Wat doet uw universiteit met studenten die oproepen tot het uitroeien van Joden? Dat vroeg de onderwijscommissie van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden dinsdag aan drie bestuurders van vooraanstaande Amerikaanse universiteiten.
Ze vonden het geen gemakkelijke vraag. Met het antwoord “dat hangt af van de context” kwam de voorzitter van Harvard University niet weg. Haar Republikeinse ondervrager eiste direct haar vertrek.
Onpartijdig
Sinds de oorlog tussen Israël en Hamas in oktober oplaaide lopen onderwijsbestuurders op eieren. Ook in Nederland. Onderwijsinstellingen blijven liefst onpartijdig, bijvoorbeeld door het geweld van beide partijen te veroordelen.
Het probleem is dat neutraliteit vaak gezien wordt als partij kiezen voor de tegenstander. Ook Harvardbaas Claudine Gay probeerde zichzelf als onpartijdig door de hoorzitting heen te laveren, net als haar collega’s van MIT en Penn State University. Ze dansten om de vragen van hun Republikeinse ondervragers heen.
Dat ging goed tot ze de vraag kregen of hun universiteiten een streep trekken bij oproepen tot genocide van Joden. Republikein Elise Stefano eiste een ja-of-nee-antwoord van de bestuurders. Dat kreeg ze niet.
Leus
In het hoofd van de bestuurders speelt wellicht mee dat het maar de vraag is wat precies een oproep tot genocide is. Volgens het universiteitsblad van Harvard gebruiken pro-Palestijnse demonstranten ook daar geregeld de leus ‘from the river to the sea’. Die leus is voor sommigen een vrijheidskreet maar wordt door anderen gezien als een oproep tot genocide.
Voor Republikeinen staat vast dat de poging van de bestuurders om onpartijdig te blijven gelijkstaat aan antisemitisme. Hun optreden in de onderwijscommissie levert ze steeds meer kritiek op en de roep om hun aftreden zwelt aan. Het Witte Huis, normaal gesproken toch de progressieve bondgenoot van universiteiten, liet voor alle duidelijkheid weten dat het altijd zou optreden tegen medewerkers die oproepen tot genocide.
Inmiddels heeft Gay, de voorzitter van Harvard, een nieuw statement naar buiten gebracht. Op X (voormalig Twitter) verduidelijkt ze dat iedereen die Joodse studenten bedreigt daarvoor verantwoordelijk gehouden zal worden. Of ze daarmee haar eigen positie kan redden valt nog te bezien.