijken. Ben je eenmaal ingeschreven, dan blijkt het om een krot te gaan of bestaat de kamer niet.
Bij sommige woningadvertenties wordt doorverwezen naar een 0900-nummer. Dat bellen kan je behoorlijk wat geld kosten, ze houden je zo lang mogelijk aan de lijn met ingewikkelde keuzemenu’s, maar een kamer levert het niet op. Kranen: “Het komt ook voor dat mensen een huurcontract tekenen, een maand huur betalen en dat vervolgens de sleutel niet past.”
Bijzonder overtuigend
Filmacademiestudent Shariff (26) is geen naïeve nieuwkomer op de woningmarkt. Hij had al op andere plekken op zichzelf gewoond toen hij twee jaar geleden een kamer zocht in Amsterdam. De man die hem een vierkamerwoning zou verhuren, kwam bijzonder overtuigend over. “Hij liet een contract zien, het zag er allemaal echt uit.” Shariff zou de hoofdhuurder worden en een aantal kamers aan medestudenten verhuren.
“Een paar dagen nadat ik het huis gezien had, hebben we het contract getekend. Hij moest nog de deur van de wc vervangen, daarom zou ik de sleutel iets later krijgen. Dat vond ik wel raar, maar ik had gezien dat de nieuwe deur al in de woning lag. We hadden in een internetcafé afgesproken en daar heb ik de borg van 2500 euro overgemaakt.”
De volgende dag was zijn aanstaande huisbaas plotseling niet meer te bereiken. “Na vier dagen begon ik dat vreemd te vinden. Op de website van het Kadaster keek ik wie eigenlijk de eigenaar van de woning was.” Shariff belde alle mensen met die naam in het telefoonboek en vond zo de eigenaresse van het pand. Zijn verhuurder bleek het appartement, via een tussenpersoon, slechts voor een maand te huren. Hij deed aangifte van oplichting maar de dader is nooit opgepakt.
“Bij oplichting kun je altijd aangifte doen”, zegt woordvoerder Arnout Aben van politie Amsterdam Amstelland. “maar het is voor justitie niet altijd eenvoudig om tot vervolging over te gaan. Dit soort zaken valt namelijk meestal onder het civiele recht. Als het wel een strafzaak wordt, gaat het vaak om het woord van de opgelichte student tegen het woord van de oplichter, terwijl er verder geen getuigen zijn. Dat maakt het lastig om te bewijzen wat er werkelijk is gebeurd.” Hij heeft geen cijfers paraat van het aantal mensen dat aangifte van oplichting door verhuurders doet. “Het verhaal komt mij bekend voor. Waar veel vraag naar iets is, zijn er altijd mensen die daar misbruik van maken. Er zit veel kaf tussen het koren.”
Borg kwijt
Kirsten was haar woning maar niet haar geld kwijt. “Toen die vrouw opeens in ons huis zat, zijn we zomaar een advocatenkantoor in Purmerend binnengelopen. Die gaven ons het telefoonnummer van een pro deo advocaat die ons heel goed geholpen heeft. We hebben onze borg en onze spullen teruggekregen. Van een buurman hoorde ik, dat ze het huis vaker aan jonge mensen en buitenlanders verhuren. Waarschijnlijk zijn die wel hun borg kwijt.”
Shariff heeft veel van zijn ervaring geleerd. Toen hij een ander appartement zou huren, vroeg hij de makelaar te controleren of de verhuurder daadwerkelijk de eigenaar was. “Hij was beledigd, natuurlijk had hij dat gedaan. Dat was zijn werk.”
Omdat Shariff voor de definitieve overdracht toch zijn twijfels had, deed hij zelf een zoekopdracht bij het Kadaster. Daaruit kwam een heel andere naam voor dat adres. “Ik ben naar mijn afspraak gegaan en heb daar gevraagd hoe het zat. De makelaar werd rood. Hij had het toch niet bij het Kadaster gecheckt.” De verhuurder wilde het appartement onderhuren en had daarover gelogen. “Als de echte eigenaar daarachter was gekomen, had ik na twee maanden weer op straat gestaan. Gelukkig ben ik dit keer niets kwijt geraakt.”
Herken de oplichter
Als iemand zegt dat het zijn huis is kun je dat via het kadaster of de Dienst Wonen van de gemeente Amsterdam controleren. Is het een huurwoning dan bel je de woningbouwvereniging. Vraag ook aan de verhuurder of hij of zij het contract kan laten zien.
– Vraag of je je op het adres mag inschrijven. Dat is niet verplicht maar het geeft aan of het legaal is wat jij en de verhuurder doen.
– Wanneer je niet contant betaalt, maar het geld overmaakt, kun je in elk geval aantonen dat je betaald hebt. Contant betalen heeft als voordeel dat je gelijk kunt oversteken en direct de sleutels krijgt. Probeer de sleutels ook uit, misschien passen ze niet.
-Oplichters blijken vaak gebruik te maken van buitenlandse banken. Moet je geld naar zo’n bank overmaken, wees dan op je hoede.
– Vraag bij een bemiddelingsbureau of ze een vergunning hebben. Zonder mogen ze niet bemiddelen. Die vergunning kun je ook bij de Dienst Wonen opvragen.
– Wanneer iemand zelf een contract opstelt, is het niet per definitie rechtsgeldig. Online vind je voorbeelden van goede contracten.
– Belangrijk is dat je op je gevoel afgaat, hoe erg je ook in nood zit. Vertrouw je het niet? Dan kun je het beter niet doen. Hoe hebberig je ook van de woning wordt.