De wereldwijde protesten tegen racisme leiden tot zelfonderzoek in het hoger onderwijs: welke rol spelen afkomst en discriminatie?
“We erkennen de woede en het verdriet in onze wereld, stad en universiteit”, schrijft de VU op haar website. De universiteit gaat debatten aan, onderzoekt haar eigen rol in de koloniale geschiedenis, kijkt naar verborgen ongelijkheid in de eigen structuren en houdt ook de curricula nog eens kritisch tegen het licht.
Zo reageert de VU op de wereldwijde protesten naar aanleiding van de moord op George Floyd door een Amerikaanse politieagent. Sinds de moord zijn ook in Nederland veel demonstraties gehouden.
Kracht
Andere universiteiten laten eveneens van zich horen. De Universiteit Utrecht gaat gesprekken organiseren en vraagt studenten en medewerkers om hun ervaringen te delen. “Wij geloven in de kracht van diversiteit en inclusie. Racisme en discriminatie staan hier haaks op.”
De Erasmus Universiteit Rotterdam geeft acht Black Lives Matter Film Tips. Ook staat er een verklaring op de website: Erasmiaanse waarden sluiten racisme uit. “De EUR staat fundamenteel achter kennisverwerving die zich niet door verschillen in huidskleur, taal, cultuur of achtergrond laat belemmeren.”
De Rotterdamse universiteit krijgt wel kritiek van haar eigen studenten: het zijn mooie woorden, maar wat gaat de universiteit nu eigenlijk doen?
In Maastricht schrijft het bestuur: “Wij verzetten ons tegen alle vormen van racisme, van kansenongelijkheid tot en met zwarte piet.” Wie de strijd aan de UM wil steunen, kan zich melden bij de advisory council diversity & inclusivity.
Open deur
Er zijn ook universiteiten die er eigenlijk niets over willen zeggen, onder het motto ‘geen open deuren intrappen’: ze zijn vanzelfsprekend tegen racisme. In Wageningen lanceerden studenten en medewerkers een petitie om het bestuur desalniettemin tot een reactie te dwingen en die kwam. Ze vindt de passie van haar medewerkers en studenten geweldig, twitterde bestuursvoorzitter Louise Fresco, en ze gaat een dialoog organiseren.
Bij de Universiteit Tilburg staat een opiniestuk van hoogleraar Kutlay Yagmur (Taal, Identiteit en Onderwijs) op de site, waarin hij het probleem van racisme bespreekt. De universiteit zelf komt er goed vanaf. “Zelf geloof ik dat Tilburg University zich als organisatie altijd heeft verzet tegen racisme en discriminatie”, staat erin. “Zowel op de werkvloer als in het onderwijs stoelt onze identiteit op gelijke rechten en gelijke behandeling.”
Achterstand
In het hbo spreekt onder meer de bestuursvoorzitter van de Hogeschool Rotterdam zich tegen racisme uit: flatten the curve, zegt hij naar analogie van de coronacrisis.
Afkomst speelt ook in het hoger onderwijs een flinke rol, blijkt uit de cijfers. Jongeren met een niet-westerse migratieachtergrond staan op achterstand. Selectie van studenten blijkt bijvoorbeeld geen neutraal middel.