Docenten en onderzoekers worden uitgebuit door hun werkgevers, de universiteiten, zeggen vakbonden en actiegroepen. Op het campusplein organiseerden ze een protestbijeenkomst.

“What do we want?” schreeuwt iemand. “Permanent contracts!” brullen mensen in koor. “When do we want it?” – “We want it now!” Vakbond FNV organiseerde vanmiddag tijdens het lunchuur een bijeenkomst op het VU-campusplein, waar ze samen met de Algemene Onderwijsbond en de actiegroepen Zero Point Seven, Casual Academy en WOinActie een petitie overhandigde aan Margot van der Starre, bestuurslid van Universiteit Utrecht en vicevoorzitter van de delegatie die namens de universiteiten met de werknemersorganisaties onderhandelt over de nieuwe cao. De voorzitter van die delegatie is VU-bestuurder Marcel Nollen, maar hij is ziek.

De petitie is inmiddels 2.000 keer ondertekend. De werknemers willen een loonsverhoging van 14 procent, meer vaste contracten en verlaging van de werkdruk. Maar er zijn al vier onderhandelingsrondes geweest en veel schot zit er niet in, vertelde Jan Boersma van de FNV op de bijeenkomst, die aardig wat volk trok. Volgens hem maken de universiteiten misbruik van de loyaliteit van hun werknemers en zitten ze voor een dubbeltje op de eerste rang omdat die werknemers zonder problemen een dag per week gratis werken. Alle onderzoekers en docenten houden namelijk van hun werk.

‘Ons werk is geen cadeau, het is een baan’

“Daarom zeggen universiteiten dat we dankbaar moeten zijn dat we voor hen mogen werken”, zei Arnout van Ree van Casual Academy. Van Ree is de Leidse “draaideurdocent” die na twee tijdelijke contracten dreigde te worden afgescheept met een derde tijdelijk contract, een rechtszaak tegen zijn werkgever aanspande en die won. “Ons werk is geen cadeau, het is een baan”, riep hij.

Land verlaten

Tijdelijke contracten veroorzaken ook onveiligheid, zei Tim de Winkel, promovendus in Utrecht en actief voor Zero Point Seven. “Veel docenten lopen het risico het land te moeten verlaten als ze geen contract meer hebben. Ze durven zich niet uit te spreken en worden zo uitgebuit. Dat moet nu stoppen.”

Namens de studenten kwam Joep van Dijk, voorzitter van de universitaire studentenraad, zich solidair verklaren met de werknemers. Hij riep docenten op hun studenten te motiveren om lid te worden van een studentenbond, en studenten en docenten om de krachten te bundelen. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat behalve Van Dijk niet veel andere studenten bij de bijeenkomst waren.

Van der Starre, die de petitie in ontvangst nam, zei dat ze schrok van dit soort verhalen, dat het niet meer van deze tijd was en dat ze het allemaal serieus nam, maar ze kon niet vooruitlopen op de volgende onderhandelingen en dus geen toezeggingen doen.

‘Wees een burger in plaats van alleen een werknemer’

De vertegenwoordigers van de bonden en de actiegroepen riepen alle aanwezigen op om actief te worden en acties te organiseren. “Bij elkaar hebben we een netwerk van duizenden mensen, maar een stuk of honderd zijn echt actief”, aldus De Winkel. “Wees een burger in plaats van alleen een werknemer.”

Lid van een vakbond

Niet veel werknemers zijn lid van een vakbond. “Ik heb me lang niet gerealiseerd wat het nut ervan was”, aldus psycholoog Thari Codrington tegen Ad Valvas. Na drie tijdelijke contracten als docent mocht ze vertrekken bij de VU. “Inmiddels is me wel duidelijk geworden wat het nut is.” Codrington zoekt naar een nieuwe baan en is van plan zich aan te sluiten bij een vakbond. Twee kersverse PhD’s aan de UvA, Mariga en Larissa, hun achternaam willen ze niet in Ad Valvas, zijn evenmin lid van de vakbond, maar willen dat wel worden. Ze willen graag een academische carrière, maar houden er sterk rekening mee dat ze over vier jaar naar iets anders zullen moeten uitkijken. “Ik weet niet of de FNV voor ons iets kan betekenen, maar misschien wel voor een volgende generatie”, aldus Larissa.

Op maandag 8 mei begint de vijfde onderhandelingsronde tussen de werkgevers- en werknemersorganisaties.