Rechtenstudenten van de VU en Rijksuniversiteit Groningen kunnen vanaf februari 2019 in een virtuele rechtszaal leren pleiten.
De rechtenfaculteiten van de VU en Rijksuniversiteit Groningen hebben van het onderwijsministerie een subsidie van bijna een ton gekregen om een virtueel pleitoefeningsproject te ontwikkelen. Het is de bedoeling dat in de toekomst ook andere rechtenfaculteiten gebruik kunnen maken van deze voorziening.
“Nu oefenen studenten in kale studiezalen hun pleidooi. Je mist dan toch de sfeer van een echte rechtszaal met alle indrukken en emoties die daarbij horen”, legt Hedwig van Rossum uit. Zij is VU-docent/onderzoeker bij de rechtenfaculteit en coördineert het pleitonderwijs. Pleitoefening is een verplicht vak voor alle derdejaars rechtenstudenten. Ze oefenen nu in drie pleidooitrainingen in groepjes van twaalf studenten. Externe communicatietrainers en rechtendocenten begeleiden hen.
Feedback van nieuwe peers
“Dat programma blijft gewoon bestaan. De virtuele rechtbank is iets extra’s waar studenten van de VU en Groningen gezamenlijk kunnen oefenen in een reële setting en elkaar feedback kunnen geven. Bovendien kunnen ze de opname van hun pleidooi, inclusief de feedback van medestudenten, thuis nog eens bekijken”, zegt Van Rossum. ‘Pleiten is geen trucje dat je zomaar kunt leren’De student die oefent krijgt een bril op waarmee ze de ‘rechtszaal’ zien, inclusief publiek en rechters. Op een apart scherm kunnen andere studenten meekijken en via een app leveren zij feedback op het pleidooi. Ook komen er ‘rechters’ die vragen stellen.
“Een voordeel van het systeem is dat studenten van twee, en later meer, universiteiten meedoen. Dat vergroot de groep die commentaar levert. Nu krijgt een student gedurende het vak feedback van hetzelfde clubje studenten en dit project levert de student fris commentaar op van een nieuwe groep peers”, aldus Van Rossum.
Juridisch betoog versterken
De virtuele rechtbankomgeving wordt ontwikkeld door het Virtual Reality Center van Rijksuniversiteit Groningen. Ook beschikt de universiteit over een oude, volledig uitgeruste rechtszaal, waarin de theologische opleiding is gehuisvest. Die rechtszaal gaat als decor dienen. Bij de ontwikkeling van dit project helpt ook de VU-bibliotheek.
Waarom gaan de VU-studenten eigenlijk niet in een van de rechtbanken in de stad oefenen? “Helaas, dat gaat niet. Per half jaar volgen zo’n 140 studenten de pleitoefening. Die kunnen niet terecht in de rechtszalen. Wel gaan ze bij andere vakken op excursie naar rechtszaken om daar bijvoorbeeld een verslag van te maken”, antwoordt Van Rossum.
Wat het geheim van een goed pleidooi is,kan ze niet een-twee-drie uitleggen. “Natuurlijk gaat het in de eerste plaats om de inhoud. Je moet een goed onderbouwd juridisch betoog houden. Maar je presentatie telt zeker mee. Hoe je je stem gebruikt en je lichaamshouding inzet versterkt je boodschap. Maar het is geen trucje dat je zomaar kunt leren. Studenten moeten hun eigen manier vinden om authentiek en overtuigend over te komen.”
Hoofdprijs voor VU-team
VU-studenten kunnen het in ieder geval behoorlijk goed. Onlangs won het VU-team nog de hoofdprijs in de jaarlijkse pleitwedstrijd van de vereniging voor bestuursrecht. En de Amsterdamse rechtenstudenten hebben de eigen pleitvereniging Cicero, die aan de VU-faculteit is ontstaan.