Voor de kerstvakantie wilde een meerderheid in de onderwijscommissie van de Tweede Kamer een wetsvoorstel van minister Robbert Dijkgraaf ‘controversieel’ verklaren. De behandeling ervan gaat dan in de ijskast tot er een nieuw kabinet zit.
Dat kan grote gevolgen hebben, waarschuwde minister Dijkgraaf vorige week. Ook de universiteiten, hogescholen en studenten maakten zich zorgen. Deze dinsdag zou de Tweede Kamer hierover stemmen.
In het een notendop komt het hierop neer. Met het afschaffen van de basisbeurs in 2015 kwam er extra geld voor het hoger onderwijs: jaarlijks zo’n 625 miljoen euro. Dat moesten universiteiten en hogescholen gebruiken om de kwaliteit van hun onderwijs te verbeteren in overleg met de medezeggenschap en kwaliteitsbewaker NVAO. Maar nu is de basisbeurs weer terug en wil Dijkgraaf dat geld weer rechtstreeks aan de instellingen zelf geven.
Dat moet hij regelen met een wetswijziging en dat moet nog door de Tweede en Eerste Kamer heen. In één moeite door zette hij nog iets in het wetsvoorstel: de tegemoetkoming aan studenten van de pechgeneratie wordt verhoogd met de inflatie, zodat die tegemoetkoming haar waarde behoudt als ze bijvoorbeeld pas over een paar jaar hun diploma behalen. Daar is nog eens 100 miljoen euro extra mee gemoeid.
Meerderheid
Dat dreigde allemaal niet door te gaan. De VVD, voorstander van strengere eisen aan de financiering van universiteiten en hogescholen, wilde de kwaliteitsbekostiging nog niet schrappen en kreeg in de onderwijscommissie een meerderheid achter zich.
Nu ligt dat anders. Jan Paternotte (D66) diende mede namens een meerderheid (met SP, GroenLinks-PvdA, DENK, Volt, PvdD, SGP, ChristenUnie, CDA, NSC en JA21) het voorstel in om nog niet te stemmen en deze controversieelverklaring en dit eerst in de onderwijscommissie te bespreken.
In zijn brief schetste Dijkgraaf dat er vaart moet worden gemaakt. Hij wil het geld toevoegen aan de rechtstreekse financiering van universiteiten en hogescholen, wat vooral van belang is voor instellingen in krimpregio’s. Als dit niet snel genoeg gebeurt, moet er wettelijk weer een ronde met kwaliteitsplannen en beoordelingen op touw worden gezet voordat de instellingen het geld mogen ontvangen. Ook zouden studenten van de pechgeneratie dan minder geld krijgen.