Het collegejaar gaat beginnen en de kamernood is weer groot. Rustige studenten kiezen steeds vaker om ouderwets in te gaan wonen bij een hospita. Instellingen en gemeenten moedigen het aan. “Mijn hospita is net een lieve oma.”
In november gaat de musical ‘De Hospita’ in première. In het stuk speelt Simone Kleinsma een aan lager wal geraakte diva op leeftijd die uit geldnood drie theaterstudenten in huis neemt.
Kleinsma’s rol past goed bij een veranderende tijdsgeest; hospita’s zijn nooit helemaal weggeweest, maar raakten de laatste decennia wat uit de mode omdat er meer studentenhuizen kwamen. Nu boeken ze gestaag terreinwinst in de huidige woningnood.
Peaceful Palace
Universiteiten en hogescholen roepen hun medewerkers al enkele jaren op om in het begin van het collegejaar buitenlandse studenten in huis te nemen. Die kunnen niet altijd een betaalbare studentenkamer vinden voor ze hierheen komen.
Fontys-docent Piet van Beurden noemt zijn huisgenoten een verrijking. “Ik bekommer me om ze.” Hij biedt sinds 2019 elk jaar onderdak aan internationale studenten aan het begin van het collegejaar. “We noemen het huis The Peaceful Palace omdat studenten uit alle windstreken vredig samen kunnen wonen. Momenteel heb ik iemand uit Rusland, Zimbabwe, Italië, Litouwen en Roemenië in huis.” Dat valt mee, zegt Beurden luchtig. “Negen is het record.”
Voor de noodopvang vraagt Van Beurden niets. De meeste studenten probeert hij binnen twee weken aan een andere woonruimte te helpen. Als dat niet lukt dan mogen ze langer blijven voor een lage huur. “Dat zijn er dan een of twee. Ik vraag ze een onkostenvergoeding van bijvoorbeeld 250 euro. En als ze vrijwilligerswerk doen, zoals het geven van taallessen, dan vraag ik minder.”
Platform
In de meeste studentensteden zien gemeenten en hogeronderwijsinstellingen de hospita als een welkome oplossing. Ze werken vaak samen met platform Hospi Housing, dat in elke studentenstad actief is. Medeoprichter Daan Donkers: “Hogescholen en universiteiten verwijzen studenten naar ons door en we voeren samen met de gemeente campagne om hospita’s te werven.”
Bij het platform hebben zich sinds de oprichting in 2019 zo’n 1.500 hospita’s ingeschreven. Er zijn nu vijfhonderd studenten gehuisvest, terwijl er zo’n 20 duizend studenten op de wachtlijst staan. De overige hospita’s hebben nog geen geschikte huisgenoot kunnen vinden. Dat heeft volgens Donkers verschillende redenen: “De match laat soms wat op zich wachten doordat hospita’s die zich aanmelden vaak nog persoonlijk advies willen en na willen gaan wat de gevolgen zijn voor de verzekering en de belastingdienst.”
Hospita’s kunnen een huur van 490 euro per maand vragen waar ze geen belasting over hoeven af te dragen. Donkers: “Het wordt zo gestimuleerd door de overheid.” Al speelt die bijverdienste vaak niet een grote rol bij de hospita, meent hij. “Ze willen de student graag helpen, voor het geld hoef je het niet te doen.”
Niet ideaal
Elisa Weehuizen, voorzitter van studentenvakbond LSVb heeft niets tegen de woonvorm. “Het geeft net wat meer mogelijkheden voor de zoekende student en kan ze sneller aan een kamer helpen.” Maar ideaal is de oplossing niet, merkt ze aan. “We kunnen dit nooit zo opschalen dat we het tekort ermee oplossen. Er moet gewoon meer bijgebouwd worden.”
Studenten kunnen een opgedrongen groepscontract wel proberen aan te vechten. De praktijk is soms anders dan in het contract staat, bijvoorbeeld als studenten de huur rechtstreeks naar de huisbaas overmaken of als de prijs per kamer vastligt.