Studeer hard, maar vergeet niet van Amsterdam te genieten, kregen de eerstejaars van de Cariben te horen bij hun ontvangst in het Amsterdamse gemeentehuis, afgelopen donderdag. Maar ook: ‘Kom op tijd, te laat komen wordt hier niet geaccepteerd.’
“Wees gedisciplineerd, studeer hard maar zorg ook dat je tijd hebt voor vrienden en ontspanning”, zegt de Arubaanse VU-student farmaceutische wetenschappen Claire Dumfries tegen de ongeveer vijftig Caribische eerstejaars in de Amsterdamse gemeenteraadszaal. Ze komen van Curaçao, Aruba, Sint Maarten, Bonaire, Saba en Sint Eustatius en beginnen dit jaar aan één van de hogere onderwijsinstellingen in Amsterdam.
Dumfries heeft al een jaar achter de rug en ze heeft alle studiepunten in één keer gehaald. Dat lukt als je je tijd goed indeelt, houdt ze haar gehoor voor. Dan hou je ook tijd over om van Amsterdam te genieten. “Amsterdam is echt mijn stad geworden”, zegt ze. Maar ze waarschuwt ook: Er wordt hier niks voor je geregeld, je moet het zelf doen, maar je hoeft het niet alleen te doen. Je hebt mensen om je heen. Vraag die om hulp.”
‘Het is niet niks om het eiland te verlaten waar je geboren en getogen bent en helemaal opnieuw te beginnen’
Dumfries noemt zichzelf een “eilandskind”. “Het is niet niks om het eiland te verlaten waar je geboren en getogen bent en helemaal opnieuw te beginnen”, zegt ze. “Alleen dat al is iets om trots te zijn, geef daarom een applaus voor jezelf.”
Niet goed voorbereid
Niet iedereen is meteen zo succesvol als Dumfries. Er is een tweedejaars pedagogiek die het aanvankelijk voor de wind ging, maar aan het eind van zijn eerste jaar voor vakken begin te zakken. “Ik had me niet goed voorbereid”, zegt hij eerlijk. “Maar dit jaar ga ik me weer honderd procent inzetten.” Er is een wat oudere jongeman die zich al snel realiseerde dat hij zijn studie verpleegkunde niet leuk vond. Hij stopte met zijn studie, maar werkt nu in een dermatologische kliniek terwijl hij cursussen volgt, waardoor hij alsnog carrière maakt.
Alle ouderejaars houden de nieuwelingen voor: “Wees hier op tijd. Te laat komen wordt in Nederland niet geaccepteerd.” Ook waarschuwen ze om zuinig te zijn met het geld. “Geef het geld voor je huur niet uit in de Zara en aan bezorgmaaltijden, hoe verleidelijk dat ook is.” Iemand adviseert om boodschappen te doen bij de Lidl en zelf te koken. Er zijn ook tal van instanties die je kunnen helpen als je er zelf niet uitkomt: studentendecanen, psychologen, de organisatie WeConnect, die Caribische studenten helpt met workshops op bijvoorbeeld financieel gebied.
“Sluit je niet op in je kamer”, zegt een ouderejaars. “Ga er zoveel mogelijk op uit.”
Braindrain
Er zijn ook vertegenwoordigers van de regeringen in de Nederlandse Cariben aanwezig. De gevolmachtigde minister van Aruba in Nederland, Juan Thijsssen, dringt erop aan naast het studeren ook vooral te participeren in de Nederlandse gemeenschap, en om op tijd te zijn. Die van Sint Maarten, René Violenus, en Curaçao, Carson Manuel, hopen dat de studenten na voltooiing van hun studie weer naar hun eiland zullen terugkeren, om te voorkomen dat daar een braindrain plaatsvindt. Er zijn thuis volgens Violenus dingen die gefixed moeten worden, “en die fixen zich niet zelf.”
‘Vraag je af of je wat voor je eiland wilt betekenen’
“De salarissen op Curaçao zijn niet te vergelijken met wat je hier kunt verdienen”, zegt Manuel. “Maar vraag je af of je wat voor je eiland wilt betekenen. Wij hebben jullie nodig.”
Mooi gezegd, vindt Milouschka Meulens, voormalig Jeugdjournaalpresentator en geboren op Curaçao. “Maar wat doen de eilandregeringen voor deze jongeren? Wie geeft ze een plek aan tafel? Zorg ervoor dat hen op hun eilanden kansen geboden worden.” De studenten roept ze op hun plek op te eisen en hun stem te laten horen.
‘Laat niemand je vertellen wie je moet zijn en wat je moet worden’
Meulens waarschuwt ook dat ze in Nederland zichzelf niet moeten verliezen, te nemen van Nederland wat hen past en bevalt, maar de waarden te onthouden die ze van thuis hebben meegekregen. “Want die waarden hebben je gebracht waar je nu bent.”
“Laat niemand je vertellen wie je moet zijn en wat je moet worden”, aldus Meulens.
Nostalgische gevoelens
Na afloop van deze serie toespraken, onderbroken door een grappige quiz waarbij de studenten hun kennis van Amsterdam testten (“waar is de enige plek in de stad waar je Johnny Cakes kunt krijgen?”) is er een alcoholvrije borrel met cocktails en hapjes. Daar spreken we met VU-student media, kunst, design en architectuur Zena van Heningen. Die ontdekte de VU toen ze vorig jaar in Amsterdam op vakantie was, vertelt ze. “Ik kreeg er nostalgische gevoelens, want de VU deed me denken aan mijn oude school.”
Zena van Heningen
Caribische studenten in Nederland hebben een pak dingen te regelen, zoals de verzekering, een bankrekening, studiefinanciering en het vinden van een woning. Van Heningen is daar op Curaçao al bij geholpen door de Stichting Studiefinanciering Curaçao, die haar ook aan kamer geholpen heeft. Verder wordt ze geholpen door haar familie in Nederland.
Gaat ze na haar studie terug naar Curacao, zoals minister Manuel wil? “Hangt ervan af”, zegt ze. “Nu is het zo dat je alleen in aanmerking voor een goede baan komt als je 20 jaar ervaring hebt. Dat maakt de kansen voor een net afgestudeerde wel heel erg klein.”
Wiskunde bijgespijkerd
Dumfries, die van Aruba afkomstig is, zit wat dat betreft op dezelfde lijn. “Als alles op orde is, en er werkgelegenheid is en goed betaald werk, dan ga ik graag terug.” Ook zij heeft zich voor haar vertrek naar Nederland laten bijstaan bij het regelen van allerlei zaken, maar door het Aruba House. Vrienden heeft ze gemaakt tijdens de introductiedagen. Het is een multicultureel, internationaal gezelschap, met twee studenten die in Nederland zijn geboren.
En nee, haar studie was niet heel makkelijk voor haar. “In het begin had ik moeite omdat ik op school wiskunde A had gedaan, terwijl je bij bepaalde vakken wiskunde B nodig had. Maar dat heb ik keihard bijgespijkerd.”
Claire Dumfries