Drieëntwintig universiteiten en hogescholen zetten inmiddels hun handtekening onder het manifest van Amnesty International tegen seksueel geweld onder studenten.
In juni 2021 schreef de mensenrechtenorganisatie dat seksueel geweld onder Nederlandse studenten relatief vaak voorkomt: 1 op de 10 vrouwelijke studenten zou in de studietijd verkracht zijn. Daaronder verstaat Amnesty alle vormen van penetratie zonder toestemming.
Veel slachtoffers weten bovendien niet waar ze binnen hun instelling hulp kunnen krijgen. Slechts 3 procent had zich gemeld bij een vertrouwenspersoon van de instelling, bleek uit een enquête.
Cultuur
Sindsdien vraagt Amnesty International universiteiten en hogescholen om een manifest tegen seksueel geweld te onderschrijven, dat de organisatie in samenspraak met studenten heeft opgesteld. En 23 hebben dat nu gedaan, of gaan dat binnenkort doen. Afgelopen jaar ondertekende de VU als eerste het Amnesty-manifest. “We vinden het belangrijk dat studenten ons bij problemen weten te vinden”, zei toenmalig VU-rector Vinod Subramaniam. “Dat geldt ook voor problemen die zich buiten de muren van de universiteit afspelen.”
Met hun handtekening onder het manifest beloven de onderwijsinstellingen dat ze maatregelen zullen treffen “om ervoor te zorgen dat iedereen binnen de onderwijsinstelling zich verantwoordelijk voelt voor een cultuur waarin seks gebaseerd is op gelijkwaardigheid en instemming”.
Er zijn zes actiepunten. Studenten moeten bijvoorbeeld workshops kunnen volgen, zoals een training waarbij omstanders leren hoe ze kunnen ingrijpen bij grensoverschrijdend gedrag. En medewerkers wordt geleerd hoe ze op een “trauma-sensitieve manier” kunnen omgaan met onderwerpen als seksueel geweld. Ook alle klachtenprocedures moeten op orde zijn.
Workshops
Hogescholen en universiteiten kunnen zelf invulling geven aan de maatregelen. De Universiteit Leiden is volgens de Amnesty een goed voorbeeld. Voor studenten worden er onder meer workshops, postercampagnes, een theatervoorstellingen georganiseerd en is er een website met informatie. Ook zijn er lotgenotengroepen voor slachtoffers van seksueel geweld.
Sommige instellingen willen het manifest om praktische redenen niet ondertekenen. De Universiteit Utrecht geeft bijvoorbeeld de voorkeur aan een eigen actieplan, tot frustratie van Utrechtse studenten. En de TU Delft ziet weinig in workshops voor alle studenten.
Steunbetuigingen
Donderdag overhandigde Amnesty 56 duizend steunbetuigingen voor een betere wet tegen verkrachting aan de Tweede Kamer, voorafgaand aan een Kamerdebat. De wet is al aangenomen, maar wordt pas in 2024 van kracht. De organisatie vindt dat te laat. Medewerkers gingen erover in gesprek met Kamerleden.
Volgens de nieuwe wetgeving hoeft er niet altijd sprake te zijn van dwang of geweld voordat je kunt spreken van verkrachting. Elke vorm van seksueel contact zonder wederzijdse instemming wordt strafbaar. Verder wordt seksuele intimidatie zowel online als offline verboden, net als sexting met minderjarigen.