De oliebollen zijn op, het vuurwerk is afgeschoten, de kerstboom is weer op de stoep gezet… maar wat gebeurde er allemaal in het hoger onderwijs? Het nieuws in het kort.
Wéér in de fout met ontgroeningen
TV-programma Rambam ging undercover bij de ontgroeningen van studentenverenigingen en wat blijkt? Die overschrijden soms een grens. Aanstaande donderdag is de uitzending, maar de gevolgen zijn al voelbaar: de subsidies aan een Utrechtse en een Rotterdamse studentenvereniging zijn ingetrokken.
Bij de Utrechtse vrouwelijke studentenvereniging UVSV zouden vijf incidenten hebben plaatsgevonden. Zo zegt een aspirant-lid dat ze is bespuugd en een ander dat haar astma-medicijnen zijn afgepakt.
Het bestuur van de Universiteit Utrecht is geschrokken van de beelden die het vooraf van Rambam te zien kreeg en draait samen met de Hogeschool Utrecht de geldkraan dicht: geen bestuursbeurzen en geen subsidies meer. Ook is het UVSV voorlopig niet welkom bij academische plechtigheden.
Maar volgens UU-rector Bert van der Zwaan zijn de beelden “niet toereikend om in alle gevallen de toedracht van de zaak onomstotelijk vast te stellen”. Op basis van onderzoek door de UVSV wordt gekeken of de verhoudingen weer hersteld kunnen worden.
Het bestuur van de Erasmus Universiteit heeft een vergelijkbaar besluit genomen. In de reportage over het Rotterdamse studentencorps RSC/RVSV komen studenten aan het woord die meerdere voorbeelden van grensoverschrijdend gedrag geven.
Eén van de undercoverstudenten was volgens het AD getuige van een vernederend ritueel bij het Rotterdamse corps: in de rij voor de douche moesten eerstejaars naakt elkaars anus controleren op teken.
Ook werd een Rotterdams aspirant-lid per ambulance naar het ziekenhuis afgevoerd. “Hij kreeg een klap in zijn gezicht, is met z’n achterhoofd op een paaltje gevallen en was enige tijd buiten westen.” Een dag later zou hij overigens weer mee hebben gedaan aan de ontgroening.
Meer hulp voor studerende moeders
“Een zwangerschap moet samen kunnen gaan met het volgen van een opleiding”, vindt minister Van Engelshoven van Onderwijs, die trouwens ook emancipatie in haar portefeuille heeft.
Ze reageert op een motie van SP en PvdA, die is aangenomen toen er nog geen nieuw kabinet was. Geef studenten recht op zwangerschapsverlof, stond daarin. De latere regeringspartijen D66 en ChristenUnie waren ervóór, terwijl hun coalitiegenoten VVD en CDA tegen stemden.
In het mbo krijgen studenten inderdaad recht op zwangerschapsverlof, belooft minister Van Engelshoven, maar in het hoger onderwijs niet. En waarom dan niet? “Voor studenten in het hoger onderwijs geldt geen wettelijke aanwezigheidsplicht.”
Wel kunnen jonge moeders aankloppen bij het ‘profileringsfonds’ van hun hogeschool of universiteit voor financiële ondersteuning als ze door hun zwangerschap studievertraging oplopen.
Verder gaan universiteiten en hogescholen aan de slag met ‘kennisdeling’, zodat bijvoorbeeld leden van examencommissies beter op de hoogte zijn van de mogelijkheden voor ondersteuning van studerende moeders.
Studenten uit de spits? Besparing nog ver weg
Laat studenten vaker buiten de spits reizen, opperden de vier partijen die samen de basisbeurs hebben afgeschaft (VVD, PvdA, D66 en GroenLinks). Dan bespaar je al snel tweehonderd miljoen euro per jaar en dat geld kun je weer aan het hoger onderwijs besteden.
Dus moesten hogescholen en universiteiten gaan schuiven met hun collegetijden en bijvoorbeeld experimenteren met gratis e-bikes. Maar zoals critici al lange tijd vermoedden gaat het voorlopig niet lukken om daarmee tweehonderd miljoen euro te besparen, erkent nu ook minister Van Engelshoven.
Maar ze geeft de moed niet op. Ze gaat bedenken hoe ze die tweehonderd miljoen euro toch bijeen kan krijgen zonder aan het reisrecht van studenten te morrelen, schrijft ze aan de Tweede Kamer.
Onderwijskeurmeester geeft alleen nog zesjes
Opleidingen in het hbo en wo kunnen momenteel het stempel voldoende, goed of excellent krijgen. Maar daar komt verandering in. Voortaan gaat onderwijskeurmeester NVAO alleen nog maar zeggen of opleidingen goed genoeg zijn. Hij gaat geen uitblinkers meer aanwijzen.
Want de Onderwijsinspectie levert kritiek op de zogeheten gedifferentieerde oordelen (goed en excellent). Die zouden niet betrouwbaar zijn. Dat had de NVAO zelf ook al eens gezegd en eerder vond de Onderwijsraad dat ze moesten verdwijnen, dus trekt minister Van Engelshoven een logische conclusie: weg ermee.
Verder gaat het best aardig met de kwaliteitsbewaking in het hoger onderwijs, meent de Inspectie. Maar let goed op de onafhankelijkheid van de kwaliteitsbewakers: evaluatiebureaus worden ingehuurd om opleidingen te beoordelen, maar ze geven ook weleens advies. Die twee rollen mogen niet door elkaar gaan lopen.
Verder mag de NVAO wel iets beter kijken naar de betrouwbaarheid van haar eigen oordelen. Kijk goed of de verschillende evaluatiebureaus ongeveer dezelfde invulling geven aan de beoordelingscriteria van de NVAO en werk de spelregels beter uit, adviseert de inspectie.