Halleh Ghorashi, VU-hoogleraar diversiteit en integratie, kraakt een paar harde noten in een artikel in HP/De Tijd over de wittemannenbolwerken die de Nederlandse universiteiten zijn.
Verschillende vrouwelijke wetenschappers, naast Ghorashi bijvoorbeeld ook emeritus hoogleraar gender en etniciteit Gloria Wekker en hoogleraar diversiteit in opvoeding en ontwikkeling Judi Mesman, tevens medegrondlegger van de website Athena’s Angels, vertellen over de oorzaken van het feit dat nog steeds zo weinig vrouwelijke wetenschappers in Nederland hoogleraar worden.
Ghorashi trekt het probleem breder en legt de hele Nederlandse samenleving over de knie: “Je kunt over racisme en seksisme nauwelijks discussie voeren in Nederland, want we zijn er hier rotsvast van overtuigd dat we heel geëmancipeerd en niet racistisch zijn”, aldus Ghorashi. “Het probleem wordt altijd bij de allochtonen zelf gelegd. En die zijn dus altijd de spelbrekers.”
Oudere mannen
Aan de universiteiten is het volgens Ghorashi niet anders. “In de academische wereld denken de meeste mensen: wij zijn neutraal, wij gaan gewoon voor kwaliteit. Maar de keuzes die worden gemaakt, zijn verre van neutraal”, zegt ze.
Ze vertelt hoe ze zelf jarenlang met andere criteria werd beoordeeld dan haar witte collega’s. “Als ik het net zo goed doe als collega-hoogleraren, betekent dat dat ik twee keer zo hard heb gewerkt, maar dat wordt niet gezien.”
“Ik ben die fase nu voorbij en ik krijg genoeg waardering. Maar toch maak ik nog steeds mee dat vooral oudere mannen, die precies weten hoe je dingen moet doen, paternalistische opmerkingen tegen me maken. En ik maak mee dat in benoemingscommissies of commissies waarin financiering voor onderzoek wordt toegekend, mensen met een andere etnische achtergrond persoonlijk worden aangevallen. Ik ben dan altijd degene die daar een opmerking over maakt en dan merk ik dat de anderen vaak geïrriteerd raken en snel willen overgaan tot de orde van de dag.”
Eenheidsworst
“Vluchtelingen en migranten bewandelen een ander pad, zij hebben een andere kijk op dingen en dat kan juist een voordeel zijn in de wetenschap”, aldus Ghorashi. “Maar kijk om je heen, je ziet ze amper op universitaire topposities. We zijn voornamelijk eenheidsworst aan het reproduceren.”
Vooruitgang ziet ze niet: “Het lijkt wel of we er in de wetenschappelijke wereld steeds minder alert op zijn. Wat overheerst, is het rendementsdenken en de tunnelvisie op het gebied van diversiteit. Daar word ik niet vrolijk van. Aan de andere kant blijf ik toch ook hoopvol. Het is zo duidelijk dat er iets mis is dat er toch mensen moeten opstaan om te zeggen: dit moet veranderen, dit kan niet zo.”